Bij het maken van vastgoedbeleid of een portefeuilleplan door een gemeente wordt vaak scherp gelet op de doelstellingen. “Geen gemeentelijk vastgoedbezit, tenzij…” is vaak het motto. Maar in de praktijk is een beetje speelruimte toch wel handig.
De meeste gemeenten hebben een vastgoedportefeuille bestaande uit gebouwen die niet door de markt worden gerealiseerd. Denk bijvoorbeeld aan het gemeentehuis, sportaccommodaties, cultuurgebouwen en welzijnsvoorzieningen. Vanuit bbn adviseurs zijn we veel betrokken bij het maken van toekomstplannen voor gemeentelijke vastgoedportefeuilles. Het afgelopen decennium stond daarbij vaak in het teken van een zakelijke benadering: vastgoedorganisaties willen professionaliseren en meer eenduidige afspraken. Dat betekent onder meer scherpere afspraken over wat wel en niet thuishoort in de vastgoedportefeuille. Dit wordt nogal eens geformuleerd in een stellige regel: de gemeente heeft geen vastgoed in bezit, tenzij dit vastgoed een afgesproken set maatschappelijke doelstellingen dient, die de markt niet bedient.
Frank Gerritsen, gemeente Uithoorn: “De afgelopen 5 jaar hebben we grote stappen gezet in het vernieuwen van voorzieningen. We hebben door sloop/nieuwbouw betere, effectievere en duurzamere voorzieningen gekregen. De vrijgespeelde gebouwen hebben eerst gediend als tijdelijke ruimte voor de gebruikers van de oude MFA. Nu we de nieuwe MFA de Scheg in gebruik hebben genomen wordt deze ruimte deels gebruikt voor de opvang van vluchtelingen. Ik ben blij dat we niet direct al het vastgoed hebben afgestoten, want daardoor kunnen we nu goede tijdelijke oplossingen organiseren”
Bas van Tartwijk, gemeente Breda: “Als je mij twee jaar terug had gevraagd dat ik de Koepelgevangenis zou aanhuren om vluchtelingen te huisvesten, had ik je niet geloofd. Ik ben blij dat we nu vanuit Breda een bijdrage kunnen leveren aan de oplossing”
Bij het maken van portefeuilleplannen moeten we dus ook nadenken over de flexibele schil: hoeveel bewegingsruimte heb je als gemeente nodig om in te kunnen spelen op wijzigingen. Dat is zowel fysieke bewegingsruimte (extra meters) als politieke speelruimte (flexibiliteit in besluitvorming). Bovendien kan er heel wat geld aan tijdelijke voorzieningen worden bespaard.
Portefeuilleplannen zijn breed georiënteerde documenten waarin de vertaling gemaakt wordt van bestuurlijke wensen en beleidsambities naar concrete vastgoedbesluiten: welke panden gaan we aanhouden, afstoten of verduurzamen, en in welke volgorde.
Meer weten?
Doorpraten over portefeuilleplannen of routekaarten voor uw gemeente? Neem dan gerust contact met ons op.
Op 1 november is de Restwaarde Index (RWI) door bbn adviseurs gelanceerd. Met deze index wordt het mogelijk om objectieve en slimme ontwerpbeslissingen te maken vanuit circulaire gedachten. Bij een maximale RWI wordt het restwaarde potentieel van een gebouw volledig benut.
Met verschillende gemeentes is bbn al langer betrokken bij het berekenen van restwaardes en optimaliseren ervan in het ontwerpproces. Het ontbrak echter aan een objectief vergelijkingsgetal. Nu wordt het wel mogelijk om projecten te vergelijken en meetbare ambities te stellen bij de start.
Binnenkort publiceert bbn de eerste benchmarkresultaten en de lessen die we hieruit kunnen leren. Wilt u hiervan op de hoogte blijven, laat het ons dan weten op info@bbn.nl
Meer weten? Ga naar de website RWI gebouw of download hier de flyer.
Het transformeren van een bestaand kantoorgebouw naar een toekomstbestendige en CO2-neutrale huisvesting vereist zorgvuldige planning en geduld. In dit artikel wordt beschreven hoe een kantoorgebouw, bestaande uit drie delen, stapsgewijs wordt vernieuwd met aandacht voor duurzaamheid en milieuvriendelijke materialen. Het proces omvat onder andere het verplaatsen van vleermuizen, het slopen van een deel van het gebouw, het vervangen en verduurzamen van gevels, en het realiseren van een interieurontwerp dat past bij de duurzame ambities van het project.
Om te voldoen aan de eisen van het behoud van natuurlijke habitat, werden diverse vleermuiskasten in de omgeving geplaatst, zodat de vleermuizen de tijd kregen om te verhuizen. Vervolgens werd het oude middendeel van het kantoorgebouw volledig gesloopt. Het linker- en rechterdeel van het gebouw worden alleen vernieuwd, waarbij de gevels volledig worden vervangen en verduurzaamd. Na de sloopwerkzaamheden is een nieuwe houten constructie gerealiseerd. Momenteel worden het linker- en middengedeelte van het gebouw intensief verbouwd. De contouren van het vernieuwde gebouw worden steeds duidelijker zichtbaar, waarmee de transformatie vorm begint te krijgen.
Voor het inbouwpakket, dat na de afronding van het casco wordt gerealiseerd, is samengewerkt met een interieurarchitect. Het ontwerp omvat de indeling, afwerking, installaties en verlichting van de nieuwe huisvesting. Hierbij wordt rekening gehouden met de duurzame ambitie van het project en wordt gestreefd naar een zo klein mogelijke milieu-impact van de inbouwelementen.
Duurzaamheid in het inbouwpakket
Om de duurzaamheidsdoelen te behalen, wordt er gestreefd naar het minimaliseren van nieuwe materialen. De bestaande betonwanden en -plafonds blijven behouden en worden voorzien van akoestische absorptie. Binnenwanden en glazen puien worden hergebruikt uit een slooppand elders. De vloerafwerking bestaat deels uit geopolymeerbeton en deels uit hergebruikt hout. Alle overige materialen die worden toegevoegd zijn biobased en dragen bij aan een gezond binnenklimaat.
Verlichting en de toevoeging van planten spelen tevens een belangrijke rol bij het realiseren van de duurzame ambities in het inbouwpakket, waarbij energiezuinige verlichting wordt gebruikt en verschillende planten worden toegevoegd om een groene en gezonde werkomgeving te creëren.
De contouren worden zichtbaar
De transformatie van een bestaand kantoorgebouw naar een toekomstbestendige en CO2-neutrale huisvesting vereist geduld, planning en aandacht voor duurzaamheid. Door vleermuizen te verplaatsen, delen van het gebouw te slopen en gevels te vernieuwen, worden de contouren van het vernieuwde gebouw zichtbaar. Het inbouwpakket wordt ontworpen met oog voor duurzaamheid, waarbij zoveel mogelijk gebruik wordt gemaakt van hergebruikte en milieuvriendelijke materialen. Met energiezuinige verlichting en de toevoeging van planten wordt de duurzame ambitie van het project ook in het interieur gerealiseerd. Zo wordt het kantoorgebouw getransformeerd tot een moderne, CO2-neutrale en gezonde werkomgeving.
Na 30 jaar is bbn adviseurs verhuisd! Reden? De duurzame ambities zijn leidend in zowel bedrijfsvoering als advisering. Al sinds 2018 zet bbn adviseurs alles op alles voor een 100% CO2-neutrale bedrijfsvoering in 2024. Mobiliteit, huisvesting en ICT zijn de grootste CO2-posten. We rijden eind 2023 100% elektrisch met duurzame energie, verduurzamen de ICT en huren alleen nog maar CO2-neutrale kantoren. Het hoofdkantoor in Houten is om die reden verhuisd.
Voor bbn was dit een gewaagde stap, de huur opzeggen zonder een CO2-neutraal alternatief. Maar ambitie ging boven onzekerheid. De zoektocht bracht ons naar onder andere Utrecht, Zeist en Ede. Veel kantoren predikten heel duurzaam te zijn of te willen worden. Maar CO2-neutraal bleek keer op keer een te hoge ambitie. Daarom was bbn bereid om zelf haar nek uit te steken. Directeur Arne Balvers: ‘Het viel tegen hoe weinig keuze er was aan CO2-neutrale kantoren, eigenlijk zijn we ze niet tegengekomen. Het alternatief is dan zelf je verantwoordelijkheid te nemen. Daar is een mooie samenwerking uit ontstaan.’
Via makelaar Ans de Wijn kwam een kantoorpand schuin tegenover de huidige locatie in beeld. Hier gaat bbn nu samen met de eigenaar Arjen Maatje een kantoor uit de jaren 90 geheel opwaarderen naar CO2-neutraal met tal van aanvullende duurzame ambities. Ecologische versterking van de locatie, maximale inzet op circulaire en biobased materialen zoals een houtconstructie voor de uitbreiding van het kantoor.
Arne Balvers: ‘Om onze ambities waar te maken stoppen we als organisatie veel tijd en energie in dit proces. Het vraagt continu aandacht om het maximale resultaat te bereiken. Duidelijk een ander traject dan een huurcontract tekenen en wachten tot de verhuizing kan beginnen.’
Het interieurontwerp van Odette Ex (o.a. Triodos Bank) is biobased, circulair en met veel hergebruikte materialen uit slooppanden, samengebracht in een groene sfeer. Voorbeelden zijn riet als wandbekleding, leemstuc, hergebruikte vloeren en puien, cementvrije dekvloeren en circulaire akoestische wand- en plafondbekleding.
Arne Balvers: ‘Dit traject heeft ons weer eens bevestigd dat je alleen het maximale resultaat behaalt als iedereen vanuit dezelfde mindset handelt. De parallel met onze rol als adviseur en regisseur van vastgoedprojecten was herkenbaar. Ook daar hebben wij onze projectpartners uitgedaagd op de mogelijkheden in het project. We zijn trots op de stappen die daarin we als organisatie intern en extern hebben gezet.’ We willen onze ervaring uit dit traject dan ook graag delen met anderen.
Bekijk de video en het overzicht van alle duurzaamheidsmaatregelen.
Houten, 14 juni 2023 – bbn is verheugd om de presentatie van de derde editie van het Jaarverslag Duurzaamheid aan te kondigen. Het verslag biedt een diepgaande analyse van de maatschappelijke en duurzaamheidsprestaties in 2022, waarbij de focus ligt op de ambitie en koers naar een klimaatpositieve toekomst.
Annemarie van Doorn, directeur van de Dutch Green Building Council (DGBC), nam tijdens de PROVADA het Jaarverslag Duurzaamheid in ontvangst van Ivana Radakovic, manager duurzaamheid bij bbn. DGBC en bbn delen een gezamenlijke visie om te bouwen aan een duurzame en gezonde toekomst, waarin niemand wordt achtergelaten en iedereen de kans krijgt om zijn of haar steentje bij te dragen
Hoe gaan we onze doelen bereiken?
De bedrijfsvoering van bbn zal binnen de komende twee jaar CO₂-neutraal worden. Het nieuwe hoofdkantoor wordt een uithangbord voor de herontwikkeling van verouderde jaren 90 kantoren en in onze projecten maken we aantoonbaar het verschil.
Ivana benadrukt de passie van het bedrijf: “Bij bbn werken we vol passie aan projecten, ook al zijn we niet de eigenaar, gebruiker of bouwer van deze projecten. We beschouwen het gehele traject, van initiatief tot exploitatie, als onze ‘scope 3’. Hierop hebben we direct invloed en stellen we hoge eisen aan onszelf. In al onze projecten streven we naar het realiseren van onze eigen ambitie. Door de lessen die we hebben geleerd uit honderden projecten met elkaar te delen, ontstaan er talloze mogelijkheden. We zijn op zoek naar samenwerkingen waarin partijen bereid zijn buiten hun comfortzone te treden en rendement in een breder perspectief te zien. In dergelijke samenwerkingen kunnen we ons optimaal ontplooien.”
Ambities voor de toekomst
Het jaarverslag benadrukt de trots van bbn om namens alle medewerkers te kunnen vertellen wat het afgelopen jaar heeft gebracht en waar de ambities voor het komende jaar liggen. Wij blijven ons met steeds meer urgentie inzetten voor een betere wereld vol mogelijkheden… voor iedereen.
Wil je meer weten over onze duurzame ambities? We gaan graag het gesprek aan.
Heeft u ook het idee dat uw binnenstad wel een opknapbeurt kan gebruiken? Wilt u graag meer woningbouw en ontmoetingsplaatsen in uw binnenstad, maar weet u niet hoe u dit financieel moet aanpakken? Dan is de Impulsregeling Winkelgebieden iets voor u! Deze overheidssubsidie maakt het mogelijk om verouderde binnenstedelijke winkelgebieden op te knappen en te transformeren naar aantrekkelijke binnensteden met woningen en ontmoetingsplaatsen.
Impulsregeling Winkelgebieden
We weten dat het huidige winkelaanbod in veel binnensteden niet meer past bij het winkelgedrag van moderne consumenten. Er is juist wel vraag naar meer woningbouw en ontmoetingsplaatsen. Helaas is de transformatie van oude winkelpanden naar levendige binnensteden financieel vaak niet haalbaar en kent een hoge onrendabele top. Deze onrendabele top is voor veel gemeenten een reden om de transformatie van binnenstedelijke winkelgebieden uit te stellen. Gelukkig kan de overheid hierbij helpen door middel van de Impulsregeling Winkelgebieden.
Om in aanmerking te komen voor de subsidie, moet uw gemeente een integraal plan indienen waarin beschreven wordt wat er in de openbare ruimte en het binnenstedelijke vastgoed gedaan wordt om het gebied om te toveren tot een leefbare en bruisende binnenstad. Denk hierbij aan het opknappen van pleinen waardoor mensen er weer graag verblijven, maar ook aan het investeren in looproutes en de invulling van het stratenplan. Voorwaarden om in aanmerking te komen voor de subsidie, is dat de ingrepen in zowel de gebouwen als de openbare ruimte binnen een afgebakend gebied moeten worden gedaan en dat er wordt samengewerkt met tenminste twee private partijen.
De Impulsregeling Winkelgebieden kan hiermee een positieve bijdrage leveren aan de leefbaarheid en aantrekkelijkheid van onze binnensteden. Door de onrendabele top te financieren, kunnen veel plannen die zonder subsidie financieel onhaalbaar zijn toch worden doorgevoerd. Hierdoor worden de komende jaren hopelijk zo veel mogelijk binnenstedelijke winkelgebieden omgetoverd tot de bruisende ontmoetingsplekken die onze steden voorzien van dynamiek, ontmoeting en verblijfsplezier!
Succesvolle subsidieaanvraag gemeente Dordrecht
Zo heeft de gemeente Dordrecht, samen met twee vastgoedeigenaren, een succesvolle subsidieaanvraag ingediend voor de herontwikkeling van het Statenplein en de Kolfstraat. Dit is een geweldige impuls voor de ontwikkelingen in de binnenstad. bbn heeft voor deze aanvraag alle financiële informatie verzameld. Daarbij is onder meer een kostenraming gemaakt en een taxateur aangestuurd.
De gemeente Dordrecht gaat dit belangrijke gebied, samen met bewoners, ondernemers, vastgoedeigenaren, de warenmarkt en andere betrokkenen, verbeteren. Ieders wens en beleving worden hierdoor gehoord om meer verbinding te creëren met de historische binnenstad. De vernieuwing van het Statenplein wordt gecombineerd met het klimaatadaptief inrichten van het gebied.
Met het programma Impulsaanpak Winkelgebieden wil de overheid stimuleren dat gemeenten binnenstedelijke winkelgebieden omvormen tot toekomstbestendige gebieden met een stevige sociale en economische basis. Deze subsidie dekt (een deel van) de onrendabele top, waardoor het net verschil kan maken tussen een onhaalbaar plan en een wél haalbare businesscase?!
Heeft u vragen over deze regeling of wilt u meer informatie over hoe wij u kunnen helpen bij het realiseren van een bruisende binnenstad? Neem dan gerust contact op met Niels Schilstra van bbn adviseurs
De inspiratiebijeenkomst, getiteld ‘Een betere wereld vol mogelijkheden’, ter ere van de 55e verjaardag van bbn was een enorm succes. Ruim 300 gasten werden getrakteerd op inspirerende sprekers als Jan Rotmans, Kaj-Ivar van der Wijst, David Gianotten en Paul Smit. De bijeenkomst, onder begeleiding van onze dagvoorzitter Margot Ribberink, ging van start onder muzikale begeleiding van Skip en Jelle. Beide volgen een opleiding aan de Herman Brood Academie en schreven, speciaal voor onze bijeenkomst, een prachtig lied.
Na afloop van de inspiratiebijeenkomst kregen onze gasten een keuze. Ze konden de herbruikbare badge deponeren in twee boxen. Een box stond voor meer inzicht krijgen in de CO2-uitstoot van gebouw(en) en hoe deze uitstoot te verminderen.
Uit deze box zijn 5 winnende organisaties gehaald en reeds benaderd. bbn gaat deze organisaties helpen bij het nemen van maatregelen, inzicht geven in wat de kosten hiervoor zullen zijn, wat het op lange termijn oplevert en bbn zal deze organisaties een maximale CO2-reductie gaan voorspiegelen.
De interesse in het aanpakken van CO2-uitstoot was overweldigend! Zit jouw organisatie, gemeente of zorginstelling er niet tussen, maar wil je evengoed hulp bij het reduceren van CO2-uitstoot? Neem dan contact met ons op! We denken graag met je mee.
Benieuwd naar onze kijk op duurzaamheid? Klik hier.
bbn ontwikkelde een rekenmodel om de CO2-uitstoot van de eigen bedrijfsvoering te reduceren. In dit blog gaan we dieper in op een specifiek onderdeel van het rekenmodel: het verminderen van de CO2 uitstoot van het wagenpark.
“Bij bbn was het wagenpark verantwoordelijk voor ruim zeventig procent van de CO2 uitstoot. We zijn aan de slag gegaan met reductie daarvan door over te stappen op elektrische auto’s. Een fossielvrij wagenpark in 2023, dat is de ambitie die bbn adviseurs in 2020 publiceerde. Op dit moment bestaat ons wagenpark voor ruim 72% uit elektrische auto’s. Van de vijf diesel- en twintig benzine auto’s die er nog zijn, worden er dit jaar elf vervangen door elektrische auto’s. De overige 14 fossiele auto’s worden in 2023 vervangen. Daarmee behalen we onze ambitie en daar zijn we trots op!”
“De menselijke factor is de grootste uitdaging bij de overstap naar elektrisch rijden. Mensen vinden het een goed idee, maar vragen zich af hoe dat gaat met opladen, vooral tijdens vakanties. En is elektrisch echt zo duurzaam, met die accu’s? Een elektrische auto heeft ook een hogere aanschafprijs en vereist dus hogere leasebudgetten. Die heeft bbn beschikbaar gesteld. Het scheelt dat brandstofkosten bij een fossiele auto hoger zijn. Per saldo komen de jaarlijkse kosten van een elektrische auto overeen met fossiele auto’s. Dit betekent dat bbn nagenoeg kostenneutraal de CO2-uitstoot met circa 70% verlaagt in de periode van 2019 tot 2023.”
“De helft van de collega’s was meteen enthousiast over elektrisch rijden, de andere helft niet. Om mensen te enthousiasmeren, heeft bbn de leasebudgetten verhoogd zodat er een ruime keuze uit auto’s was. En bij wie thuis een eigen laadpaal kan worden geplaatst, wordt deze door bbn betaald. Dit is een investering met twee voordelen: er hoeft niet in de buurt naar een laadpaal te worden gezocht en omdat het elektriciteitstarief thuis lager is, verdient de investering zich terug.”
“Uiteindelijk heeft de bezitter van een elektrische auto zelf ook voordeel. De bijtelling voor elektrische auto’s was in 2019 slechts 4 procent, waar die voor een fossiele auto 22 procent bedroeg. Door de overheidssubsidie voor de aanschaf van een elektrische auto, vielen de maandelijkse kosten van elektrisch rijden lager uit dan bij andere auto’s. Met de stijging van de bijtelling voor elektrische auto’s is het verschil wel kleiner geworden, maar de verwachting is dat de bijtelling voor de fossiele auto’s mee gaat stijgen.”
“Om de auto’s zoveel mogelijk met groene stroom op te laden, heeft bbn speciale ShellRecharge laadpassen beschikbaar gesteld. Naast de keuze voor een geleidelijke overstap naar elektrische auto’s kan je in ons rekenmodel ook kiezen om 100% groen te gaan laden. Sinds 2019 rijd ik zelf een elektrische auto. Uit ervaring weet ik dat je bij een langere reis van te voren goed moet nadenken waar je de auto oplaadt. Nu ik hieraan gewend ben, vind ik elektrisch rijden fantastisch!”
Meer weten hierover of wil je het rekenmodel CO2-neutraal zelf gaan gebruiken? Neem contact op met Fleur Ragetlie: f.ragetlie@bbn.nl of 06 – 13 52 58 23
Lees het eerste blog uit de serie: ‘Snel CO2 neutraal met nieuw rekenmodel’
De gemeenteraad van Teylingen heeft op 30 juni 2022 ingestemd met de gebiedsvisie voor Nieuw Boekhorst. Nieuw Boekhorst is een woningbouwlocatie in Voorhout die de gemeente de komende tien jaar samen met marktpartijen ontwikkelt.
Op de locatie komen circa 1.200 woningen, waarvan een groot deel betaalbare woningen en woningen in de sociale sector. De nieuwe wijk krijgt een stevige groen- en waterstructuur en voldoet ook aan de gemeentelijke ambities voor duurzame gebiedsontwikkeling.
De afgelopen jaren hebben marktpartijen (Heijmans, Ballast Nedam, Syntrus Achmea, Roosdom Tijhuis, Blokhuis) en de gemeente samengewerkt aan een gedragen gebiedsvisie. Tijdens dit proces heeft bbn adviseurs de gemeente ondersteund met planeconomisch en strategisch advies.
De komende periode worden de plannen verder uitgewerkt in een bestemmingsplan inclusief een anterieure overeenkomst. Ook hierin ondersteunt bbn adviseurs de gemeente.
Meer weten? Neem contact op met Maarten Pullen.
In deze whitepaper lees je meer over het haalbaar maken van woningbouwprojecten.
Beeld: Echo Urban Design
Per 1 juli wordt Janieke Voerman afdelingsmanager Directievoering en Toezicht bij bbn adviseurs. Zij neemt de taken over van Reinier IJntema die deze rol sinds een jaar combineert met zijn functie als directeur van bbn, naast Arne Balvers.
Janieke Voerman werkt sinds 2019 als projectmanager bij bbn, daarvoor werkte ze bij een aannemer. “Ik heb grote affiniteit met het echte bouwen,” zegt Voerman, “daarom sprak de functie van afdelingsmanager Directievoering en Toezicht mij aan. Ik vind het ook leuk mensen te helpen zich verder te ontwikkelen, in die zin kan ik voor de twaalf mensen van de afdeling van betekenis zijn. Verder maak ik nu deel uit van de bbn bureauleiding en kan ik meedenken over de koers van bbn.”
De afgelopen maanden heeft Voerman onder meer door projectbezoeken kennisgemaakt met haar Directievoering en Toezicht collega’s. “Bij het nieuwe VU onderzoeksgebouw in Amsterdam vond ik het indrukwekkend om te zien hoe de kelder onder het gebouw trillingvrij is gemaakt. Ook andere projecten zoals de Galaxy Tower in Utrecht, het nieuwe stadhuis in Den Helder en de woningbouw in de Houthavens in Amsterdam zijn bijzondere projecten waar we vanuit bbn aan werken. In mijn nieuwe rol zal ik regelmatig projecten bezoeken. Ik vind het belangrijk verbinding te blijven houden met de collega’s die er werken en die door de aard van hun werk weinig op kantoor zijn.”
Als afdelingsmanager zorgt Voerman er samen met de sectormanagers voor dat de juiste mensen op de juiste projecten komen. Soms springen mensen van andere afdelingen bij. “Het is een uitdaging iedereen te matchen met het juiste project. Er is nu volop werk, we zijn zelfs op zoek naar nieuwe collega’s. Bij bbn maak ik deel uit van het team dat diversiteit binnen onze organisatie stimuleert. Vanuit mijn rol als afdelingsmanager kan ik daar nóg actiever aan bijdragen. Ik zou graag meer jongeren en vrouwen aantrekken voor deze afdeling. Mensen weten vaak niet hoe boeiend het werk van directievoerder of toezichthouder op de bouw is. Het is één van mijn doelen dat breder bekend te maken.”
Meer over Janieke Voerman en de afdeling Directievoering en Toezicht
Bekijk onze actuele vacatures via werken bij bbn