Voor de gemeente Den Helder heeft ontwikkelingsmaatschappij Zeestad het nieuwe stadhuis op de voormalige Rijkswerf Willemsoord gerealiseerd. Een stadhuis voor inwoners en ambtenaren waar ontmoeting belangrijk is en waar genoeg ruimte is voor activiteiten en de Museumhaven.
Een van de twee gebouwen is een rijksmonument. Deze oorspronkelijke mastenloods uit 1826 ligt aan de zuidzijde van Willemsoord. Het pand heeft een houten draagconstructie en een gevel opgetrokken in rode baksteen met een houten gootlijst en rondboogvormige vensterassen. Hier zijn de publieke balies, een sfeervolle trouwzaal, raadzaal en een enorme publiekshal gerealiseerd. Het andere gebouw, voorheen onder meer een zeilmakerij, zal de werkruimtes voor ambtenaren en het college van burgemeester en wethouders huisvesten.
In opdracht van ontwikkelingsmaatschappij Zeestad was bbn adviseurs verantwoordelijk voor het projectmanagement en het bouwkostenmanagement. bbn heeft de Europese aanbesteding georganiseerd en was verantwoordelijk voor directievoering en toezicht tijdens de bouw.
Beelden: MWA Hart Nibbrig, Winhov Architecten, Luuk Kramer, Twan Schermer
Meer over het project, klik hier!
De meeste schoolgebouwen in Nieuwegein zijn gebouwd in de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw. Deze bijna vijftig jaar oude gebouwen zijn toe aan vernieuwing. Wat is de beste aanpak: sloop en nieuwbouw? Of de gebouwen renoveren?
Om tot de juiste conclusie te komen, onderzoekt bbn eerst de functionele en de technische staat van alle gebouwen, vertelt Jaco de Wildt, sectormanager onderwijs bij bbn adviseurs in dit artikel in Schooldomein. De Wildt: ‘Daarna maken we voor alle scholen twee plannen: nieuwbouw en vernieuwbouw. Om vernieuwbouw als volwaardig alternatief te zien voor nieuwbouw, moet er ten minste een gelijkwaardige kwaliteit zijn als bij nieuwbouw en een levensduur van 40 jaar. Zo ontstaat ook financieel een genuanceerd beeld.’
bbn organiseert ontwerpsessies waarbij de scholen, bewoners en de verschillende afdelingen van de gemeente meedenken over de plannen en hun wensen aangeven. Spring architecten vertaalt de wensen vervolgens in een ontwerp. Architect Alfons Hams: ‘Bij de ontwerpen voor de scholen in Nieuwegein houden we rekening met de innovatieve en groene identiteit van Nieuwegein. Ik heb niet de neiging veel gebouwen te slopen, liever kijk ik naar wat mag blijven, ook in het kader van duurzaamheid. De scholen in Nieuwegein bieden uitstekende kansen om de kwaliteit van toen te behouden en die op een nieuwe manier te benutten.’
Voor het onderzoek naar de historische waarden van de scholen heeft de gemeente Nieuwegein een bijdrage gekregen van de Erfgoed Deal, een samenwerkingsverband tussen rijksoverheid, gemeenten, provincies en maatschappelijke organisaties actief in de ruimtelijke ordening en erfgoedzorg. Bouwhistoricus Lotte Zaaijer en architectuurhistoricus Leon Sebregts voeren dit onderzoek uit: ‘Het is vooruitstrevend van de gemeente Nieuwegein om erfgoedwaarde als één van de elementen mee te nemen in de huisvestingsplannen. De scholen in Nieuwegein zijn destijds snel en efficiënt gebouwd, maar ook met oog voor de stedenbouwkundige inpassing en de onderwijsvisie van destijds.’
Beeld: Spring architecten
Bij bbn adviseurs leeft er onder de circa 130 collega’s een intrinsieke motivatie om duurzame stappen te zetten. De lat voor de eigen bedrijfsvoering ligt dan ook hoog: een CO2-neutrale, circulaire en klimaatadaptieve bedrijfsvoering. ‘Een CO2-neutrale bedrijfsvoering in 2030 was al langer een van onze doelen,’ zegt Arne Balvers, directeur van bbn adviseurs bij de presentatie van het jaarverslag duurzaamheid 2021, ‘maar het blijkt dat we dit doel vijf jaar eerder bereiken. Door flink te investeren in een volledig elektrisch wagenpark, door duurzame kantoorhuisvesting en door compensatie via Ecotree is onze bedrijfsvoering al in 2025 volledig CO2-neutraal.’
Om eraan bij te dragen de wereld een betere plek te maken, heeft bbn zich geïdentificeerd met zes van de zeventien Sustainable Development Goals (SDG’s) van de Verenigde Naties. Voor deze SDG’s verwacht bbn de meeste impact te kunnen maken via de circa 400 projecten die het adviesbureau jaarlijks start in opdracht van gemeenten, beleggers, ontwikkelaars en onderwijs- en zorgorganisaties. In het kort komt het erop neer dat bbn al deze opdrachtgevers wil overtuigen om 100 % duurzame energie te gebruiken, om projecten circulair te maken en om bij bouwplannen mens, natuur en dier een duidelijke plek te geven.
Dit overtuigen lukt door de kennis en ervaring van bbn met het doorrekenen van de kosten en opbrengsten van duurzame ambities. Zo heeft bbn bij de sloop van het raadhuis van Haarlemmermeer de gemeente geholpen bij het organiseren en meetbaar maken van een circulaire aanbesteding van de ontmanteling van het gebouw. En bij de plannen van woningcorporatie Rijswijk Wonen en ontwikkelaar Synchroon heeft bbn met rekenmodellen inzicht kunnen geven in de financiële gevolgen van verduurzamingsopties als groene daken, circulariteit, houtbouw en energieverbruik.
Balvers: ‘Dit is voor de tweede keer dat we een Jaarverslag Duurzaamheid publiceren. Het is een belangrijk hulpmiddel gebleken om onze duurzame ambities scherp te stellen en zo onze doelen te realiseren. Uiteindelijk willen we op deze manier vanuit de bouwsector een belangrijke positieve bijdrage leveren aan het Klimaatakkoord en aan een volledig circulaire economie in 2050.’
Lees meer over de duurzame ambities van bbn in het Jaarverslag Duurzaamheid 2021
Toenemende kosten voor parkeergarages onder woningen maken het moeilijker woningbouw financieel haalbaar te maken.
Het ministerie wil nieuwe regels toevoegen aan het bouwbesluit. Deze regels betekenen dat iedere nieuwe parkeergarage waarboven geslapen wordt, moet worden voorzien van een sprinkler. Gebouwen waarboven geslapen wordt zijn bijvoorbeeld appartementencomplexen, woontorens, zorggebouwen en hotels. Dat brengt mij bij de vraag: waarom hoor ik niemand over die sprinklers? Want: iedere politicus praat over meer en snellere woningbouw. Als adviseurs weten we dat parkeren een enorm belangrijk thema is bij gebiedsontwikkeling en woningbouw. De betaalbaarheid van de parkeeroplossing bepaalt in belangrijke mate hoeveel woningen ergens gebouwd kunnen worden.
Wat kost die sprinkler dan? Vanuit bbn adviseurs werken we aan veel gebiedsontwikkelingen en projectontwikkeling. De bouwkosten van een parkeerplaats in een garage met sprinkler liggen zomaar 5% hoger dan bij een garage zonder sprinkler. Een duurdere parkeergarage zet de financiële haalbaarheid van woningbouwprojecten onder druk. Minder parkeerplaatsen maken is ook niet zo eenvoudig: bewoners gebruiken nu eenmaal auto’s.
De afweging tussen veiligheid en haalbaarheid is uiteindelijk een politieke afweging: hoe zwaar mogen risico’s wegen? Gemeenten en projectontwikkelaars doen er goed aan de komende jaren rekening te houden met dit soort kostenverhogende maatregelen uit het bouwbesluit.
Blog van Maarten Pullen, afdelingsmanager strategie voor gebouw en gebied.
bbn adviseurs krijgt een volledig CO2-neutraal hoofdkantoor in Houten, op steenworp afstand van de huidige locatie.
‘Deze stap komt voort uit onze duurzame ambities,’ zegt bbn-directeur Arne Balvers, ‘Ons doel is in 2024 klimaatneutraal te zijn en dus een minimale CO2 uitstoot van onze bedrijfsvoering. Dit realiseren we onder meer met een volledig elektrisch wagenpark en ook via het verduurzamen van onze huisvesting. Het beetje CO2 uitstoot dat daarna overblijft, compenseren we met de aanplant van nieuwe bomen via langjarige samenwerking met Ecotree.’
bbn-collega Michaela Brethauer is nauw betrokken bij het realiseren van de nieuwe huisvesting. ‘We zijn blij dat het gelukt is een pand in Houten te vinden waar we onze wensen voor duurzame, groene en gezonde kantoorhuisvesting kunnen realiseren,’ vertelt Brethauer. ‘Voor de inrichting hebben we architectenbureau Ex Interiors geselecteerd. We hebben uitstekende ervaringen opgedaan met dit architectenbureau, onder meer bij het nieuwe hoofdkantoor van Triodos Bank in Driebergen. Hergebruik van materialen, groene wanden en het gebruik van hout zijn voorbeelden van hoe we ook in ons eigen kantoor prettige en bijzondere werkplekken gaan creëren voor collega’s en inspirerende ruimtes voor ontmoetingen met collega’s en met onze relaties.’
De nieuwe huisvesting komt in een bestaand, gedateerd gebouw dat in 2022 volledig wordt gerenoveerd en uitgebreid. Het gebouw krijgt groene gevels, nieuwe installaties en een dak vol zonnepanelen. De uitbreiding van het kantoor wordt uitgevoerd in een houtconstructie. Trae Architect maakt het ontwerp voor de renovatie, de uitbreiding en de hoofdindeling in het gebouw. Balvers: ‘Naar verwachting kunnen we begin 2023 onze collega’s en relaties ontvangen in een bijzonder gebouw dat onze duurzame ambities uitstraalt.’
Meer weten over onze duurzame plannen?
Lees het Jaarverslag Duurzaamheid 2021.
Wethouder Jan Hazen van gemeente Uithoorn signeert het eerste CLT-element (Cross Laminated Timber) van de multifunctionele accommodatie Zijdelwaard, samen met architect Erik Slangen van Sportbouwers B.V. en Jan Bolhoeve van Stichting Leefomgeving Schiphol (SLS).
De multifunctionele accommodatie (MFA) Zijdelwaard is grotendeels gebouwd van dit kruislings verlijmde hout. Een biobased constructie met zo’n mooie uitstraling dat deze ook direct als wandafwerking wordt gebruikt. Dat bespaart weer stucwerk, schilderwerk en gips voorzetwanden. Het CLT staat symbool voor de duurzame ambities die we met deze MFA realiseren: energieneutraal, natuurinclusief en vol maatschappelijke functies ten behoeve van een duurzame samenleving in de wijk Zijdelwaard. Een gebouw van deze tijd, voor een betere toekomst…
bbn adviseurs is bij dit project vanaf de haalbaarheidfase tot en met de ingebruikname verantwoordelijk voor het huisvestingsadvies, projectmanagement, kostenmanagement en kwaliteitsmanagement bij het Design & Build contract.
Het rekenmodel Verduurzaming Scholen maakt het financiële effect van het verduurzamen van scholen duidelijk. Schoolbesturen kunnen in dit rekenmodel gegevens van hun eigen gebouwen invoeren en de gewenste maatregelen selecteren. Het gaat om maatregelen als het isoleren van de gebouwschil, het verbeteren van de ventilatie, energieopwekking en energie- en waterbesparing. Het rekenmodel laat zien hoeveel het kost om een gebouw energiezuiniger te maken en wat de beste manier is om het beschikbare budget te besteden.
Subsidiemogelijkheden en regelingen voor het conserveren en verbeteren van het cultureel erfgoed in Nederland
Onze gebouwde omgeving bestaat voor een groot deel uit historische en monumentale panden zoals kerkgebouwen, kastelen, molens en handelsgebouwen.
Herbestemmen, verduurzamen en restaureren zijn kernactiviteiten om deze gebouwen in stand te houden. Deze ingrepen brengen vaak hoge kosten met zich mee. Om het cultureel erfgoed in Nederland te conserveren en te verbeteren stelt de overheid diverse subsidiemogelijkheden beschikbaar. In deze whitepaper bespreken we de belangrijkste subsidies en de aanpak van bbn adviseurs voor het aanvragen van de subsidie.
Het in de jaren ’20 van de vorige eeuw gebouwde postkantoor op de Neude in Utrecht is door eigenaar ASR Real Estate getransformeerd naar de nieuwe bibliotheek van Utrecht. Oorspronkelijk wilde de ontwikkelaar het Rijksmonument een recreatief karakter geven, met modewinkels, een viersterren hotel en horecafaciliteiten. Uiteindelijk werd besloten de nieuwe bibliotheek van Utrecht in het monumentale pand te vestigen.
De centrale hal met de paraboolvormige bogen is als winkelpassage voor iedereen toegankelijk. Door grote ramen boven de deuren – drie aan elke zijde – valt licht tot in het hart van het gebouw. Op de begane grond is een presentatieruimte met houten tribunetrap gerealiseerd. De tweede verdieping biedt ruimte aan de bibliotheek en brasserie. Daar heeft het publiek via grote ramen zicht op het historische stadscentrum van Utrecht. Hoog aan de bestaande buitengevel geplaatste ornamenten zijn via de zijgevel zichtbaar. De hoofdbibliotheek van Utrecht heeft een uitgebreide programmering met films, workshops, debatten, kunst en cultuur waar bewoners elkaar kunnen ontmoeten.
bbn adviseurs is sinds 2012 als bouwkostenmanager in opdracht van ASR betrokken bij de herontwikkeling van het oude postkantoor. Daarnaast heeft bbn, in opdracht van de bibliotheek, de inrichting begeleid.
In Utrecht is de grootste fietsenstalling ter wereld gerealiseerd, met een stadsplein met bollendak er bovenop. bbn adviseurs was namens Projectorganisatie Stationsgebied (POS) van de gemeente Utrecht verantwoordelijk voor optimalisaties in de engineering, voor directievoering en toezicht , financiële begeleiding van de uitvoering en afstemming met direct aangrenzende projecten van dit project.
Veel gelaagde raakvlakken
De fietsenstalling zit onder het stadsplein van Utrecht CS dat aangesloten is op de entrees van het station, Hoog Catharijne, het Paviljoen, het Noordgebouw en het Zuidgebouw en via trappen ontsluit aan de Noord en zuidzijde. Het Voorzetgebouw van winkelcentrum Hoog Catharijne en het Noord- en Zuidgebouw zijn er (deels) bovenop gebouwd. Op maaiveld zijn twee aansluitingen met de expeditiestraat die leiden naar de expeditie tunnels. De bovenleiding van de Tram is bevestigd aan het gebouw aan de stationszijde. De fietsers kunnen vanaf het maaiveld aan noord- en zuidzijde de fietsenstalling infietsen en via hellingbanen hun fiets ook op boven- en ondergelegen parkeerlagen in een rek parkeren. De onderste parkeerlaag is verbonden met de tunnels onder het station, die naar de sporen leiden en de bestaande Noorderstalling.
Complexe bouwomgeving
Het stationsplein is de verbinding tussen Utrecht Centraal, het vernieuwde Hoog Catharijne, het Smakkelaarsveld en het Moreelsepark. Door de te handhaven voetgangersstromen, de aansluitingen en activiteiten aan omliggende gebouwen en tram en busbaan en de aanwezige obstakels en kabels en leidingen in de ondergrond was het een complexe bouwomgeving. Bovendien was er sprake van een grote tijdsdruk. bbn stuurde het bouwproces aan en was sparringpartner voor opdrachtgever, aannemer en projectmanagers van naast of bovengelegen projecten. Door het onderhouden van goede contacten met betrokkenen is het gelukt iedereen een stap extra te laten doen en tot een mooi eindresultaat te komen.