Om de CO2-uitstoot in onze eigen bedrijfsvoering tot nul te reduceren, ontwikkelde bbn een rekenmodel dat inzicht geeft in de uitstoot van onze bedrijfsvoering. Met dit inzicht zijn een aantal mogelijke maatregelen bedacht die op een grove manier toegepast kunnen worden om de CO2-uitstoot van een organisatie te reduceren. Dit model stellen we gratis ter beschikking aan organisaties die ook zo snel mogelijk CO2-neutraal willen worden.
Belangrijk om te vermelden is dat CO2-neutraal gaat over het vermijden van CO2-uitstoot als gevolg van je bedrijfsproces. Dat betekent dus gebruik + gebouwgebonden, maar ook mobiliteit. Bij een energieneutraal gebouw kijk je alleen naar het gebouwgebonden verbruik en zorg je dat dit duurzaam is opgewekt.
De eerste stap van het rekenmodel bestaat uit het inventariseren van de huidige CO2-uitstoot. Dit kan door de verbruiksgegevens van de gebouwen, de leaseauto’s en de ICT-apparatuur te verzamelen en verwerken. Door de uitstoot op jaarbasis in beeld te brengen, was meteen duidelijk waar bij ons de meeste winst te behalen viel.
De grootste boosdoeners zijn vaak het kantoorpand zelf en de zakelijke kilometers met de auto. Bij bbn was het wagenpark verantwoordelijk voor ruim zeventig procent van de CO2-uitstoot. We zijn meteen aan de slag gegaan met het reduceren daarvan door over te stappen op elektrische auto’s. Eind 2023 zijn al onze leaseauto’s elektrisch.
Een bestaand kantoorgebouw biedt talloze mogelijkheden voor duurzame verbeteringen: isoleren, energie opwekken, gas vervangen door een warmtepomp en luchtbehandelingskasten die beter kunnen worden ingezet.
Fleur Ragetlie, vastgoedadviseur en planeconoom bij bbn adviseurs
Elektrisch rijden is niet altijd even ‘groen’, elektriciteit moet tenslotte ook worden opgewekt. Soms gebeurt dat volledig groen door windmolens en zonnepanelen. Soms gebeurt dat ‘grijs’ en vaak is er sprake van een mix. Het rekenmodel gaat uit van een mix, dat is de gemiddelde manier van stroomopwekking in Nederland. In het rekenmodel kan je aangeven vanaf wanneer het wagenpark een eerste stap naar elektrisch rijden zal maken, waarna het rekenmodel dit binnen vijf jaar opschaalt naar 100% elektrisch rijden. Of dat je werknemers stimuleert om auto’s volledig ‘groen’ op te laden. Alle aangevinkte opties in het rekenmodel bepalen hoe snel de CO2-uitstoot van je bedrijfsvoering vermindert.
bbn heeft de ambitie om uiterlijk in 2025 een CO₂ positieve bedrijfsvoering te hebben. Hierin betrekken we ook al onze leveranciers waaronder de gebouweigenaren van onze kantoren. In Houten lukte het niet om ons huidige kantoor naar wens aan te pakken, daarom verhuizen we volgend jaar naar een CO2-neutraal kantoorgebouw een paar honderd meter verderop.
Een bestaand kantoorgebouw biedt talloze mogelijkheden voor duurzame verbeteringen: isoleren, energie opwekken, gas vervangen door een warmtepomp en luchtbehandelingskasten die beter kunnen worden ingezet. Alle opties staan in het rekenmodel. Het advies is om altijd eerst de vraag naar energie te verminderen, bijvoorbeeld door betere isolatie, of een luchtbehandelingskast met warmteterugwinning. Daarna kan je de mogelijkheden bekijken om van het gas af te gaan door middel van een warmtepomp of door zelf energie op te wekken: met zonnepanelen of windmolens. Het beetje CO2-uitstoot dat daarna overblijft kan je compenseren. Het rekenmodel bevat verschillende opties hiervoor.
Via gebruikte apparatuur, zoals ICT-apparaten, kan de CO2-uitstoot ten slotte ook omlaag. Vooral bij de productie van laptops en computers komt veel CO₂ vrij. Daarom hebben we gekeken naar manieren om apparatuur zo lang mogelijk te blijven gebruiken. In het model kan je aangeven of je apparatuur een tweede leven wilt geven of bijvoorbeeld onderdelen laat recyclen. Ook bestaat de optie alleen apparatuur aan te schaffen waarvan de CO2-uitstoot vooraf is gecompenseerd.
Met behulp van dit rekenmodel lukt het bbn om in 2025 volledig CO2-neutraal te zijn. We hopen met dit voorbeeld andere organisaties te inspireren ook stappen te zetten naar een CO2-neutrale bedrijfsvoering!
Meer weten hierover of wil je dit rekenmodel zelf gaan gebruiken? Neem contact op met Casper La Grouw 06 10 90 73 87
In Nederland moeten er honderdduizenden nieuwe woningen worden gebouwd en tegelijkertijd ambitieuze klimaatdoelstellingen worden gehaald. En dat allemaal terwijl bouwmateriaal schaars is, net als personeel. Deze uitdagingen vereisen innovaties in het hele bouwproces. Tijdens de door bbn adviseurs georganiseerde bijeenkomst ‘Innovaties voor een betere leefomgeving’ op donderdag 2 juni in theater Zuidplein in Rotterdam, werd duidelijk welke innovaties een oplossing kunnen bieden.
Industrieel bouwen is één van die oplossingen. De Van Wijnen fabriek in Heerenveen kan jaarlijks ruim vierduizend mooie, betaalbare en duurzame woningen produceren. ‘Denk aan koopwoningen van twee tot drie ton,’ zegt Peter Hutten, CEO van Van Wijnen. ‘Die woningen zijn van beton, maar de CO2 uitstoot daarvan hebben we al met 60% gereduceerd. En uiteindelijk kunnen we CO2 neutraal beton produceren.’
Wat Joost Lauppe van Lüning – Ingenieurs in houtconstructies betreft, kunnen er veel meer woningen van hout gebouwd worden. Dat materiaal is volop voorhanden en zorgt voor een drastisch lagere CO2 uitstoot. Met de technieken toegepast bij het voorbeeldproject van The Natural Pavilion op de Floriade laat Lauppe de mogelijkheden zien om houtbouw op grote schaal toe te passen. Op basis van deze technieken ontwikkelde een consortium van bedrijven het nieuwe woningbouwlabel ‘bast’ dat grootschalige houtbouw wil stimuleren.
Marianne Timmer, conceptontwikkelaar bij bbn adviseurs, toont alvast de collectie ontwerpen voor appartementengebouwen: bast origineel, bast bamboo, bast printed en bast mixed. Timmer: ‘Het systeem is zeer flexibel; je kunt er bijvoorbeeld verschillende typen bouwblokken mee maken en tot een hoogte van 70-80 meter bouwen. Iedere architect kan met dit systeem aan de slag. De getoonde ontwerpen laten zien wat er allemaal mogelijk is.’
Jerker Hägglund van Spacemaker, een Autodesk-product, laat ten slotte zien hoe kunstmatige intelligentie en geavanceerde analyse zorgt voor innovaties in de beginfase van een ontwerpproces. Daglicht, geluid, wind, de hoogte van de gebouwen en het aantal parkeerplaatsen, eindeloos veel aspecten worden in de 3D ontwerpmethode van Spacemaker op elkaar afgestemd om efficiënt en effectief te bouwen aan de meest aangename leefomgeving. Spacemaker werkt al samen met ontwikkelaars en gemeenten in Scandinavische landen en verwacht binnenkort meer architecten, stedenbouwkundigen, ontwikkelaars en gemeenten in Nederland te kunnen helpen bij het ontwerpproces van nieuwe woonomgevingen. Vaak is het een tijdrovend proces om alle benodigde informatie daarvoor te achterhalen. Hägglund: “De kracht van Spacemaker is dat alle informatie direct beschikbaar is. Dat maakt het mogelijk een project met een paar drukken op de knop te beginnen en sneller tot de beste beslissing te komen.”
Bekijk hier de inspiratiebijeenkomst.
De bijeenkomst begint met een kort optreden van Xclusiv, een Rotterdams dansgezelschap voor urban dance.
De combinatie van de modulaire HoutKern Bouwmethode, het geïndustrialiseerde bouwproces en biobased materialisatie maakt The Natural Pavilion een toonbeeld van circulair bouwen. Het paviljoen is binnen zes maanden ontworpen en gebouwd.
Vanuit Oosterhoff werkten ABT, Adviesbureau Lüning, bbn adviseurs en HE adviseurs mee aan dit innovatieve project. Het paviljoen toont de mogelijkheden van de toepassing van groen in de woon- en werkomgeving, nieuwe vormen van regenwateropvang, duurzame funderingsoplossingen, een optimaal gebruik van natuurlijk daglicht, natuurlijke ventilatie en minimaal energiegebruik.
bbn was bij The Natural Pavilion verantwoordelijk voor het bouwtoezicht en het bouwkostenmanagement. “Bouwen met pure en eerlijke materialen geeft extra werkplezier. De geur en kleur van hout doen goed! Bijzonder aan dit project vind ik ook dat de constructieve verbindingen gezien mogen worden,” zegt bouwtoezichthouder Paula van Langen die nauw bij dit project betrokken was.
Beeld: DP6 Architecten
Na ruim drie jaar praten, ontwerpen en zorgvuldig voorbereiden, is de bouw van het nieuwe huis van de stad voor Den Helder begonnen! Wethouder Heleen Keur en Jacqueline van Dam, architect bij Van Hoogevest Architecten BV gaven begin maart met het aanbieden van een speciale munt symbolisch het startsein voor de bouw. De munt, die volgens nautische traditie geluk en voorspoed brengt, wordt in een van de twee gebouwen geplaatst zodra het kan.
Het nieuwe stadhuis komt in twee gebouwen op de voormalige Rijkswerf Willemsoord. Een van de twee gebouwen is een rijksmonument. Deze oorspronkelijke mastenloods uit 1826 ligt aan de zuidzijde van de werf. Het pand heeft een houten draagconstructie en een gevel opgetrokken in rode baksteen met een houten gootlijst en rondboogvormige vensterassen. Hier komen de publieke balies, een sfeervolle trouwzaal, de raadzaal en de publiekshal waar iedereen welkom is. Het andere gebouw, voorheen onder meer een zeilmakerij, zal de werkruimtes voor ambtenaren en het college van burgemeester en wethouders huisvesten.
‘Op de voormalige rijkswerf is ruimte voor musea en horeca, een jachtwerf, recreatie, onderwijs en sport. Ook het stadhuis krijgt een plek op deze centrale en monumentale plek, het historische maritieme hart van Den Helder. De ontwikkeling van Willemsoord gebeurt uiteraard met behoud van het maritieme karakter,’ aldus Jan de Boer, burgemeester van Den Helder.
Ontwikkelingsmaatschappij Zeestad realiseert het stadhuis voor de gemeente. bbn adviseurs is in opdracht van Zeestad verantwoordelijk voor het projectmanagement en het bouwkostenmanagement bij dit project. bbn heeft de Europese aanbesteding georganiseerd waaruit Friso Bouwgroep als aannemer is geselecteerd. Daarnaast is bbn verantwoordelijk voor directievoering en toezicht tijdens de bouw.
Meer informatie: www.zeestad.nl
In een interview met New Business Radio vertelt bbn-directeur Arne Balvers over de duurzame bedrijfsvoering van bbn én over hoe bbn opdrachtgevers uitdaagt duurzamer te worden dan verwacht.
Luister via onderstaande link naar wat Arne vertelt over onder meer het bouwen met biobased materialen bij The Natural Pavilion op de Floriade, over proefopstellingen met duurzaam beton bij de renovatie van het ARTIS Aquarium en over het tegengaan van hittestress in steden.
Duurzaamheid in de bouw- en vastgoedwereld | New Business Radio
Donderdag 10 maart overhandigde ARTIS de sleutel van het ARTIS Aquarium aan Salverda Bouw. Nu kan de renovatie van het monumentale gebouw beginnen!
bbn adviseurs heeft de renovatieplannen getoetst, de aanbesteding begeleid en de contractvorming verzorgd. Namens ARTIS voert bbn directie en toezicht tijdens de renovatie.
“We zijn trots om aan deze restauratie en verduurzaming te mogen bijdragen,” aldus projectmanager Johan van Aalten en directievoerder Evert Woudenberg.
Voor de gemeente Den Helder heeft ontwikkelingsmaatschappij Zeestad het nieuwe stadhuis op de voormalige Rijkswerf Willemsoord gerealiseerd. Een stadhuis voor inwoners en ambtenaren waar ontmoeting belangrijk is en waar genoeg ruimte is voor activiteiten en de Museumhaven.
Een van de twee gebouwen is een rijksmonument. Deze oorspronkelijke mastenloods uit 1826 ligt aan de zuidzijde van Willemsoord. Het pand heeft een houten draagconstructie en een gevel opgetrokken in rode baksteen met een houten gootlijst en rondboogvormige vensterassen. Hier zijn de publieke balies, een sfeervolle trouwzaal, raadzaal en een enorme publiekshal gerealiseerd. Het andere gebouw, voorheen onder meer een zeilmakerij, zal de werkruimtes voor ambtenaren en het college van burgemeester en wethouders huisvesten.
In opdracht van ontwikkelingsmaatschappij Zeestad was bbn adviseurs verantwoordelijk voor het projectmanagement en het bouwkostenmanagement. bbn heeft de Europese aanbesteding georganiseerd en was verantwoordelijk voor directievoering en toezicht tijdens de bouw.
Beelden: MWA Hart Nibbrig, Winhov Architecten, Luuk Kramer, Twan Schermer
Meer over het project, klik hier!
Bij bbn adviseurs leeft er onder de circa 130 collega’s een intrinsieke motivatie om duurzame stappen te zetten. De lat voor de eigen bedrijfsvoering ligt dan ook hoog: een CO2-neutrale, circulaire en klimaatadaptieve bedrijfsvoering. ‘Een CO2-neutrale bedrijfsvoering in 2030 was al langer een van onze doelen,’ zegt Arne Balvers, directeur van bbn adviseurs bij de presentatie van het jaarverslag duurzaamheid 2021, ‘maar het blijkt dat we dit doel vijf jaar eerder bereiken. Door flink te investeren in een volledig elektrisch wagenpark, door duurzame kantoorhuisvesting en door compensatie via Ecotree is onze bedrijfsvoering al in 2025 volledig CO2-neutraal.’
Om eraan bij te dragen de wereld een betere plek te maken, heeft bbn zich geïdentificeerd met zes van de zeventien Sustainable Development Goals (SDG’s) van de Verenigde Naties. Voor deze SDG’s verwacht bbn de meeste impact te kunnen maken via de circa 400 projecten die het adviesbureau jaarlijks start in opdracht van gemeenten, beleggers, ontwikkelaars en onderwijs- en zorgorganisaties. In het kort komt het erop neer dat bbn al deze opdrachtgevers wil overtuigen om 100 % duurzame energie te gebruiken, om projecten circulair te maken en om bij bouwplannen mens, natuur en dier een duidelijke plek te geven.
Dit overtuigen lukt door de kennis en ervaring van bbn met het doorrekenen van de kosten en opbrengsten van duurzame ambities. Zo heeft bbn bij de sloop van het raadhuis van Haarlemmermeer de gemeente geholpen bij het organiseren en meetbaar maken van een circulaire aanbesteding van de ontmanteling van het gebouw. En bij de plannen van woningcorporatie Rijswijk Wonen en ontwikkelaar Synchroon heeft bbn met rekenmodellen inzicht kunnen geven in de financiële gevolgen van verduurzamingsopties als groene daken, circulariteit, houtbouw en energieverbruik.
Balvers: ‘Dit is voor de tweede keer dat we een Jaarverslag Duurzaamheid publiceren. Het is een belangrijk hulpmiddel gebleken om onze duurzame ambities scherp te stellen en zo onze doelen te realiseren. Uiteindelijk willen we op deze manier vanuit de bouwsector een belangrijke positieve bijdrage leveren aan het Klimaatakkoord en aan een volledig circulaire economie in 2050.’
Lees meer over de duurzame ambities van bbn in het Jaarverslag Duurzaamheid 2021
Toenemende kosten voor parkeergarages onder woningen maken het moeilijker woningbouw financieel haalbaar te maken.
Het ministerie wil nieuwe regels toevoegen aan het bouwbesluit. Deze regels betekenen dat iedere nieuwe parkeergarage waarboven geslapen wordt, moet worden voorzien van een sprinkler. Gebouwen waarboven geslapen wordt zijn bijvoorbeeld appartementencomplexen, woontorens, zorggebouwen en hotels. Dat brengt mij bij de vraag: waarom hoor ik niemand over die sprinklers? Want: iedere politicus praat over meer en snellere woningbouw. Als adviseurs weten we dat parkeren een enorm belangrijk thema is bij gebiedsontwikkeling en woningbouw. De betaalbaarheid van de parkeeroplossing bepaalt in belangrijke mate hoeveel woningen ergens gebouwd kunnen worden.
Wat kost die sprinkler dan? Vanuit bbn adviseurs werken we aan veel gebiedsontwikkelingen en projectontwikkeling. De bouwkosten van een parkeerplaats in een garage met sprinkler liggen zomaar 5% hoger dan bij een garage zonder sprinkler. Een duurdere parkeergarage zet de financiële haalbaarheid van woningbouwprojecten onder druk. Minder parkeerplaatsen maken is ook niet zo eenvoudig: bewoners gebruiken nu eenmaal auto’s.
De afweging tussen veiligheid en haalbaarheid is uiteindelijk een politieke afweging: hoe zwaar mogen risico’s wegen? Gemeenten en projectontwikkelaars doen er goed aan de komende jaren rekening te houden met dit soort kostenverhogende maatregelen uit het bouwbesluit.
Blog van Maarten Pullen, afdelingsmanager strategie voor gebouw en gebied.
bbn adviseurs krijgt een volledig CO2-neutraal hoofdkantoor in Houten, op steenworp afstand van de huidige locatie.
‘Deze stap komt voort uit onze duurzame ambities,’ zegt bbn-directeur Arne Balvers, ‘Ons doel is in 2024 klimaatneutraal te zijn en dus een minimale CO2 uitstoot van onze bedrijfsvoering. Dit realiseren we onder meer met een volledig elektrisch wagenpark en ook via het verduurzamen van onze huisvesting. Het beetje CO2 uitstoot dat daarna overblijft, compenseren we met de aanplant van nieuwe bomen via langjarige samenwerking met Ecotree.’
bbn-collega Michaela Brethauer is nauw betrokken bij het realiseren van de nieuwe huisvesting. ‘We zijn blij dat het gelukt is een pand in Houten te vinden waar we onze wensen voor duurzame, groene en gezonde kantoorhuisvesting kunnen realiseren,’ vertelt Brethauer. ‘Voor de inrichting hebben we architectenbureau Ex Interiors geselecteerd. We hebben uitstekende ervaringen opgedaan met dit architectenbureau, onder meer bij het nieuwe hoofdkantoor van Triodos Bank in Driebergen. Hergebruik van materialen, groene wanden en het gebruik van hout zijn voorbeelden van hoe we ook in ons eigen kantoor prettige en bijzondere werkplekken gaan creëren voor collega’s en inspirerende ruimtes voor ontmoetingen met collega’s en met onze relaties.’
De nieuwe huisvesting komt in een bestaand, gedateerd gebouw dat in 2022 volledig wordt gerenoveerd en uitgebreid. Het gebouw krijgt groene gevels, nieuwe installaties en een dak vol zonnepanelen. De uitbreiding van het kantoor wordt uitgevoerd in een houtconstructie. Trae Architect maakt het ontwerp voor de renovatie, de uitbreiding en de hoofdindeling in het gebouw. Balvers: ‘Naar verwachting kunnen we begin 2023 onze collega’s en relaties ontvangen in een bijzonder gebouw dat onze duurzame ambities uitstraalt.’
Meer weten over onze duurzame plannen?
Lees het Jaarverslag Duurzaamheid 2021.