De bouwsector staat voor een grote verduurzamingsopgave. Dit gaat verder dan alleen het reduceren van CO₂ in de gebruiksfase. Ook het bouwproces en het materiaalgebruik veroorzaken een grote impact op de uitstoot van CO₂.
In de nieuwbouwopgave is veel aandacht geweest voor operationeel energieverbruik en is er door implementatie van maatregelen zoals de Bijna EnergieNeutrale Gebouwen (BENG) -eisen ook de benodigde voortgang op geboekt. Materiaalgebonden emissies krijgen hierdoor een steeds groter aandeel.
Materiaalgebonden emissies kunnen worden geminimaliseerd door in de gehele keten goed na te gaan waar reductie kan plaatsvinden. Met name in nieuwbouw is dit een punt van aandacht, gezien de nieuwbouwopgave waar we voor staan.
Maar hoe minimaliseer je de milieu-impact van een gebouw nu eigenlijk? En wat kost dat dan? Bij bbn geloven we erin dat je milieu-impact en bouwkosten niet los van elkaar kunt zien. Om duurzamere keuzes te maken moet je weten wat dit kost en wat dit oplevert aan minder milieu-impact. Daarom sturen de bouwkostenmanagers bij bbn op kosten, kwaliteit en milieu-impact.
Meer weten? Download hier het document voor meer uitleg.
Het bouwteam wordt vaak geopperd als een interessante samenwerkingsvorm tussen opdrachtgever en aannemer. De uitvoeringskennis van de aannemer wordt al in een vroeg stadium in het bouwproject gebracht. Maar wat is een bouwteam nu precies? En hoe verhoudt het zich tot het aanbestedingsrecht waar overheden mee te maken hebben?
Jurist Johan Stoel van bbn geeft in deze whitepaper belangrijke antwoorden en helpt de Babylonische spraakverwarring voorkomen.
Het bouwteam wordt vaak geopperd als een interessante samenwerkingsvorm tussen opdrachtgever en aannemer. De uitvoeringskennis van de aannemer wordt al in een vroeg stadium in het bouwproject gebracht. Maar wat is een bouwteam nu precies? En hoe verhoudt het zich tot het aanbestedingsrecht waar overheden mee te maken hebben?
Jurist Johan Stoel van bbn geeft in deze whitepaper belangrijke antwoorden en helpt de Babylonische spraakverwarring voorkomen.
Download onze whitepaper via onderstaande link.
Op 22 november is de Stikstof Risicoscan door bbn gelanceerd. Deze risicoscan dient als een beheersmaatregel om vertragingen en kostbare aanpassingen tijdens vergunningsaanvragen te voorkomen. Vandaag de dag leidden te hoge stikstofuitstootwaarden (mol/hectare/jaar) in veel gevallen tot projectvertragingen. Dit komt vaak doordat er bij programma- en ontwerpkeuzes geen rekening is gehouden met de stikstofdepositie. Nu is het mogelijk om in de beginfase van een project de verwachte stikstofdepositie voor zowel de realisatie- als gebruiksfase te bepalen.
bbn heeft inmiddels verschillende Risicoscans uitgevoerd voor diverse opdrachtgevers en vastgoedtypes. Binnenkort delen we onze ervaringen en de bewezen bruikbaarheid van de Stikstof Risicoscan. Wilt u op de hoogte blijven? Laat het ons weten via info@bbn.nl.
Meer weten? Download onze flyer via onderstaande link.
Beeld © RIVM
Het transformeren van een bestaand kantoorgebouw naar een toekomstbestendige en CO2-neutrale huisvesting vereist zorgvuldige planning en geduld. In dit artikel wordt beschreven hoe een kantoorgebouw, bestaande uit drie delen, stapsgewijs wordt vernieuwd met aandacht voor duurzaamheid en milieuvriendelijke materialen. Het proces omvat onder andere het verplaatsen van vleermuizen, het slopen van een deel van het gebouw, het vervangen en verduurzamen van gevels, en het realiseren van een interieurontwerp dat past bij de duurzame ambities van het project.
Om te voldoen aan de eisen van het behoud van natuurlijke habitat, werden diverse vleermuiskasten in de omgeving geplaatst, zodat de vleermuizen de tijd kregen om te verhuizen. Vervolgens werd het oude middendeel van het kantoorgebouw volledig gesloopt. Het linker- en rechterdeel van het gebouw worden alleen vernieuwd, waarbij de gevels volledig worden vervangen en verduurzaamd. Na de sloopwerkzaamheden is een nieuwe houten constructie gerealiseerd. Momenteel worden het linker- en middengedeelte van het gebouw intensief verbouwd. De contouren van het vernieuwde gebouw worden steeds duidelijker zichtbaar, waarmee de transformatie vorm begint te krijgen.
Voor het inbouwpakket, dat na de afronding van het casco wordt gerealiseerd, is samengewerkt met een interieurarchitect. Het ontwerp omvat de indeling, afwerking, installaties en verlichting van de nieuwe huisvesting. Hierbij wordt rekening gehouden met de duurzame ambitie van het project en wordt gestreefd naar een zo klein mogelijke milieu-impact van de inbouwelementen.
Duurzaamheid in het inbouwpakket
Om de duurzaamheidsdoelen te behalen, wordt er gestreefd naar het minimaliseren van nieuwe materialen. De bestaande betonwanden en -plafonds blijven behouden en worden voorzien van akoestische absorptie. Binnenwanden en glazen puien worden hergebruikt uit een slooppand elders. De vloerafwerking bestaat deels uit geopolymeerbeton en deels uit hergebruikt hout. Alle overige materialen die worden toegevoegd zijn biobased en dragen bij aan een gezond binnenklimaat.
Verlichting en de toevoeging van planten spelen tevens een belangrijke rol bij het realiseren van de duurzame ambities in het inbouwpakket, waarbij energiezuinige verlichting wordt gebruikt en verschillende planten worden toegevoegd om een groene en gezonde werkomgeving te creëren.
De contouren worden zichtbaar
De transformatie van een bestaand kantoorgebouw naar een toekomstbestendige en CO2-neutrale huisvesting vereist geduld, planning en aandacht voor duurzaamheid. Door vleermuizen te verplaatsen, delen van het gebouw te slopen en gevels te vernieuwen, worden de contouren van het vernieuwde gebouw zichtbaar. Het inbouwpakket wordt ontworpen met oog voor duurzaamheid, waarbij zoveel mogelijk gebruik wordt gemaakt van hergebruikte en milieuvriendelijke materialen. Met energiezuinige verlichting en de toevoeging van planten wordt de duurzame ambitie van het project ook in het interieur gerealiseerd. Zo wordt het kantoorgebouw getransformeerd tot een moderne, CO2-neutrale en gezonde werkomgeving.
ABN AMRO, Edge en BAM Bouw en Techniek gaven op 6 september het officiële startsein voor de bouwfase van de nieuwe thuisbasis van ABN AMRO aan de Foppingadreef in Amsterdam Zuidoost. Het kantoor uit de jaren tachtig wordt herontwikkeld tot een Paris Proof gebouw en op een circulaire manier gerenoveerd en ingericht. De ingebruikname vindt naar verwachting in 2027 plaats.
De herontwikkelingsplannen voor het ruim 100.000 m2 grote gebouw sluiten aan bij de duurzame visie en purpose van ABN AMRO en zijn ontworpen in samenwerking met vastgoedontwikkelaar Edge en de oorspronkelijke architect van het gebouw Broekbakema. Het kantoor, dat gerealiseerd gaat worden door BAM Bouw en Techniek, biedt straks ruimte aan zo’n 11.000 werknemers en krijgt ook een sociaal-maatschappelijke functie.
ABN AMRO heeft de ambitie gesteld dat in 2030 alle eigen kantoren voldoen aan het Klimaatakkoord van Parijs. In lijn met deze ambitie is het doel van deze herontwikkeling juist om het bestaande pand aan de Foppingadreef te vernieuwen, uit te breiden en Paris Proof te verduurzamen, in plaats van te kiezen voor nieuwbouw. Zo wordt 70.000 m2 van het pand hergebruikt, en krijgen veel van de materialen die bij de sloop vrijkomen een nieuwe bestemming. Daarnaast wordt in plaats van beton, gebruik gemaakt van hout voor de hoofddraagconstructie van circa 30.000 m2 nieuwe kantoorvloeren. Op het dak en de gevel van het complex komt 10.500 m2 zonnepanelen, waardoor het energieverbruik aanzienlijk wordt verminderd ten opzichte van het bestaande gebouw. Circulaire principes worden in elke fase van de herontwikkeling geïntegreerd. Als gevolg van onder andere deze keuzes zal in ieder geval een BREAAM Excellent duurzaamheidscertificering worden toegekend.
Het nieuwe kantoor wordt een inspirerende werk- en ontmoetingsplek, die niet alleen beter is voor het klimaat maar ook voor de directe leefomgeving. De Foppingadreef ligt in Amsterdam Zuidoost, een wijk met veel sociale ongelijkheid. ABN AMRO heeft daarom de handen ineengeslagen met de gemeente Amsterdam, partners, (buurt)organisaties en bewoners om een maatschappelijke bijdrage te leveren en heeft daarvoor eind 2021 al een convenant afgesloten.
bbn heeft voor dit project het bouwkostenmanagement gedaan. Lees hier meer.
Na 30 jaar is bbn adviseurs verhuisd! Reden? De duurzame ambities zijn leidend in zowel bedrijfsvoering als advisering. Al sinds 2018 zet bbn adviseurs alles op alles voor een 100% CO2-neutrale bedrijfsvoering in 2024. Mobiliteit, huisvesting en ICT zijn de grootste CO2-posten. We rijden eind 2023 100% elektrisch met duurzame energie, verduurzamen de ICT en huren alleen nog maar CO2-neutrale kantoren. Het hoofdkantoor in Houten is om die reden verhuisd.
Voor bbn was dit een gewaagde stap, de huur opzeggen zonder een CO2-neutraal alternatief. Maar ambitie ging boven onzekerheid. De zoektocht bracht ons naar onder andere Utrecht, Zeist en Ede. Veel kantoren predikten heel duurzaam te zijn of te willen worden. Maar CO2-neutraal bleek keer op keer een te hoge ambitie. Daarom was bbn bereid om zelf haar nek uit te steken. Directeur Arne Balvers: ‘Het viel tegen hoe weinig keuze er was aan CO2-neutrale kantoren, eigenlijk zijn we ze niet tegengekomen. Het alternatief is dan zelf je verantwoordelijkheid te nemen. Daar is een mooie samenwerking uit ontstaan.’
Via makelaar Ans de Wijn kwam een kantoorpand schuin tegenover de huidige locatie in beeld. Hier gaat bbn nu samen met de eigenaar Arjen Maatje een kantoor uit de jaren 90 geheel opwaarderen naar CO2-neutraal met tal van aanvullende duurzame ambities. Ecologische versterking van de locatie, maximale inzet op circulaire en biobased materialen zoals een houtconstructie voor de uitbreiding van het kantoor.
Arne Balvers: ‘Om onze ambities waar te maken stoppen we als organisatie veel tijd en energie in dit proces. Het vraagt continu aandacht om het maximale resultaat te bereiken. Duidelijk een ander traject dan een huurcontract tekenen en wachten tot de verhuizing kan beginnen.’
Het interieurontwerp van Odette Ex (o.a. Triodos Bank) is biobased, circulair en met veel hergebruikte materialen uit slooppanden, samengebracht in een groene sfeer. Voorbeelden zijn riet als wandbekleding, leemstuc, hergebruikte vloeren en puien, cementvrije dekvloeren en circulaire akoestische wand- en plafondbekleding.
Arne Balvers: ‘Dit traject heeft ons weer eens bevestigd dat je alleen het maximale resultaat behaalt als iedereen vanuit dezelfde mindset handelt. De parallel met onze rol als adviseur en regisseur van vastgoedprojecten was herkenbaar. Ook daar hebben wij onze projectpartners uitgedaagd op de mogelijkheden in het project. We zijn trots op de stappen die daarin we als organisatie intern en extern hebben gezet.’ We willen onze ervaring uit dit traject dan ook graag delen met anderen.
Bekijk de video en het overzicht van alle duurzaamheidsmaatregelen.
Houten, 14 juni 2023 – bbn is verheugd om de presentatie van de derde editie van het Jaarverslag Duurzaamheid aan te kondigen. Het verslag biedt een diepgaande analyse van de maatschappelijke en duurzaamheidsprestaties in 2022, waarbij de focus ligt op de ambitie en koers naar een klimaatpositieve toekomst.
Annemarie van Doorn, directeur van de Dutch Green Building Council (DGBC), nam tijdens de PROVADA het Jaarverslag Duurzaamheid in ontvangst van Ivana Radakovic, manager duurzaamheid bij bbn. DGBC en bbn delen een gezamenlijke visie om te bouwen aan een duurzame en gezonde toekomst, waarin niemand wordt achtergelaten en iedereen de kans krijgt om zijn of haar steentje bij te dragen
Hoe gaan we onze doelen bereiken?
De bedrijfsvoering van bbn zal binnen de komende twee jaar CO₂-neutraal worden. Het nieuwe hoofdkantoor wordt een uithangbord voor de herontwikkeling van verouderde jaren 90 kantoren en in onze projecten maken we aantoonbaar het verschil.
Ivana benadrukt de passie van het bedrijf: “Bij bbn werken we vol passie aan projecten, ook al zijn we niet de eigenaar, gebruiker of bouwer van deze projecten. We beschouwen het gehele traject, van initiatief tot exploitatie, als onze ‘scope 3’. Hierop hebben we direct invloed en stellen we hoge eisen aan onszelf. In al onze projecten streven we naar het realiseren van onze eigen ambitie. Door de lessen die we hebben geleerd uit honderden projecten met elkaar te delen, ontstaan er talloze mogelijkheden. We zijn op zoek naar samenwerkingen waarin partijen bereid zijn buiten hun comfortzone te treden en rendement in een breder perspectief te zien. In dergelijke samenwerkingen kunnen we ons optimaal ontplooien.”
Ambities voor de toekomst
Het jaarverslag benadrukt de trots van bbn om namens alle medewerkers te kunnen vertellen wat het afgelopen jaar heeft gebracht en waar de ambities voor het komende jaar liggen. Wij blijven ons met steeds meer urgentie inzetten voor een betere wereld vol mogelijkheden… voor iedereen.
Wil je meer weten over onze duurzame ambities? We gaan graag het gesprek aan.
Met trots presenteert bbn adviseurs voor de derde keer het jaarverslag. We gaan in op de maatschappelijke en duurzaamheid prestatie in 2022. Onze ambities zijn hoog en we liggen op koers!
Het jaarverslag is hier te downloaden.
Diversiteit, Inclusie en Gelijkwaardigheid
Nieuw in het jaarverslag is inzicht in onze sociale ambities en prestaties. Hiervoor is binnen bbn DIGa opgericht, een afvaardiging van medewerkers die samen met de bureauleiding initiatieven nemen om onze organisatie diverser en inclusiever te maken.
Klimaatpositieve Bedrijfsvoering
bbn heeft het afgelopen jaren duidelijke keuzes gemaakt die hebben bijgedragen aan het realiseren van een klimaatpositieve bedrijfsvoering (Paris Proof) in 2025. Hiermee loopt bbn 5 jaar voor op de oorspronkelijke planning en 25 jaar voor op de klimaatafspraken van Parijs. Het ondertekenen van het DGBC Paris Proof commitment was dan ook logisch. Hiermee conformeren we ons dus vooral op de verdere verduurzaming en het Paris Proof maken van onze projecten.
Ambities voor de toekomst
Het jaarverslag benadrukt de trots van bbn om namens alle medewerkers te kunnen vertellen wat het afgelopen jaar heeft gebracht en waar de ambities voor het komende jaar liggen. Wij blijven ons met steeds meer urgentie inzetten voor een betere wereld vol mogelijkheden… voor iedereen.
Voor de subsidieregeling Duurzaam Maatschappelijk Vastgoed (DUMAVA) is zoveel belangstelling, dat versneld een nieuwe subsidieronde volgt. De tweede subsidieronde is al beschikbaar vanaf 1 september 2023, terwijl deze oorspronkelijk in januari 2024 zou open gaan.
In de eerste ronde van DUMAVA was er zoveel animo dat het beschikbare bedrag van 150 miljoen euro in één dag was aangevraagd. De tweede ronde biedt 190 miljoen euro aan subsidies.
Momenteel is de internetconsultatie voor de tweede ronde van DUMAVA gaande en kan iedereen reageren op de concepteisen. Zo wordt voorgesteld om 30 procent van het subsidiebedrag beschikbaar te stellen voor aanvragen lager dan € 500.000 euro en 70 procent voor aanvragen boven dit bedrag. De verwachting is dat ook vanaf 2024 verschillende momenten komen waarop DUMAVA kan worden aangevraagd.
Voorwaarden DUMAVA
De DUMAVA-subsidie is bedoeld om het verduurzamen van bestaand maatschappelijk vastgoed te stimuleren en wordt verstrekt na goedkeuring van een verduurzamingsadvies. Om aan de subsidieaanvraag te voldoen, moeten de verduurzamingsmaatregelen binnen 2 jaar worden gerealiseerd. Bij het niet halen van deze deadline dient het voorschot teruggestort te worden en vervalt de subsidieaanvraag.
Om gebouweigenaren te helpen bij het doorlopen van het DUMAVA-aanvraagtraject en bij de verdere uitwerking van de verduurzamingsmaatregelen, kan bbn adviseurs u helpen. Wij koppelen bouwkundige- en installatietechnische kennis aan kostendeskundigheid.
Begin op tijd met voorbereiden
De grote interesse voor die eerste subsidieronde bleek ook uit een grote vraag naar advies bij het opstellen van aanvraagdocumenten. Daarom raden wij aan om 3 tot 4 maanden voor opening van de regeling te starten met het voorbereiden van de aanvraag om er zeker van te zijn dat er adviescapaciteit beschikbaar is om de aanvraag tijdig gereed te hebben.
Succesvolle toepassing bij Amerpoort
In het eerste DUMAVA-aanvraag traject hebben wij zorgorganisatie Stichting Amerpoort ondersteund. De subsidieaanvraag was gericht op 5 solitaire gebouwen en is inhoudelijk onderbouwd. Deze inhoudelijke onderbouwing is tijdens het goedkeuringstraject besproken met RVO en goedgekeurd. Na deze goedkeuring ondersteunen wij nu Stichting Amerpoort met het verder uitwerken van de verduurzamingsmaatregelen. De prognose is om deze werkzaamheden dit jaar nog aan te besteden en in 2024 te realiseren. Hiermee voldoet Stichting Amerpoort om de verduurzamingswerkzaamheden binnen 2 jaar te realiseren.
De DUMAVA-subsidieregeling is een belangrijke stap in de verduurzaming van maatschappelijk vastgoed en zorgt ervoor dat steeds meer gebouwen op een duurzame manier kunnen worden gebruikt.