In een interview met New Business Radio vertelt bbn-directeur Arne Balvers over de duurzame bedrijfsvoering van bbn én over hoe bbn opdrachtgevers uitdaagt duurzamer te worden dan verwacht.
Luister via onderstaande link naar wat Arne vertelt over onder meer het bouwen met biobased materialen bij The Natural Pavilion op de Floriade, over proefopstellingen met duurzaam beton bij de renovatie van het ARTIS Aquarium en over het tegengaan van hittestress in steden.
Duurzaamheid in de bouw- en vastgoedwereld | New Business Radio
De meeste schoolgebouwen in Nieuwegein zijn gebouwd in de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw. Deze bijna vijftig jaar oude gebouwen zijn toe aan vernieuwing. Wat is de beste aanpak: sloop en nieuwbouw? Of de gebouwen renoveren?
Om tot de juiste conclusie te komen, onderzoekt bbn eerst de functionele en de technische staat van alle gebouwen, vertelt Jaco de Wildt, sectormanager onderwijs bij bbn adviseurs in dit artikel in Schooldomein. De Wildt: ‘Daarna maken we voor alle scholen twee plannen: nieuwbouw en vernieuwbouw. Om vernieuwbouw als volwaardig alternatief te zien voor nieuwbouw, moet er ten minste een gelijkwaardige kwaliteit zijn als bij nieuwbouw en een levensduur van 40 jaar. Zo ontstaat ook financieel een genuanceerd beeld.’
bbn organiseert ontwerpsessies waarbij de scholen, bewoners en de verschillende afdelingen van de gemeente meedenken over de plannen en hun wensen aangeven. Spring architecten vertaalt de wensen vervolgens in een ontwerp. Architect Alfons Hams: ‘Bij de ontwerpen voor de scholen in Nieuwegein houden we rekening met de innovatieve en groene identiteit van Nieuwegein. Ik heb niet de neiging veel gebouwen te slopen, liever kijk ik naar wat mag blijven, ook in het kader van duurzaamheid. De scholen in Nieuwegein bieden uitstekende kansen om de kwaliteit van toen te behouden en die op een nieuwe manier te benutten.’
Voor het onderzoek naar de historische waarden van de scholen heeft de gemeente Nieuwegein een bijdrage gekregen van de Erfgoed Deal, een samenwerkingsverband tussen rijksoverheid, gemeenten, provincies en maatschappelijke organisaties actief in de ruimtelijke ordening en erfgoedzorg. Bouwhistoricus Lotte Zaaijer en architectuurhistoricus Leon Sebregts voeren dit onderzoek uit: ‘Het is vooruitstrevend van de gemeente Nieuwegein om erfgoedwaarde als één van de elementen mee te nemen in de huisvestingsplannen. De scholen in Nieuwegein zijn destijds snel en efficiënt gebouwd, maar ook met oog voor de stedenbouwkundige inpassing en de onderwijsvisie van destijds.’
Beeld: Spring architecten
Bij bbn adviseurs leeft er onder de circa 130 collega’s een intrinsieke motivatie om duurzame stappen te zetten. De lat voor de eigen bedrijfsvoering ligt dan ook hoog: een CO2-neutrale, circulaire en klimaatadaptieve bedrijfsvoering. ‘Een CO2-neutrale bedrijfsvoering in 2030 was al langer een van onze doelen,’ zegt Arne Balvers, directeur van bbn adviseurs bij de presentatie van het jaarverslag duurzaamheid 2021, ‘maar het blijkt dat we dit doel vijf jaar eerder bereiken. Door flink te investeren in een volledig elektrisch wagenpark, door duurzame kantoorhuisvesting en door compensatie via Ecotree is onze bedrijfsvoering al in 2025 volledig CO2-neutraal.’
Om eraan bij te dragen de wereld een betere plek te maken, heeft bbn zich geïdentificeerd met zes van de zeventien Sustainable Development Goals (SDG’s) van de Verenigde Naties. Voor deze SDG’s verwacht bbn de meeste impact te kunnen maken via de circa 400 projecten die het adviesbureau jaarlijks start in opdracht van gemeenten, beleggers, ontwikkelaars en onderwijs- en zorgorganisaties. In het kort komt het erop neer dat bbn al deze opdrachtgevers wil overtuigen om 100 % duurzame energie te gebruiken, om projecten circulair te maken en om bij bouwplannen mens, natuur en dier een duidelijke plek te geven.
Dit overtuigen lukt door de kennis en ervaring van bbn met het doorrekenen van de kosten en opbrengsten van duurzame ambities. Zo heeft bbn bij de sloop van het raadhuis van Haarlemmermeer de gemeente geholpen bij het organiseren en meetbaar maken van een circulaire aanbesteding van de ontmanteling van het gebouw. En bij de plannen van woningcorporatie Rijswijk Wonen en ontwikkelaar Synchroon heeft bbn met rekenmodellen inzicht kunnen geven in de financiële gevolgen van verduurzamingsopties als groene daken, circulariteit, houtbouw en energieverbruik.
Balvers: ‘Dit is voor de tweede keer dat we een Jaarverslag Duurzaamheid publiceren. Het is een belangrijk hulpmiddel gebleken om onze duurzame ambities scherp te stellen en zo onze doelen te realiseren. Uiteindelijk willen we op deze manier vanuit de bouwsector een belangrijke positieve bijdrage leveren aan het Klimaatakkoord en aan een volledig circulaire economie in 2050.’
Lees meer over de duurzame ambities van bbn in het Jaarverslag Duurzaamheid 2021
Toenemende kosten voor parkeergarages onder woningen maken het moeilijker woningbouw financieel haalbaar te maken.
Het ministerie wil nieuwe regels toevoegen aan het bouwbesluit. Deze regels betekenen dat iedere nieuwe parkeergarage waarboven geslapen wordt, moet worden voorzien van een sprinkler. Gebouwen waarboven geslapen wordt zijn bijvoorbeeld appartementencomplexen, woontorens, zorggebouwen en hotels. Dat brengt mij bij de vraag: waarom hoor ik niemand over die sprinklers? Want: iedere politicus praat over meer en snellere woningbouw. Als adviseurs weten we dat parkeren een enorm belangrijk thema is bij gebiedsontwikkeling en woningbouw. De betaalbaarheid van de parkeeroplossing bepaalt in belangrijke mate hoeveel woningen ergens gebouwd kunnen worden.
Wat kost die sprinkler dan? Vanuit bbn adviseurs werken we aan veel gebiedsontwikkelingen en projectontwikkeling. De bouwkosten van een parkeerplaats in een garage met sprinkler liggen zomaar 5% hoger dan bij een garage zonder sprinkler. Een duurdere parkeergarage zet de financiële haalbaarheid van woningbouwprojecten onder druk. Minder parkeerplaatsen maken is ook niet zo eenvoudig: bewoners gebruiken nu eenmaal auto’s.
De afweging tussen veiligheid en haalbaarheid is uiteindelijk een politieke afweging: hoe zwaar mogen risico’s wegen? Gemeenten en projectontwikkelaars doen er goed aan de komende jaren rekening te houden met dit soort kostenverhogende maatregelen uit het bouwbesluit.
Blog van Maarten Pullen, afdelingsmanager strategie voor gebouw en gebied.
bbn adviseurs krijgt een volledig CO2-neutraal hoofdkantoor in Houten, op steenworp afstand van de huidige locatie.
‘Deze stap komt voort uit onze duurzame ambities,’ zegt bbn-directeur Arne Balvers, ‘Ons doel is in 2024 klimaatneutraal te zijn en dus een minimale CO2 uitstoot van onze bedrijfsvoering. Dit realiseren we onder meer met een volledig elektrisch wagenpark en ook via het verduurzamen van onze huisvesting. Het beetje CO2 uitstoot dat daarna overblijft, compenseren we met de aanplant van nieuwe bomen via langjarige samenwerking met Ecotree.’
bbn-collega Michaela Brethauer is nauw betrokken bij het realiseren van de nieuwe huisvesting. ‘We zijn blij dat het gelukt is een pand in Houten te vinden waar we onze wensen voor duurzame, groene en gezonde kantoorhuisvesting kunnen realiseren,’ vertelt Brethauer. ‘Voor de inrichting hebben we architectenbureau Ex Interiors geselecteerd. We hebben uitstekende ervaringen opgedaan met dit architectenbureau, onder meer bij het nieuwe hoofdkantoor van Triodos Bank in Driebergen. Hergebruik van materialen, groene wanden en het gebruik van hout zijn voorbeelden van hoe we ook in ons eigen kantoor prettige en bijzondere werkplekken gaan creëren voor collega’s en inspirerende ruimtes voor ontmoetingen met collega’s en met onze relaties.’
De nieuwe huisvesting komt in een bestaand, gedateerd gebouw dat in 2022 volledig wordt gerenoveerd en uitgebreid. Het gebouw krijgt groene gevels, nieuwe installaties en een dak vol zonnepanelen. De uitbreiding van het kantoor wordt uitgevoerd in een houtconstructie. Trae Architect maakt het ontwerp voor de renovatie, de uitbreiding en de hoofdindeling in het gebouw. Balvers: ‘Naar verwachting kunnen we begin 2023 onze collega’s en relaties ontvangen in een bijzonder gebouw dat onze duurzame ambities uitstraalt.’
Meer weten over onze duurzame plannen?
Lees het Jaarverslag Duurzaamheid 2021.
Half december 2021 is Hof van Blom opgeleverd, een nieuw zorgcomplex in Hattem met een oppervlakte van circa 5.200 vierkante meter. Het complex ligt in een woonzorgzone waar bewoners zo zelfstandig mogelijk wonen en waar extra aandacht is voor wooncomfort en duurzaamheid.
Hof van Blom bestaat uit drie delen: een woonzorgcentrum, een deel met 22 assistentiewoningen en een huisartsenpraktijk. Jean-Pierre Hanin, CEO van Cofinimmo, de Belgische eigenaar van Hof van Blom: “Wij blijven onze zorgvastgoedportefeuille in Nederland uitbreiden met hoogkwalitatieve en duurzame gebouwen. De verwerving van Hof van Blom met een energielabel van minstens niveau A past perfect binnen deze strategie. Bovendien is dit model waarbij verschillende zorgfuncties samenwerken als een netwerk, een voorbeeld van hoe de gezondheidssector van de toekomst vorm zal krijgen.”
In opdracht van Cofinimmo heeft bbn adviseurs het Technical Due Diligence (TDD) uitgevoerd, het meerjaren onderhoudsplan (MJOP) uitgewerkt. Tijdens de bouw was bbn verantwoordelijk voor het toezicht op de bouwkwaliteit.
Per 1 januari 2021 is Joaquim Calado overgestapt van de afdeling bouwkostenmanagement naar de afdeling vastgoedmanagement van bbn adviseurs. Bij vastgoedmanagement gaat hij zich als strategisch adviseur transacties nog meer focussen op de ontwikkeling van Technical Due Diligences (TDD’s). Joaquim: “Onze opdrachtgevers willen snel over een TDD kunnen beschikken als ze een pand aan- of verkopen. In korte tijd moet er veel worden georganiseerd, dat vind ik leuk. De collega’s van vastgoedmanagement doen bij TDD’s de inspecties van gebouwen en nu kan ik directer met ze samenwerken.”
Technische staat gebouw
Joaquim overtreft graag de verwachtingen van een opdrachtgever: door de snelheid waarmee een rapport klaar is en door adviezen te geven over zaken waar een opdrachtgever zelf niet aan denkt maar wel baat bij heeft. “Beleggers hebben veel verstand van commercie en financiën, maar weten vaak weinig van techniek. In onze TDD rapporten leggen we de technische aspecten op een laagdrempelige manier uit. Zo ziet de opdrachtgever meteen welke financiële gevolgen de technische staat van een gebouw voor hem heeft.”
Energielabel C
“We merken dat opdrachtgevers vaak vragen hebben over aanverwante risico’s zoals de technisch-juridische aspecten van een transactie. Dat is een van de onderwerpen waar we ons met de TDD’s verder in gaan bekwamen. We geven advies over hoe technische problemen verholpen en verbeterd kunnen worden. Daarbij kijken we altijd ook naar de mogelijkheden voor duurzame verbeteringen. In 2023 moeten alle kantoorgebouwen immers energielabel C hebben.”
Vraagt u zich af hoe uw gemeentelijke organisatie professioneler om kan gaan met de vastgoedportefeuille? In de ene gemeente wordt het vastgoed centraal beheerd vanuit een vastgoedteam, in de andere gemeente liggen de verantwoordelijkheden verspreid over verschillende afdelingen. Voor beide gevallen geldt dat het ontwikkelen van vastgoedbeleid een goede stap is bij verdere professionalisering. Met vastgoedbeleid legt een gemeente vast hoe om te gaan met het vastgoed en de processen rondom het vastgoed. Welke werkwijzen zijn er, hoe worden beslissingen genomen en wie zijn er betrokken?
Lees meer hierover in de whitepaper Eerste hulp bij het ontwikkelen van vastgoedbeleid.
Medisch Centrum Haaglanden, Bronovo en Nebo in Den Haag hebben voor hun locaties een Lange Termijn Huisvestings Plan opgesteld. Voor de vestigingen Medisch Centrum Haaglanden en Nebo is een meerjarenonderhoudsplanning (mjop) beschikbaar.
Het Bronovo wenste voor het Bronovo ziekenhuis (ca. 44.000 m²) en Gezondheidscentrum Humbertustuin (ca. 3.500 m²) een mjop.
bbn adviseurs heeft in opdracht van het Bronovo voor beide locaties een meerjarenonderhoudsplanning opgesteld conform de NEN 2767.
Beeld: Steven Lek (CC BY-SA 4.0)
Annexum is een toonaangevende belegger van vastgoed in Nederland. Zij bezit diverse soorten vastgoed zoals kantoren, winkelcentra, kinderdagverblijven, bedrijfsgebouwen en beurscomplexen.
Annexum is eigenaar van 6 hotels uit de hotelketen van Golden Tulip in Nederland, te weten: Tulip Inn Amersfoort, Tulip Inn De Veluwe, Golden Tulip De Wipselberg, Golden Tulip Epe, Golden Tulip Victoria en Golden Tulip Loosdrecht.
bbn is technisch beheerder van Annexum en heeft de opdracht gekregen om alle hotels nauwkeurig te inventariseren op onderhoud en de wettelijke regelgeving. bbn voert hiervoor de volgende zaken uit:
Op basis van deze inventarisaties en in overleg met Annexum en Golden Tulip maakt bbn programma’s voor de korte en lange termijn voor verbetering en onderhoud van de hotels. Hiervoor maakt bbn de plannen, de begrotingen, de planningen en de aanbestedingsstrategie. Alle werkzaamheden worden vervolgens door bbn voorbereid, aanbesteed en in opdracht gegeven bij de verschillende marktpartijen. Tot slot wordt de totale uitvoeringsbegeleiding eveneens door bbn gecoördineerd. De werkzaamheden worden dusdanig uitgevoerd dat de uitvoering van de diverse verbouwingen en verbeteringen weer naadloos door de beheerders van bbn overgenomen kunnen worden.