Bij circulair bouwen willen we de toegepaste materialen later opnieuw kunnen inzetten. Om dat goed te kunnen doen, letten we bij het ontwerpen dus op geschiktheid van het materiaal, losmaakbaarheid van producten/elementen en het goed kunnen scheiden van materialen.
Deze uitgangspunten leggen we vast in een gebouw- en materiaalpaspoort. Zo krijgen materialen een identiteit, wordt het mogelijk deze opnieuw te gebruiken en ontstaat waarde. Wanneer het restproduct waarde heeft, kunnen we daar dan ook mee rekenen in de business case? Lees meer daarover in deze whitepaper.
De combinatie van de modulaire HoutKern Bouwmethode, het geïndustrialiseerde bouwproces en biobased materialisatie maakt The Natural Pavilion een toonbeeld van circulair bouwen. Het paviljoen is binnen zes maanden ontworpen en gebouwd.
Vanuit Oosterhoff werkten ABT, Adviesbureau Lüning, bbn adviseurs en HE adviseurs mee aan dit innovatieve project. Het paviljoen toont de mogelijkheden van de toepassing van groen in de woon- en werkomgeving, nieuwe vormen van regenwateropvang, duurzame funderingsoplossingen, een optimaal gebruik van natuurlijk daglicht, natuurlijke ventilatie en minimaal energiegebruik.
bbn was bij The Natural Pavilion verantwoordelijk voor het bouwtoezicht en het bouwkostenmanagement. “Bouwen met pure en eerlijke materialen geeft extra werkplezier. De geur en kleur van hout doen goed! Bijzonder aan dit project vind ik ook dat de constructieve verbindingen gezien mogen worden,” zegt bouwtoezichthouder Paula van Langen die nauw bij dit project betrokken was.
Beeld: DP6 Architecten
In een interview met New Business Radio vertelt bbn-directeur Arne Balvers over de duurzame bedrijfsvoering van bbn én over hoe bbn opdrachtgevers uitdaagt duurzamer te worden dan verwacht.
Luister via onderstaande link naar wat Arne vertelt over onder meer het bouwen met biobased materialen bij The Natural Pavilion op de Floriade, over proefopstellingen met duurzaam beton bij de renovatie van het ARTIS Aquarium en over het tegengaan van hittestress in steden.
Duurzaamheid in de bouw- en vastgoedwereld | New Business Radio
Donderdag 10 maart overhandigde ARTIS de sleutel van het ARTIS Aquarium aan Salverda Bouw. Nu kan de renovatie van het monumentale gebouw beginnen!
bbn adviseurs heeft de renovatieplannen getoetst, de aanbesteding begeleid en de contractvorming verzorgd. Namens ARTIS voert bbn directie en toezicht tijdens de renovatie.
“We zijn trots om aan deze restauratie en verduurzaming te mogen bijdragen,” aldus projectmanager Johan van Aalten en directievoerder Evert Woudenberg.
De meeste schoolgebouwen in Nieuwegein zijn gebouwd in de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw. Deze bijna vijftig jaar oude gebouwen zijn toe aan vernieuwing. Wat is de beste aanpak: sloop en nieuwbouw? Of de gebouwen renoveren?
Om tot de juiste conclusie te komen, onderzoekt bbn eerst de functionele en de technische staat van alle gebouwen, vertelt Jaco de Wildt, sectormanager onderwijs bij bbn adviseurs in dit artikel in Schooldomein. De Wildt: ‘Daarna maken we voor alle scholen twee plannen: nieuwbouw en vernieuwbouw. Om vernieuwbouw als volwaardig alternatief te zien voor nieuwbouw, moet er ten minste een gelijkwaardige kwaliteit zijn als bij nieuwbouw en een levensduur van 40 jaar. Zo ontstaat ook financieel een genuanceerd beeld.’
bbn organiseert ontwerpsessies waarbij de scholen, bewoners en de verschillende afdelingen van de gemeente meedenken over de plannen en hun wensen aangeven. Spring architecten vertaalt de wensen vervolgens in een ontwerp. Architect Alfons Hams: ‘Bij de ontwerpen voor de scholen in Nieuwegein houden we rekening met de innovatieve en groene identiteit van Nieuwegein. Ik heb niet de neiging veel gebouwen te slopen, liever kijk ik naar wat mag blijven, ook in het kader van duurzaamheid. De scholen in Nieuwegein bieden uitstekende kansen om de kwaliteit van toen te behouden en die op een nieuwe manier te benutten.’
Voor het onderzoek naar de historische waarden van de scholen heeft de gemeente Nieuwegein een bijdrage gekregen van de Erfgoed Deal, een samenwerkingsverband tussen rijksoverheid, gemeenten, provincies en maatschappelijke organisaties actief in de ruimtelijke ordening en erfgoedzorg. Bouwhistoricus Lotte Zaaijer en architectuurhistoricus Leon Sebregts voeren dit onderzoek uit: ‘Het is vooruitstrevend van de gemeente Nieuwegein om erfgoedwaarde als één van de elementen mee te nemen in de huisvestingsplannen. De scholen in Nieuwegein zijn destijds snel en efficiënt gebouwd, maar ook met oog voor de stedenbouwkundige inpassing en de onderwijsvisie van destijds.’
Beeld: Spring architecten
Bij bbn adviseurs leeft er onder de circa 130 collega’s een intrinsieke motivatie om duurzame stappen te zetten. De lat voor de eigen bedrijfsvoering ligt dan ook hoog: een CO2-neutrale, circulaire en klimaatadaptieve bedrijfsvoering. ‘Een CO2-neutrale bedrijfsvoering in 2030 was al langer een van onze doelen,’ zegt Arne Balvers, directeur van bbn adviseurs bij de presentatie van het jaarverslag duurzaamheid 2021, ‘maar het blijkt dat we dit doel vijf jaar eerder bereiken. Door flink te investeren in een volledig elektrisch wagenpark, door duurzame kantoorhuisvesting en door compensatie via Ecotree is onze bedrijfsvoering al in 2025 volledig CO2-neutraal.’
Om eraan bij te dragen de wereld een betere plek te maken, heeft bbn zich geïdentificeerd met zes van de zeventien Sustainable Development Goals (SDG’s) van de Verenigde Naties. Voor deze SDG’s verwacht bbn de meeste impact te kunnen maken via de circa 400 projecten die het adviesbureau jaarlijks start in opdracht van gemeenten, beleggers, ontwikkelaars en onderwijs- en zorgorganisaties. In het kort komt het erop neer dat bbn al deze opdrachtgevers wil overtuigen om 100 % duurzame energie te gebruiken, om projecten circulair te maken en om bij bouwplannen mens, natuur en dier een duidelijke plek te geven.
Dit overtuigen lukt door de kennis en ervaring van bbn met het doorrekenen van de kosten en opbrengsten van duurzame ambities. Zo heeft bbn bij de sloop van het raadhuis van Haarlemmermeer de gemeente geholpen bij het organiseren en meetbaar maken van een circulaire aanbesteding van de ontmanteling van het gebouw. En bij de plannen van woningcorporatie Rijswijk Wonen en ontwikkelaar Synchroon heeft bbn met rekenmodellen inzicht kunnen geven in de financiële gevolgen van verduurzamingsopties als groene daken, circulariteit, houtbouw en energieverbruik.
Balvers: ‘Dit is voor de tweede keer dat we een Jaarverslag Duurzaamheid publiceren. Het is een belangrijk hulpmiddel gebleken om onze duurzame ambities scherp te stellen en zo onze doelen te realiseren. Uiteindelijk willen we op deze manier vanuit de bouwsector een belangrijke positieve bijdrage leveren aan het Klimaatakkoord en aan een volledig circulaire economie in 2050.’
Lees meer over de duurzame ambities van bbn in het Jaarverslag Duurzaamheid 2021
bbn adviseurs krijgt een volledig CO2-neutraal hoofdkantoor in Houten, op steenworp afstand van de huidige locatie.
‘Deze stap komt voort uit onze duurzame ambities,’ zegt bbn-directeur Arne Balvers, ‘Ons doel is in 2024 klimaatneutraal te zijn en dus een minimale CO2 uitstoot van onze bedrijfsvoering. Dit realiseren we onder meer met een volledig elektrisch wagenpark en ook via het verduurzamen van onze huisvesting. Het beetje CO2 uitstoot dat daarna overblijft, compenseren we met de aanplant van nieuwe bomen via langjarige samenwerking met Ecotree.’
bbn-collega Michaela Brethauer is nauw betrokken bij het realiseren van de nieuwe huisvesting. ‘We zijn blij dat het gelukt is een pand in Houten te vinden waar we onze wensen voor duurzame, groene en gezonde kantoorhuisvesting kunnen realiseren,’ vertelt Brethauer. ‘Voor de inrichting hebben we architectenbureau Ex Interiors geselecteerd. We hebben uitstekende ervaringen opgedaan met dit architectenbureau, onder meer bij het nieuwe hoofdkantoor van Triodos Bank in Driebergen. Hergebruik van materialen, groene wanden en het gebruik van hout zijn voorbeelden van hoe we ook in ons eigen kantoor prettige en bijzondere werkplekken gaan creëren voor collega’s en inspirerende ruimtes voor ontmoetingen met collega’s en met onze relaties.’
De nieuwe huisvesting komt in een bestaand, gedateerd gebouw dat in 2022 volledig wordt gerenoveerd en uitgebreid. Het gebouw krijgt groene gevels, nieuwe installaties en een dak vol zonnepanelen. De uitbreiding van het kantoor wordt uitgevoerd in een houtconstructie. Trae Architect maakt het ontwerp voor de renovatie, de uitbreiding en de hoofdindeling in het gebouw. Balvers: ‘Naar verwachting kunnen we begin 2023 onze collega’s en relaties ontvangen in een bijzonder gebouw dat onze duurzame ambities uitstraalt.’
Meer weten over onze duurzame plannen?
Lees het Jaarverslag Duurzaamheid 2021.
De Shri Saraswatieschool in Rotterdam is één van de vijf basisscholen van Stichting Hindoe Onderwijs Nederland (SHON), die haar leerlingen voorziet van goed onderwijs en hen voorbereidt op de multiculturele samenleving. Het nieuwe gebouw is ontworpen in de tradities van de oud-Indiase bouw- en architectuurwetenschap.
De huidige school, gevestigd aan de Blokmakersstraat 46 in Delfshaven, bevindt zich in een gebouw uit 1922 met aanzienlijke normatieve overcapaciteit en een structuur die niet aansluit bij de huidige onderwijsvisie en hedendaagse eisen voor een onderwijsgebouw. Op basis van een uitgebreide businesscase heeft de gemeente besloten om een nieuw schoolgebouw te realiseren aan de Schiedamseweg 280-282. Het nieuwe schoolgebouw biedt met 1.367m2 bvo een gezonde en veilige leeromgeving voor 206 leerlingen.
Volgens stedenbouwkundige eisen moest het gebouw aan de Schiedamseweg drie lagen hoog zijn en naar het zuiden toe lager worden. Het moest alzijdig zijn, met een open en vriendelijk karakter en duidelijk herkenbaar als school. De schaal en maat van het kind zijn in het ontwerp verwerkt, evenals het Hindoeïsme. Het gebouw moest van één hoofdmateriaal zijn, met verfijnde detaillering en een groene uitstraling.
De implementatie van Vastu Shastra begint met de basisopzet van het gebouw. De plattegrond is opgebouwd uit acht vierkanten rondom het 9e vierkant, de Brahma Stan – het centrale hart van de school. Dit hart verbindt alle vierkanten, zorgt voor eenheid binnen het gebouw en biedt zowel horizontale als verticale ontsluiting. Een aantal vierkanten is verwijderd om een getrapte gelaagdheid te creëren richting het zuiden, wat resulteert in twee dakpleinen verbonden met het speelplein op de begane grond. De hoofdingang bevindt zich aan de noordoostzijde, met aandacht voor de overgang van buiten naar binnen.
De vierkante symboliek komt ook terug in de gevels. Alle raamoppervlaktes zijn vierkant van vorm en komen structureel terug rondom het gebouw, onderverdeeld in kleinere delen voor een menselijke maat. Jali’s zijn toegepast in het midden van de ramen, symbolisch voor de overgang van buiten naar binnen. Het patroon op het rooster is geïnspireerd op de zon en het logo van de Shri Saraswatie, met verwijzingen naar de Saraswatie rivier in horizontale bakstenen banden met een watermotief. Ook is er een verwijzing naar de getrapte waterputten in India zoals de Chand Baori.
Natuurvriendelijke en duurzame materialen zijn gebruikt in lijn met de natuurlijke elementen van Vastu Shastra. De vloer heeft een natuurlijke houtkleur voor rust. Verschillende kleuren, die de windrichtingen symboliseren volgens Vastu Shastra, komen terug in garderobes en klaslokalen.
De Shri Saraswatieschool voldoet aan de eisen van frisse scholen klasse B en BENG en is een bijzonder gebouw met een uniek karakter en uitstraling. Onder leiding van bbn zijn de principes van Vastu Shastra vertaald naar de Nederlandse architectuur en bouwregels, wat heeft geresulteerd in een hedendaags modern gebouw dat in de zomer van 2023 is opgeleverd en in gebruik genomen. bbn adviseurs was sinds begin 2020 betrokken bij het project, verantwoordelijk voor projectmanagement, aanbestedingen, bouwkostenmanagement en directievoering en toezicht.
De nieuwbouw van de Shri Saraswatieschool in Rotterdam voor de Stichting Hindoe Onderwijs Nederland (SHON) is succesvol aanbesteed. Buko bouwsystemen heeft de aanbesteding gewonnen en gaat de school vanaf volgend jaar realiseren.
Het ontwerp van de basisschool van 1.450 m2 bvo is gemaakt door RoosRos Architecten en gebaseerd op de Vastu Shastra uitgangspunten, die zich vertalen in de plattegrond, kleurstelling en geveluitstraling. Door de kleine kavel en de stedenbouwkundige randvoorwaarden is de school in drie lagen gestapeld met groene schoolpleinen op de daken. Uiteraard wordt de school BENG en gasloos. Naar verwachting is de school eind 2022 gereed.
bbn adviseurs heeft SHON vanaf de definitiefase begeleid. De komende periode gaan we ook de directievoering doen.
Het huidige gebouw van Het Praktijk College Charlois, een praktijkschool aan de Talingstraat in Rotterdam Zuid is te klein. Het gebouw wordt daarom uitgebreid, deels met nieuwbouw en deels door interne verbouwingen.
Spring architecten maakte het ontwerp voor de aanbouw. De horizontale witte luifels van de bestaande bouw worden doorgezet in de nieuwbouw en het gebruik van rode bakstenen sluit aan op de bestaande bakstenen gevel. Vanwege de beperkte ruimte op het schoolplein is ervoor gekozen de nieuwbouw direct tegen het huidige gebouw aan te plaatsen. Een bestaande gang leidt naar de nieuwe ruimtes. Op deze manier blijft de omvang van de nieuwbouw beperkt en blijft het overzicht in het gebouw gewaarborgd.
In aanwezigheid van een aantal bouwers, uitvoerders en twee vertegenwoordigers vanuit bbn adviseurs is in november 2021 symbolisch de eerste paal geslagen door de werkvoorbereider van Constructif.
bbn adviseurs heeft samen met Spring architecten de business case opgesteld voor dit project. Vervolgens heeft bbn ondersteuning geboden bij het projectmanagement van het volledige ontwerpproces tot en met de aanbesteding. Tijdens de uitvoering wordt de directievoering door bbn ingevuld.