Foto rechts; huidige Kolfstraat die getransformeerd wordt naar een aantrekkelijke doorgang vanuit historisch deel binnenstad naar winkelgebied, waarbij minder ruimte voor auto en meer voor fietsparkeren.
Houten, 14 juni 2023 – bbn is verheugd om de presentatie van de derde editie van het Jaarverslag Duurzaamheid aan te kondigen. Het verslag biedt een diepgaande analyse van de maatschappelijke en duurzaamheidsprestaties in 2022, waarbij de focus ligt op de ambitie en koers naar een klimaatpositieve toekomst.
Annemarie van Doorn, directeur van de Dutch Green Building Council (DGBC), nam tijdens de PROVADA het Jaarverslag Duurzaamheid in ontvangst van Ivana Radakovic, manager duurzaamheid bij bbn. DGBC en bbn delen een gezamenlijke visie om te bouwen aan een duurzame en gezonde toekomst, waarin niemand wordt achtergelaten en iedereen de kans krijgt om zijn of haar steentje bij te dragen
Hoe gaan we onze doelen bereiken?
De bedrijfsvoering van bbn zal binnen de komende twee jaar CO₂-neutraal worden. Het nieuwe hoofdkantoor wordt een uithangbord voor de herontwikkeling van verouderde jaren 90 kantoren en in onze projecten maken we aantoonbaar het verschil.
Ivana benadrukt de passie van het bedrijf: “Bij bbn werken we vol passie aan projecten, ook al zijn we niet de eigenaar, gebruiker of bouwer van deze projecten. We beschouwen het gehele traject, van initiatief tot exploitatie, als onze ‘scope 3’. Hierop hebben we direct invloed en stellen we hoge eisen aan onszelf. In al onze projecten streven we naar het realiseren van onze eigen ambitie. Door de lessen die we hebben geleerd uit honderden projecten met elkaar te delen, ontstaan er talloze mogelijkheden. We zijn op zoek naar samenwerkingen waarin partijen bereid zijn buiten hun comfortzone te treden en rendement in een breder perspectief te zien. In dergelijke samenwerkingen kunnen we ons optimaal ontplooien.”
Ambities voor de toekomst
Het jaarverslag benadrukt de trots van bbn om namens alle medewerkers te kunnen vertellen wat het afgelopen jaar heeft gebracht en waar de ambities voor het komende jaar liggen. Wij blijven ons met steeds meer urgentie inzetten voor een betere wereld vol mogelijkheden… voor iedereen.
Wil je meer weten over onze duurzame ambities? We gaan graag het gesprek aan.
Met trots presenteert bbn adviseurs voor de derde keer het jaarverslag. We gaan in op de maatschappelijke en duurzaamheid prestatie in 2022. Onze ambities zijn hoog en we liggen op koers!
Het jaarverslag is hier te downloaden.
Diversiteit, Inclusie en Gelijkwaardigheid
Nieuw in het jaarverslag is inzicht in onze sociale ambities en prestaties. Hiervoor is binnen bbn DIGa opgericht, een afvaardiging van medewerkers die samen met de bureauleiding initiatieven nemen om onze organisatie diverser en inclusiever te maken.
Klimaatpositieve Bedrijfsvoering
bbn heeft het afgelopen jaren duidelijke keuzes gemaakt die hebben bijgedragen aan het realiseren van een klimaatpositieve bedrijfsvoering (Paris Proof) in 2025. Hiermee loopt bbn 5 jaar voor op de oorspronkelijke planning en 25 jaar voor op de klimaatafspraken van Parijs. Het ondertekenen van het DGBC Paris Proof commitment was dan ook logisch. Hiermee conformeren we ons dus vooral op de verdere verduurzaming en het Paris Proof maken van onze projecten.
Ambities voor de toekomst
Het jaarverslag benadrukt de trots van bbn om namens alle medewerkers te kunnen vertellen wat het afgelopen jaar heeft gebracht en waar de ambities voor het komende jaar liggen. Wij blijven ons met steeds meer urgentie inzetten voor een betere wereld vol mogelijkheden… voor iedereen.
Wereldwijd is de bouwsector verantwoordelijk voor bijna 40% van de totale CO₂-uitstoot, waarvan ongeveer een derde wordt veroorzaakt door embodied carbon. Dit is de CO₂ die samenhangt met alle materialen die we toepassen. Een grote reductie op deze CO₂ is nodig en ook heel goed mogelijk. Door nieuwe methodieken om ontwerpprocessen continue te sturen op materiaalgebruik is een reductie van 30% embodied carbon mogelijk.
Nog te vaak ligt de nadruk alleen op CO₂-uitstoot welke veroorzaakt wordt door het gebruik van energie en de exploitatie. Met embodied carbon kijken we naar de koolstofuitstoot die wordt gegenereerd door de totale productie van het gebouw zelf. DGBC heeft in dit kader Carbon-budgetten bepaald passend bij Paris Proof 2030. De budgetten zijn leidend voor de ambities van bbn binnen elk project, namelijk ‘samen naar Paris Proof’.
bbn heeft de kostenraming, de MPG-berekening, CO₂-uitstoot en restwaarde van alle materialen geïntegreerd. Hierdoor is het mogelijk om vanaf de eerste schets tot de oplevering integraal te sturen op kwaliteit, kosten, milieubelasting en restwaarde. Hiermee ontstaat het juiste afwegingskader in ontwerpprocessen en werken we aan duurzame, toekomstbestendige en gezonde investeringen. Sommige ambities vragen ook extra investeringen, maar er liggen veel kansen om huidige budgetten beter te benutten.
Samenwerking met Synchroon: Pasgeld-Oost Rijswijk
Synchroon ontwikkelt 100 woningen in de duurzame nieuwbouwwijk RijswijkBuiten. De klimaatambities voor Pasgeld-Oost zijn hoog. Er wordt ruimte gemaakt voor onder meer extra flora en fauna, het gebruik van duurzame materialen, schone energie en klimaatadaptieve maatregelen. Het team van Synchroon, architect Paul de Ruiter en bbn hebben ook scherpe doelen gesteld aan materiaalgebruik, vertaald in een budget voor embodied carbon.
‘Bij Synchroon krijgt elke ontwikkelaar financiële en CO₂-kaders mee bij projecten. Het ontwikkelen binnen de CO₂ budgetten van Paris Proof is nog niet makkelijk. Met de tools van bbn krijgen we meer inzicht in de keuzes die we moeten maken om onze projecten haalbaar en Paris Proof te maken.’
Henri van Dam, directeur Synchroon
We zitten niet stil bij bbn en zijn continu in ontwikkeling om onszelf te verbeteren. Zo hebben we uiterlijk in 2025 een CO₂-neutrale bedrijfsvoering. Maar de grootste impact maken we in projecten. The Sky is the Limit voor ons en we dagen onze projectpartners uit de grens te verleggen. Vanuit de markt is de vraag om niet alleen op kwaliteit en geld te sturen, maar ook op duurzaamheidsambities, sterk groeiende. Met de rekenmethode die wij hebben ontwikkeld kunnen wij honderden projecten per jaar inzicht geven in de reductie van embodied carbon.
‘Wij geloven dat we echt verschil kunnen maken door op integrale wijze te sturen op een goede balans tussen kwaliteit, geld en CO₂-uitstoot. Door onze methodiek in te zetten met gelijkgestemde opdrachtgevers kunnen we onze prominente financiële rol in projecten verbreden met aantoonbare verlaging van de milieu impact.’
Arne Balvers, directeur bbn adviseurs
Embodied carbon, wat is het?
Embodied carbon verwijst naar de hoeveelheid koolstof die wordt uitgestoten tijdens de productie, constructie en transport van materialen die worden gebruikt bij de bouw van bijvoorbeeld gebouwen en infrastructuur. Het omvat de uitstoot van die vrijkomen tijdens het productieproces, inclusief het winnen van grondstoffen, het fabriceren van materialen en het transporteren van deze materialen naar de bouwplaats.
Waarom is het belangrijk?
Gebouwen en de bouwsector zijn verantwoordelijk voor een aanzienlijk deel van de CO₂-uitstoot. Wereldwijd gaat het om ongeveer 40 procent van de totale uitstoot, blijkt onder meer uit rapportages van de VN. Embodied carbon veroorzaakt ongeveer de helft van de totale koolstofvoetafdruk van gebouwen en infrastructuur. Vooral staal, beton en baksteen zijn grote veroorzakers.
Hoe kunnen we het verminderen?
Er zijn verschillende manieren om de embodied carbon te verminderen, zoals het gebruik van duurzame materialen, het verminderen van het transport van materialen en het gebruik van hernieuwbare energie tijdens de productiefase. Ook het verminderen van de hoeveelheid afval en het bevorderen van recycling en hergebruik van materialen kan helpen om de embodied carbon te verminderen.
Door de embodied carbon te verminderen kunnen we de impact van de bouwsector op het milieu en de klimaatverandering verminderen.
Waarom is meten belangrijk?
Het meten is van groot belang om de milieu-impact van gebouwen te verminderen en bij te dragen aan de vermindering van de wereldwijde CO₂-uitstoot. Door het meten van de embodied carbon van bouwmaterialen en gebouwen, kunnen ontwerpers en bouwers bewuste strategieën ontwikkelen en bewuste keuzes maken om de milieu-impact te verminderen en duurzame gebouwen te realiseren.
Het Gastenhuis biedt wonen en zorg aan voor mensen met dementie. Door middel van kleinschalig wonen, verspreidt over 22 vestigingen in heel Nederland, kunnen mensen een zo normaal mogelijk leven leiden. Het Gastenhuis heeft een vrij nieuwe vastgoedportefeuille, met daarin grotendeels nieuwbouw vestigingen en een aantal gerenoveerde vestigingen. Achter de schermen wordt het technisch beheer en onderhoud uitgevoerd. Het Gastenhuis heeft, in samenwerking met bbn adviseurs, inzicht en overzicht gecreëerd in het beheer en onderhoud, waarmee een professionaliseringsslag is gemaakt.
Het inzicht en overzicht is gecreëerd door het opstellen van meerjarenonderhoudsplannen, conform de NEN 2767. Het Gastenhuis had ook behoefte om de onderhoudscontracten, met betrekking tot de installaties, te centraliseren. Deze waren veelal versnipperd in opdracht gegeven en kenden verschillende doorlooptijden. Op basis van deze behoefte is er een inventarisatie uitgevoerd van de gebouwgebonden installaties en verwerkt tot een assetlijst per vestiging. Aan de hand van de meerjarenonderhoudsplannen en de assetlijstenn is er een aanbesteding gehouden voor het meerjarig contracteren van de E&W- installaties. In de lijn van aanbesteden is er ook een uitvraag gedaan voor het binnenschilderwerk van een 5-tal vestigingen.
Een voor Het Gastenhuis passend meerjarenonderhoudsplan is tot stand gekomen met een pilot voor één vestiging. Op basis van de goedgekeurde pilot zijn de 22 vestigingen in beeld gebracht en verwerkt tot een meerjarenonderhoudsplan. Tijdens de opnames zijn gelijktijdig de gebouwgebonden installaties geïnventariseerd. Het detailniveau is zo ingericht, dat deze gegevens naadloos aansluiten op de vervolgstappen van het aanbesteden en contracteren.
bbn heeft met een vast team van adviseurs de meerjarenonderhoudsplannen en installaties in beeld gebracht. Met deze informatie is een technische vraagspecificatie en gunningsleidraad opgesteld door onze adviseur met als specialisatie aanbesteden en contracteren. Op die manier hebben we voor Het gastenhuis de best passende marktpartij weten te contracteren.
Het Gastenhuis heeft via bbn nu een viewlicentie voor O-Prognose om daarmee de meerjaren-onderhoudsplannen te beheren. Tijdens de opstartfase van de nieuwe gecontracteerde installatiepartij blijft bbn nauw betrokken. Na afloop is bbn gevraagd voor een nieuw vraagstuk waarin de huidige zorgkoppelwoningen worden getransformeerd naar individuele zorgappartementen.
Heeft u ook het idee dat uw binnenstad wel een opknapbeurt kan gebruiken? Wilt u graag meer woningbouw en ontmoetingsplaatsen in uw binnenstad, maar weet u niet hoe u dit financieel moet aanpakken? Dan is de Impulsregeling Winkelgebieden iets voor u! Deze overheidssubsidie maakt het mogelijk om verouderde binnenstedelijke winkelgebieden op te knappen en te transformeren naar aantrekkelijke binnensteden met woningen en ontmoetingsplaatsen.
Impulsregeling Winkelgebieden
We weten dat het huidige winkelaanbod in veel binnensteden niet meer past bij het winkelgedrag van moderne consumenten. Er is juist wel vraag naar meer woningbouw en ontmoetingsplaatsen. Helaas is de transformatie van oude winkelpanden naar levendige binnensteden financieel vaak niet haalbaar en kent een hoge onrendabele top. Deze onrendabele top is voor veel gemeenten een reden om de transformatie van binnenstedelijke winkelgebieden uit te stellen. Gelukkig kan de overheid hierbij helpen door middel van de Impulsregeling Winkelgebieden.
Om in aanmerking te komen voor de subsidie, moet uw gemeente een integraal plan indienen waarin beschreven wordt wat er in de openbare ruimte en het binnenstedelijke vastgoed gedaan wordt om het gebied om te toveren tot een leefbare en bruisende binnenstad. Denk hierbij aan het opknappen van pleinen waardoor mensen er weer graag verblijven, maar ook aan het investeren in looproutes en de invulling van het stratenplan. Voorwaarden om in aanmerking te komen voor de subsidie, is dat de ingrepen in zowel de gebouwen als de openbare ruimte binnen een afgebakend gebied moeten worden gedaan en dat er wordt samengewerkt met tenminste twee private partijen.
De Impulsregeling Winkelgebieden kan hiermee een positieve bijdrage leveren aan de leefbaarheid en aantrekkelijkheid van onze binnensteden. Door de onrendabele top te financieren, kunnen veel plannen die zonder subsidie financieel onhaalbaar zijn toch worden doorgevoerd. Hierdoor worden de komende jaren hopelijk zo veel mogelijk binnenstedelijke winkelgebieden omgetoverd tot de bruisende ontmoetingsplekken die onze steden voorzien van dynamiek, ontmoeting en verblijfsplezier!
Succesvolle subsidieaanvraag gemeente Dordrecht
Zo heeft de gemeente Dordrecht, samen met twee vastgoedeigenaren, een succesvolle subsidieaanvraag ingediend voor de herontwikkeling van het Statenplein en de Kolfstraat. Dit is een geweldige impuls voor de ontwikkelingen in de binnenstad. bbn heeft voor deze aanvraag alle financiële informatie verzameld. Daarbij is onder meer een kostenraming gemaakt en een taxateur aangestuurd.
De gemeente Dordrecht gaat dit belangrijke gebied, samen met bewoners, ondernemers, vastgoedeigenaren, de warenmarkt en andere betrokkenen, verbeteren. Ieders wens en beleving worden hierdoor gehoord om meer verbinding te creëren met de historische binnenstad. De vernieuwing van het Statenplein wordt gecombineerd met het klimaatadaptief inrichten van het gebied.
Met het programma Impulsaanpak Winkelgebieden wil de overheid stimuleren dat gemeenten binnenstedelijke winkelgebieden omvormen tot toekomstbestendige gebieden met een stevige sociale en economische basis. Deze subsidie dekt (een deel van) de onrendabele top, waardoor het net verschil kan maken tussen een onhaalbaar plan en een wél haalbare businesscase?!
Heeft u vragen over deze regeling of wilt u meer informatie over hoe wij u kunnen helpen bij het realiseren van een bruisende binnenstad? Neem dan gerust contact op met Niels Schilstra van bbn adviseurs
De inspiratiebijeenkomst, getiteld ‘Een betere wereld vol mogelijkheden’, ter ere van de 55e verjaardag van bbn was een enorm succes. Ruim 300 gasten werden getrakteerd op inspirerende sprekers als Jan Rotmans, Kaj-Ivar van der Wijst, David Gianotten en Paul Smit. De bijeenkomst, onder begeleiding van onze dagvoorzitter Margot Ribberink, ging van start onder muzikale begeleiding van Skip en Jelle. Beide volgen een opleiding aan de Herman Brood Academie en schreven, speciaal voor onze bijeenkomst, een prachtig lied.
Na afloop van de inspiratiebijeenkomst kregen onze gasten een keuze. Ze konden de herbruikbare badge deponeren in twee boxen. Een box stond voor meer inzicht krijgen in de CO2-uitstoot van gebouw(en) en hoe deze uitstoot te verminderen.
Uit deze box zijn 5 winnende organisaties gehaald en reeds benaderd. bbn gaat deze organisaties helpen bij het nemen van maatregelen, inzicht geven in wat de kosten hiervoor zullen zijn, wat het op lange termijn oplevert en bbn zal deze organisaties een maximale CO2-reductie gaan voorspiegelen.
De interesse in het aanpakken van CO2-uitstoot was overweldigend! Zit jouw organisatie, gemeente of zorginstelling er niet tussen, maar wil je evengoed hulp bij het reduceren van CO2-uitstoot? Neem dan contact met ons op! We denken graag met je mee.
Benieuwd naar onze kijk op duurzaamheid? Klik hier.
De factoren die zorgen voor de huidige hoge bouwprijzen zijn nog steeds aanwezig maar een afzwakking is zichtbaar. Zo is de krapte op de arbeidsmarkt licht afgenomen, maar is de verwachting dat de lonen voorlopig gaan stijgen.
Door de stijgende bouwkosten en de stijgende (hypotheek)-rente komt de haalbaarheid van bouwprojecten onder druk te staan en dit is terug te zien in de afgegeven bouwvergunningen. De verwachting is dan ook dat de werkvoorraad de komende periode gaat afnemen.
Lees HIER de actuele versie van het visiedocument
Een hulpmiddel vanuit het Rijk om te helpen bij het versneld verduurzamen van maatschappelijk vastgoed is de DUMAVA-subsidie (DUurzaam MAatschappelijk VAstgoed). Bij de eerste tranche van de subsidie was die op de eerste dag, 3 oktober jl. al overtekend.
Ben je eigenaar van te verduurzamen maatschappelijk vastgoed maar zat jouw aanvraag er dit keer niet bij? We adviseren je dan toch door te gaan met het voorbereiden van een aanvraag. Want de DUMAVA wordt over ca. een jaar weer opengesteld. Er wordt ook gekeken of de regeling versneld open kan, dus hou de subsidiepagina van RVO in de gaten. Graag helpen wij bij de aanvraag, maar ook bij het vervolg na de aanvraag.
DUMAVA-subsidie verkregen maar hoe verder?
Als je op 3 oktober jl. een subsidieaanvraag hebt ingediend, is binnen 13 weken een mogelijke acceptatie te verwachten. Na een verkregen acceptatie van de subsidie-aanvraag, krijg je als subsidie-aanvrager direct ook de volgende verplichtingen:
Nu denk je misschien, 2 jaar is nog ver weg. Maar als je nog niet ver gevorderd bent, dan is er nog veel te doen. En diverse belangrijke processtappen nemen vaak veel tijd in beslag. Zo zien we een risico op vertraging bij de volgende activiteiten:
Direct aan de slag!
Ons advies is dan ook om direct na de subsidie toekenning van start te gaan met de voorbereidingen. En bbn adviseurs kan je daarbij helpen. Dagelijks begeleiden we het verduurzamen van bestaande gebouwen. Onze kennis en ervaring willen wij graag delen om de verduurzaming van maatschappelijk vastgoed effectief en vlot in gang te zetten. Waar staan wij voor? We hebben de ambitie om in 2030 100% CO2-positief, circulair en in harmonie met de natuur te zijn, samen met onze opdrachtgevers. Dit doen wij onder andere door:
Geïnteresseerd? Graag komen wij met je in contact om de verplichtingen, na subsidieacceptatie, en onze ervaringen met vergelijkende verduurzamingstrajecten te bespreken. Voor meer informatie neem contact op met Wim Verheul.
Begin 2022 publiceerden we vanuit bbn adviseurs het visiedocument Marktontwikkelingen Bouwkosten.
De factoren die zorgen voor de huidige hoge bouwprijzen zijn nog steeds aanwezig. Zo is de krapte op de arbeidsmarkt toegenomen, zijn de werkvoorraden bij aannemers nog steeds historisch hoog en
lijkt het er niet op dat de oorlog tussen Rusland en Oekraïne snel zal worden beëindigd.
We zien echter dat de bouwkosten zich momenteel op een dusdanig hoog niveau bevinden, dat we het in mei gepubliceerde advies over prijsstijgingen iets naar beneden kunnen bijstellen.
Lees HIER de actuele versie van het visiedocument (augustus 2022).
bbn ontwikkelde een rekenmodel om de CO2-uitstoot van de eigen bedrijfsvoering te reduceren. In dit blog gaan we dieper in op een specifiek onderdeel van het rekenmodel: het verminderen van de CO2 uitstoot van het wagenpark.
“Bij bbn was het wagenpark verantwoordelijk voor ruim zeventig procent van de CO2 uitstoot. We zijn aan de slag gegaan met reductie daarvan door over te stappen op elektrische auto’s. Een fossielvrij wagenpark in 2023, dat is de ambitie die bbn adviseurs in 2020 publiceerde. Op dit moment bestaat ons wagenpark voor ruim 72% uit elektrische auto’s. Van de vijf diesel- en twintig benzine auto’s die er nog zijn, worden er dit jaar elf vervangen door elektrische auto’s. De overige 14 fossiele auto’s worden in 2023 vervangen. Daarmee behalen we onze ambitie en daar zijn we trots op!”
“De menselijke factor is de grootste uitdaging bij de overstap naar elektrisch rijden. Mensen vinden het een goed idee, maar vragen zich af hoe dat gaat met opladen, vooral tijdens vakanties. En is elektrisch echt zo duurzaam, met die accu’s? Een elektrische auto heeft ook een hogere aanschafprijs en vereist dus hogere leasebudgetten. Die heeft bbn beschikbaar gesteld. Het scheelt dat brandstofkosten bij een fossiele auto hoger zijn. Per saldo komen de jaarlijkse kosten van een elektrische auto overeen met fossiele auto’s. Dit betekent dat bbn nagenoeg kostenneutraal de CO2-uitstoot met circa 70% verlaagt in de periode van 2019 tot 2023.”
“De helft van de collega’s was meteen enthousiast over elektrisch rijden, de andere helft niet. Om mensen te enthousiasmeren, heeft bbn de leasebudgetten verhoogd zodat er een ruime keuze uit auto’s was. En bij wie thuis een eigen laadpaal kan worden geplaatst, wordt deze door bbn betaald. Dit is een investering met twee voordelen: er hoeft niet in de buurt naar een laadpaal te worden gezocht en omdat het elektriciteitstarief thuis lager is, verdient de investering zich terug.”
“Uiteindelijk heeft de bezitter van een elektrische auto zelf ook voordeel. De bijtelling voor elektrische auto’s was in 2019 slechts 4 procent, waar die voor een fossiele auto 22 procent bedroeg. Door de overheidssubsidie voor de aanschaf van een elektrische auto, vielen de maandelijkse kosten van elektrisch rijden lager uit dan bij andere auto’s. Met de stijging van de bijtelling voor elektrische auto’s is het verschil wel kleiner geworden, maar de verwachting is dat de bijtelling voor de fossiele auto’s mee gaat stijgen.”
“Om de auto’s zoveel mogelijk met groene stroom op te laden, heeft bbn speciale ShellRecharge laadpassen beschikbaar gesteld. Naast de keuze voor een geleidelijke overstap naar elektrische auto’s kan je in ons rekenmodel ook kiezen om 100% groen te gaan laden. Sinds 2019 rijd ik zelf een elektrische auto. Uit ervaring weet ik dat je bij een langere reis van te voren goed moet nadenken waar je de auto oplaadt. Nu ik hieraan gewend ben, vind ik elektrisch rijden fantastisch!”
Meer weten hierover of wil je het rekenmodel CO2-neutraal zelf gaan gebruiken? Neem contact op met Fleur Ragetlie: f.ragetlie@bbn.nl of 06 – 13 52 58 23
Lees het eerste blog uit de serie: ‘Snel CO2 neutraal met nieuw rekenmodel’