Het project Sporthal Monnickendam betreft een onderzoek naar de nieuwbouw van een Sporthal met parkeergelegenheid van ca 2.500 m² aan de Pierebaan in Monnickendam in de gemeente Waterland.
Een zekere keuze
De gemeente wil vroegtijdig budget zekerheid hebben om niet voor verrassingen te komen te staan. Ook vindt de gemeente het fijn om ontzorgd te worden. In een workshop met de projectmanager en aanbestedingsjurist van bbn heeft de gemeente daarom gekozen voor:
Voortraject
Vanaf maart 2023 is door bbn in samenspraak met gemeente Waterland het Programma van Eisen (PvE) opgesteld. bbn heeft de financiële consequenties van duurzaamheidskeuzes inzichtelijk gemaakt en samen met de gemeente en De Zwarte Hond hebben het PvE vertaald in een stedenbouwkundige massastudie, waarin de inpassing van het gebouw in de omgeving is vormgegeven.
Workshop contractvormen en aanbestedingen
In een workshop met de projectmanager en de aanbestedingsjurist van bbn, de inkoper, de wethouder, de projectmanager en diverse andere verantwoordelijken vanuit de gemeente zijn de voor- en nadelen van verschillende contractvormen vergeleken voor het project. Hierbij is eerst een toelichting gegeven op de diverse smaken en mogelijkheden om het proces en daarmee de contracten en de benodigde juridische procedures vorm te geven. Daarbij is duidelijk aangegeven wanneer de verantwoordelijkheid bij welke partij ligt.
Zaken die meegenomen zijn in de besluitvorming zijn:
Duurzaam en circulair
bbn heeft de keuzes op het gebied van duurzaamheid (energie, circulariteit, klimaat adaptatie, bio diversiteit) vertaald in een aantal duidelijke keuzes. De raad heeft gekozen voor een volledig energieneutraal gebouw met extra maatregelen op het gebied van biodiversiteit (door bijvoorbeeld het plaatsen van bijenhotels en een dak met grassen), klimaatadaptatie (onder andere door de berging van regenwater) en het gebruik van circulaire bouwmaterialen.
bbn, als deel van het Schools by Circlewood consortium, heeft de competitie gewonnen om de school met voor- en naschoolse opvang Wisperweide in Weesp te realiseren. Wisperweide is de eerste school die het geprefabriceerde houten modulaire systeem van Schools by Circlewood toepast, dat eerder dit jaar door de gemeente Amsterdam en deelnemende schoolbesturen is geselecteerd voor het programma Innovatiepartnerschap Schoolgebouwen. Wisperweide is een ontwerp van Studio A Kwadraat + OMA.
De jury van de ontwerpwedstrijd van de school Wisperweide: “Het ontwerp heeft een ‘wauw’-factor en is uniek, en sluit volledig aan bij de bedoelde identiteit van de school. Het is modern met een natuurlijke uitstraling.”
Jimmy van der Aa, projectarchitect van Studio A Kwadraat: “Wisperweide is veel meer dan alleen een gebouw. Het is een inspirerend kindcentrum dat een vruchtbare bodem biedt voor de groei en ontwikkeling van onze toekomstige generaties. Ons ontwerp belooft een veilige en stimulerende omgeving voor kinderen om te leren, samen te werken en hun unieke potentieel te verkennen. Met flexibele ruimtes, een gastvrije sfeer en aandacht voor diversiteit is ons ontwerp voor Wisperweide een basis voor een betere toekomst, waar kinderen leren om positief bij te dragen aan de gemeenschap en de wereld om hen heen.”
Het plug-and-play systeem (de HoutKern Bouwmethode) van Schools by Circlewood bestaat uit gestandaardiseerde houten kolommen, kruisgelamineerde houten vloerpanelen, een slimme stalen knoop en verplaatsbare scheidingswanden. Het ontwerp van Wisperweide maakt gebruik van het systeem om maximale flexibiliteit te bereiken – zowel dagelijks als op de lange termijn. Centraal in het compacte gebouw bevindt zich een auditorium, dat de belangrijkste ontmoetings- en evenementenruimte van de school is en zichtbaar is vanuit de meeste delen van de school.
Rondom het auditorium zijn leeromgevingen verdeeld in twee karakteristieke zones – voor peuters en oudere kinderen. Elke zone heeft een eigen ingang en buitenspeelplaats, naast klaslokalen met grotendeels transparante gevels en muren. De ruime gangen – meer dan 3 meter breed en gevuld met natuurlijk licht – worden extra leer- en werkruimtes. De modulaire scheidingswanden maken het mogelijk om de klaslokalen en gangen te configureren volgens de voorkeuren van de kinderen en leraren om creativiteit en samenwerking te bevorderen. Naarmate de school ontwikkelt, kunnen er meer klaslokalen worden toegevoegd aan de noordzijde door de bestaande noordelijke gevel te verwijderen en het modulaire structurele raamwerk uit te breiden.
OMA Managing Partner – Architect David Gianotten: “Het ontwerp van Wisperweide illustreert het potentieel van het houten modulaire systeem om zeer aanpasbare gebouwen te creëren. Aangezien alle structurele en technische uitdagingen zijn opgelost toen we het systeem ontwikkelden, kunnen we ons nu richten op nauwe samenwerking met de school om de verschillende ruimtelijke scenario’s te definiëren die passen bij de visie, en om een routekaart te bieden voor verbetering van de onderwijsomgeving.”
Het houten modulaire raamwerk maakt afwerkingen van verschillende materialen en kleuren mogelijk. De gevel van het gebouw wordt gedefinieerd door horizontale banden met luifels die de belangrijkste ingangen markeren, en grote ramen die kleine kinderen aanmoedigen naar buiten te kijken. Klaslokalen op de begane grond hebben een directe toegang tot het speelplein, waardoor kinderen gemakkelijk buiten kunnen spelen. Binnen in de school zijn de scheidingswanden biobased en kunnen ze worden aangepast voor verschillende doeleinden: grote kastwanden, kluisjes of opslagruimte, kapstokken, of met groen beplante wanden. Anderen zijn tentoonstellingswanden om het werk van leerlingen te presenteren en de identiteit van de school te versterken. De flexibele technische backbone is uit het zicht boven de plafonds in de gangzones geplaatst.
Een kernonderwijsvisie van Wisperweide is het stimuleren van buitenonderwijs. De twee speelplaatsen van de school – gescheiden door de gedeelde fietsenstalling en elk afgestemd op een specifieke leeftijdsgroep – bieden uitgebreide groene ruimte voor activiteiten. Gekleurde rubberen gietvloeren in verschillende vormen en speeltoestellen vormen levendige speelomgevingen.
OMA Project Architect Michael den Otter: “Met ons ontwerp streven we ernaar om het onderwijsconcept van Wisperweide te vangen, die nieuwsgierigheid, autonomie en samenwerking aanmoedigt. We zijn er trots op dat we hebben samengewerkt met Studio A Kwadraat om een school te creëren die tegelijkertijd helder en gastvrij is.”
Wisperweide is de eerste school die wordt gerealiseerd binnen het Innovatiepartnerschap Schoolgebouwen Amsterdam. Het ontwerp behaalt de uitzonderlijke hoge duurzaamheidsambities van het innovatiepartnerschap. Het schoolgebouw is Paris Proof, losmaakbaar en biobased. Het is een voorbeeld voor de circulaire ambities van Gemeente Amsterdam. Het gebouw wordt compleet prefab geproduceerd, kent een hoge mate van biobased materialisatie en heeft een duurzaam installatie ontwerp. Dit helpt om de CO2- en stikstofemissies verder te reduceren.
Karin Kuipers, Schools by Circlewood: “Ons modulaire systeem, de HoutKern Bouwmethode, is aanvankelijk ontwikkeld voor The Natural Pavilion op de Wereldexpo Floriade 2022. Het maakt het mogelijk om de structuur eenvoudig te transformeren voor nieuwe functies of te demonteren aan het einde van zijn levenscyclus. We zijn trots dat we ons systeem nu kunnen toepassen om bij te dragen aan een prettige leeromgeving van kinderen – de duurzaamheidsambassadeurs van onze toekomst.”
Schools by Circlewood bestaat uit Noordereng Groep, Oosterhoff (ABT, Adviesbureau Lüning, bbn adviseurs), Studio A Kwadraat, DWA, Hedgehog Company, Heko Spanten, EtuConsult, Lomans, Ferross Staalbouw en OMA. Als creative director van Schools by Circlewood helpt OMA bij het selecteren van jonge ontwerpers en werkt samen met hen aan het ontwikkelen van nieuwe scholen. Studio A Kwadraat is de eerste geselecteerde ontwerper. De school Wisperweide wordt gebouwd door Friso Bouwgroep.
Naast Schools by Circlewood zijn De Elementaire School en Het Schoolvoorbeeld geselecteerd voor het programma Innovatiepartnerschap Schoolgebouwen. De drie consortia zullen samen negen tot dertig scholen in Amsterdam bouwen in de komende tien jaar.
Op 22 november is de Stikstof Risicoscan door bbn gelanceerd. Deze risicoscan dient als een beheersmaatregel om vertragingen en kostbare aanpassingen tijdens vergunningsaanvragen te voorkomen. Vandaag de dag leidden te hoge stikstofuitstootwaarden (mol/hectare/jaar) in veel gevallen tot projectvertragingen. Dit komt vaak doordat er bij programma- en ontwerpkeuzes geen rekening is gehouden met de stikstofdepositie. Nu is het mogelijk om in de beginfase van een project de verwachte stikstofdepositie voor zowel de realisatie- als gebruiksfase te bepalen.
bbn heeft inmiddels verschillende Risicoscans uitgevoerd voor diverse opdrachtgevers en vastgoedtypes. Binnenkort delen we onze ervaringen en de bewezen bruikbaarheid van de Stikstof Risicoscan. Wilt u op de hoogte blijven? Laat het ons weten via info@bbn.nl.
Meer weten? Download onze flyer via onderstaande link.
Beeld © RIVM
Het Oosterlicht College is een middelbare school uit 1997 voor VMBO, HAVO en VWO, die plaats biedt aan 1820 leerlingen en 220 medewerkers. De totale omvang van het gebouw is passend bij het aantal leerlingen, maar veel vierkante meters zijn functioneel niet goed te gebruiken, waardoor een tekort aan bruikbare ruimten ontstaat. Daarnaast is het binnenklimaat van de school slecht.
Het hoofdgebouw uit 1997 heeft de vorm van een gebogen letter L. Hierin bevinden zich alle lesfaciliteiten, kantoren en facilitaire ondersteuning. Aan de zuidzijde van het gebouw bevindt zich een apart bouwdeel met daarin 3 gymzalen. Onder de gymzalen zijn, als aanvulling op de originele bouw, door de school zelf extra faciliteiten gerealiseerd, zoals algemene leslokalen. De totale kavelgrootte is beperkt. Fietsen en auto’s nemen veel ruimte in beslag en laten weinig buitenruimte voor leerlingen over.
In het kader van het onderzoek ‘Vitale Scholen’ van de gemeente Nieuwegein heeft bbn drie scenario’s onderzocht:
Alle drie de scenario’s zijn op vijf verschillende kwaliteitscriteria onderzocht en vergeleken. bbn heeft de scenario’s onderzocht op technische kwaliteit (conditiescore & klimaatklasse), duurzaamheid (energie & materiaal) en ontwikkeling (kansen & risico’s). Daarnaast heeft de architect schetsplannen gemaakt om de functionele en ruimtelijke kwaliteit te toetsen. Vervolgens hebben de bouwkostenmanagers en vastgoedspecialisten van bbn voor alle scenario’s niet alleen de bouwkosten, maar ook de exploitatiekosten uitgewerkt.
De uitgangspunten, omschrijving van de scenario’s, analyses, berekeningen en schetsen zijn in een heldere rapportage samengevoegd. De beoordeling op alle criteria samen is in cijfers én visueel inzichtelijk gemaakt en heeft uiteindelijk tot een aanbeveling voor een voorkeursscenario voor het Oosterlicht College geleid.
Het transformeren van een bestaand kantoorgebouw naar een toekomstbestendige en CO2-neutrale huisvesting vereist zorgvuldige planning en geduld. In dit artikel wordt beschreven hoe een kantoorgebouw, bestaande uit drie delen, stapsgewijs wordt vernieuwd met aandacht voor duurzaamheid en milieuvriendelijke materialen. Het proces omvat onder andere het verplaatsen van vleermuizen, het slopen van een deel van het gebouw, het vervangen en verduurzamen van gevels, en het realiseren van een interieurontwerp dat past bij de duurzame ambities van het project.
Om te voldoen aan de eisen van het behoud van natuurlijke habitat, werden diverse vleermuiskasten in de omgeving geplaatst, zodat de vleermuizen de tijd kregen om te verhuizen. Vervolgens werd het oude middendeel van het kantoorgebouw volledig gesloopt. Het linker- en rechterdeel van het gebouw worden alleen vernieuwd, waarbij de gevels volledig worden vervangen en verduurzaamd. Na de sloopwerkzaamheden is een nieuwe houten constructie gerealiseerd. Momenteel worden het linker- en middengedeelte van het gebouw intensief verbouwd. De contouren van het vernieuwde gebouw worden steeds duidelijker zichtbaar, waarmee de transformatie vorm begint te krijgen.
Voor het inbouwpakket, dat na de afronding van het casco wordt gerealiseerd, is samengewerkt met een interieurarchitect. Het ontwerp omvat de indeling, afwerking, installaties en verlichting van de nieuwe huisvesting. Hierbij wordt rekening gehouden met de duurzame ambitie van het project en wordt gestreefd naar een zo klein mogelijke milieu-impact van de inbouwelementen.
Duurzaamheid in het inbouwpakket
Om de duurzaamheidsdoelen te behalen, wordt er gestreefd naar het minimaliseren van nieuwe materialen. De bestaande betonwanden en -plafonds blijven behouden en worden voorzien van akoestische absorptie. Binnenwanden en glazen puien worden hergebruikt uit een slooppand elders. De vloerafwerking bestaat deels uit geopolymeerbeton en deels uit hergebruikt hout. Alle overige materialen die worden toegevoegd zijn biobased en dragen bij aan een gezond binnenklimaat.
Verlichting en de toevoeging van planten spelen tevens een belangrijke rol bij het realiseren van de duurzame ambities in het inbouwpakket, waarbij energiezuinige verlichting wordt gebruikt en verschillende planten worden toegevoegd om een groene en gezonde werkomgeving te creëren.
De contouren worden zichtbaar
De transformatie van een bestaand kantoorgebouw naar een toekomstbestendige en CO2-neutrale huisvesting vereist geduld, planning en aandacht voor duurzaamheid. Door vleermuizen te verplaatsen, delen van het gebouw te slopen en gevels te vernieuwen, worden de contouren van het vernieuwde gebouw zichtbaar. Het inbouwpakket wordt ontworpen met oog voor duurzaamheid, waarbij zoveel mogelijk gebruik wordt gemaakt van hergebruikte en milieuvriendelijke materialen. Met energiezuinige verlichting en de toevoeging van planten wordt de duurzame ambitie van het project ook in het interieur gerealiseerd. Zo wordt het kantoorgebouw getransformeerd tot een moderne, CO2-neutrale en gezonde werkomgeving.
Na 30 jaar is bbn adviseurs verhuisd! Reden? De duurzame ambities zijn leidend in zowel bedrijfsvoering als advisering. Al sinds 2018 zet bbn adviseurs alles op alles voor een 100% CO2-neutrale bedrijfsvoering in 2024. Mobiliteit, huisvesting en ICT zijn de grootste CO2-posten. We rijden eind 2023 100% elektrisch met duurzame energie, verduurzamen de ICT en huren alleen nog maar CO2-neutrale kantoren. Het hoofdkantoor in Houten is om die reden verhuisd.
Voor bbn was dit een gewaagde stap, de huur opzeggen zonder een CO2-neutraal alternatief. Maar ambitie ging boven onzekerheid. De zoektocht bracht ons naar onder andere Utrecht, Zeist en Ede. Veel kantoren predikten heel duurzaam te zijn of te willen worden. Maar CO2-neutraal bleek keer op keer een te hoge ambitie. Daarom was bbn bereid om zelf haar nek uit te steken. Directeur Arne Balvers: ‘Het viel tegen hoe weinig keuze er was aan CO2-neutrale kantoren, eigenlijk zijn we ze niet tegengekomen. Het alternatief is dan zelf je verantwoordelijkheid te nemen. Daar is een mooie samenwerking uit ontstaan.’
Via makelaar Ans de Wijn kwam een kantoorpand schuin tegenover de huidige locatie in beeld. Hier gaat bbn nu samen met de eigenaar Arjen Maatje een kantoor uit de jaren 90 geheel opwaarderen naar CO2-neutraal met tal van aanvullende duurzame ambities. Ecologische versterking van de locatie, maximale inzet op circulaire en biobased materialen zoals een houtconstructie voor de uitbreiding van het kantoor.
Arne Balvers: ‘Om onze ambities waar te maken stoppen we als organisatie veel tijd en energie in dit proces. Het vraagt continu aandacht om het maximale resultaat te bereiken. Duidelijk een ander traject dan een huurcontract tekenen en wachten tot de verhuizing kan beginnen.’
Het interieurontwerp van Odette Ex (o.a. Triodos Bank) is biobased, circulair en met veel hergebruikte materialen uit slooppanden, samengebracht in een groene sfeer. Voorbeelden zijn riet als wandbekleding, leemstuc, hergebruikte vloeren en puien, cementvrije dekvloeren en circulaire akoestische wand- en plafondbekleding.
Arne Balvers: ‘Dit traject heeft ons weer eens bevestigd dat je alleen het maximale resultaat behaalt als iedereen vanuit dezelfde mindset handelt. De parallel met onze rol als adviseur en regisseur van vastgoedprojecten was herkenbaar. Ook daar hebben wij onze projectpartners uitgedaagd op de mogelijkheden in het project. We zijn trots op de stappen die daarin we als organisatie intern en extern hebben gezet.’ We willen onze ervaring uit dit traject dan ook graag delen met anderen.
Bekijk de video en het overzicht van alle duurzaamheidsmaatregelen.
Houten, 14 juni 2023 – bbn is verheugd om de presentatie van de derde editie van het Jaarverslag Duurzaamheid aan te kondigen. Het verslag biedt een diepgaande analyse van de maatschappelijke en duurzaamheidsprestaties in 2022, waarbij de focus ligt op de ambitie en koers naar een klimaatpositieve toekomst.
Annemarie van Doorn, directeur van de Dutch Green Building Council (DGBC), nam tijdens de PROVADA het Jaarverslag Duurzaamheid in ontvangst van Ivana Radakovic, manager duurzaamheid bij bbn. DGBC en bbn delen een gezamenlijke visie om te bouwen aan een duurzame en gezonde toekomst, waarin niemand wordt achtergelaten en iedereen de kans krijgt om zijn of haar steentje bij te dragen
Hoe gaan we onze doelen bereiken?
De bedrijfsvoering van bbn zal binnen de komende twee jaar CO₂-neutraal worden. Het nieuwe hoofdkantoor wordt een uithangbord voor de herontwikkeling van verouderde jaren 90 kantoren en in onze projecten maken we aantoonbaar het verschil.
Ivana benadrukt de passie van het bedrijf: “Bij bbn werken we vol passie aan projecten, ook al zijn we niet de eigenaar, gebruiker of bouwer van deze projecten. We beschouwen het gehele traject, van initiatief tot exploitatie, als onze ‘scope 3’. Hierop hebben we direct invloed en stellen we hoge eisen aan onszelf. In al onze projecten streven we naar het realiseren van onze eigen ambitie. Door de lessen die we hebben geleerd uit honderden projecten met elkaar te delen, ontstaan er talloze mogelijkheden. We zijn op zoek naar samenwerkingen waarin partijen bereid zijn buiten hun comfortzone te treden en rendement in een breder perspectief te zien. In dergelijke samenwerkingen kunnen we ons optimaal ontplooien.”
Ambities voor de toekomst
Het jaarverslag benadrukt de trots van bbn om namens alle medewerkers te kunnen vertellen wat het afgelopen jaar heeft gebracht en waar de ambities voor het komende jaar liggen. Wij blijven ons met steeds meer urgentie inzetten voor een betere wereld vol mogelijkheden… voor iedereen.
Wil je meer weten over onze duurzame ambities? We gaan graag het gesprek aan.
Met trots presenteert bbn adviseurs voor de derde keer het jaarverslag. We gaan in op de maatschappelijke en duurzaamheid prestatie in 2022. Onze ambities zijn hoog en we liggen op koers!
Het jaarverslag is hier te downloaden.
Diversiteit, Inclusie en Gelijkwaardigheid
Nieuw in het jaarverslag is inzicht in onze sociale ambities en prestaties. Hiervoor is binnen bbn DIGa opgericht, een afvaardiging van medewerkers die samen met de bureauleiding initiatieven nemen om onze organisatie diverser en inclusiever te maken.
Klimaatpositieve Bedrijfsvoering
bbn heeft het afgelopen jaren duidelijke keuzes gemaakt die hebben bijgedragen aan het realiseren van een klimaatpositieve bedrijfsvoering (Paris Proof) in 2025. Hiermee loopt bbn 5 jaar voor op de oorspronkelijke planning en 25 jaar voor op de klimaatafspraken van Parijs. Het ondertekenen van het DGBC Paris Proof commitment was dan ook logisch. Hiermee conformeren we ons dus vooral op de verdere verduurzaming en het Paris Proof maken van onze projecten.
Ambities voor de toekomst
Het jaarverslag benadrukt de trots van bbn om namens alle medewerkers te kunnen vertellen wat het afgelopen jaar heeft gebracht en waar de ambities voor het komende jaar liggen. Wij blijven ons met steeds meer urgentie inzetten voor een betere wereld vol mogelijkheden… voor iedereen.
Voor de subsidieregeling Duurzaam Maatschappelijk Vastgoed (DUMAVA) is zoveel belangstelling, dat versneld een nieuwe subsidieronde volgt. De tweede subsidieronde is al beschikbaar vanaf 1 september 2023, terwijl deze oorspronkelijk in januari 2024 zou open gaan.
In de eerste ronde van DUMAVA was er zoveel animo dat het beschikbare bedrag van 150 miljoen euro in één dag was aangevraagd. De tweede ronde biedt 190 miljoen euro aan subsidies.
Momenteel is de internetconsultatie voor de tweede ronde van DUMAVA gaande en kan iedereen reageren op de concepteisen. Zo wordt voorgesteld om 30 procent van het subsidiebedrag beschikbaar te stellen voor aanvragen lager dan € 500.000 euro en 70 procent voor aanvragen boven dit bedrag. De verwachting is dat ook vanaf 2024 verschillende momenten komen waarop DUMAVA kan worden aangevraagd.
Voorwaarden DUMAVA
De DUMAVA-subsidie is bedoeld om het verduurzamen van bestaand maatschappelijk vastgoed te stimuleren en wordt verstrekt na goedkeuring van een verduurzamingsadvies. Om aan de subsidieaanvraag te voldoen, moeten de verduurzamingsmaatregelen binnen 2 jaar worden gerealiseerd. Bij het niet halen van deze deadline dient het voorschot teruggestort te worden en vervalt de subsidieaanvraag.
Om gebouweigenaren te helpen bij het doorlopen van het DUMAVA-aanvraagtraject en bij de verdere uitwerking van de verduurzamingsmaatregelen, kan bbn adviseurs u helpen. Wij koppelen bouwkundige- en installatietechnische kennis aan kostendeskundigheid.
Begin op tijd met voorbereiden
De grote interesse voor die eerste subsidieronde bleek ook uit een grote vraag naar advies bij het opstellen van aanvraagdocumenten. Daarom raden wij aan om 3 tot 4 maanden voor opening van de regeling te starten met het voorbereiden van de aanvraag om er zeker van te zijn dat er adviescapaciteit beschikbaar is om de aanvraag tijdig gereed te hebben.
Succesvolle toepassing bij Amerpoort
In het eerste DUMAVA-aanvraag traject hebben wij zorgorganisatie Stichting Amerpoort ondersteund. De subsidieaanvraag was gericht op 5 solitaire gebouwen en is inhoudelijk onderbouwd. Deze inhoudelijke onderbouwing is tijdens het goedkeuringstraject besproken met RVO en goedgekeurd. Na deze goedkeuring ondersteunen wij nu Stichting Amerpoort met het verder uitwerken van de verduurzamingsmaatregelen. De prognose is om deze werkzaamheden dit jaar nog aan te besteden en in 2024 te realiseren. Hiermee voldoet Stichting Amerpoort om de verduurzamingswerkzaamheden binnen 2 jaar te realiseren.
De DUMAVA-subsidieregeling is een belangrijke stap in de verduurzaming van maatschappelijk vastgoed en zorgt ervoor dat steeds meer gebouwen op een duurzame manier kunnen worden gebruikt.
Wereldwijd is de bouwsector verantwoordelijk voor bijna 40% van de totale CO₂-uitstoot, waarvan ongeveer een derde wordt veroorzaakt door embodied carbon. Dit is de CO₂ die samenhangt met alle materialen die we toepassen. Een grote reductie op deze CO₂ is nodig en ook heel goed mogelijk. Door nieuwe methodieken om ontwerpprocessen continue te sturen op materiaalgebruik is een reductie van 30% embodied carbon mogelijk.
Nog te vaak ligt de nadruk alleen op CO₂-uitstoot welke veroorzaakt wordt door het gebruik van energie en de exploitatie. Met embodied carbon kijken we naar de koolstofuitstoot die wordt gegenereerd door de totale productie van het gebouw zelf. DGBC heeft in dit kader Carbon-budgetten bepaald passend bij Paris Proof 2030. De budgetten zijn leidend voor de ambities van bbn binnen elk project, namelijk ‘samen naar Paris Proof’.
bbn heeft de kostenraming, de MPG-berekening, CO₂-uitstoot en restwaarde van alle materialen geïntegreerd. Hierdoor is het mogelijk om vanaf de eerste schets tot de oplevering integraal te sturen op kwaliteit, kosten, milieubelasting en restwaarde. Hiermee ontstaat het juiste afwegingskader in ontwerpprocessen en werken we aan duurzame, toekomstbestendige en gezonde investeringen. Sommige ambities vragen ook extra investeringen, maar er liggen veel kansen om huidige budgetten beter te benutten.
Samenwerking met Synchroon: Pasgeld-Oost Rijswijk
Synchroon ontwikkelt 100 woningen in de duurzame nieuwbouwwijk RijswijkBuiten. De klimaatambities voor Pasgeld-Oost zijn hoog. Er wordt ruimte gemaakt voor onder meer extra flora en fauna, het gebruik van duurzame materialen, schone energie en klimaatadaptieve maatregelen. Het team van Synchroon, architect Paul de Ruiter en bbn hebben ook scherpe doelen gesteld aan materiaalgebruik, vertaald in een budget voor embodied carbon.
‘Bij Synchroon krijgt elke ontwikkelaar financiële en CO₂-kaders mee bij projecten. Het ontwikkelen binnen de CO₂ budgetten van Paris Proof is nog niet makkelijk. Met de tools van bbn krijgen we meer inzicht in de keuzes die we moeten maken om onze projecten haalbaar en Paris Proof te maken.’
Henri van Dam, directeur Synchroon
We zitten niet stil bij bbn en zijn continu in ontwikkeling om onszelf te verbeteren. Zo hebben we uiterlijk in 2025 een CO₂-neutrale bedrijfsvoering. Maar de grootste impact maken we in projecten. The Sky is the Limit voor ons en we dagen onze projectpartners uit de grens te verleggen. Vanuit de markt is de vraag om niet alleen op kwaliteit en geld te sturen, maar ook op duurzaamheidsambities, sterk groeiende. Met de rekenmethode die wij hebben ontwikkeld kunnen wij honderden projecten per jaar inzicht geven in de reductie van embodied carbon.
‘Wij geloven dat we echt verschil kunnen maken door op integrale wijze te sturen op een goede balans tussen kwaliteit, geld en CO₂-uitstoot. Door onze methodiek in te zetten met gelijkgestemde opdrachtgevers kunnen we onze prominente financiële rol in projecten verbreden met aantoonbare verlaging van de milieu impact.’
Arne Balvers, directeur bbn adviseurs
Embodied carbon, wat is het?
Embodied carbon verwijst naar de hoeveelheid koolstof die wordt uitgestoten tijdens de productie, constructie en transport van materialen die worden gebruikt bij de bouw van bijvoorbeeld gebouwen en infrastructuur. Het omvat de uitstoot van die vrijkomen tijdens het productieproces, inclusief het winnen van grondstoffen, het fabriceren van materialen en het transporteren van deze materialen naar de bouwplaats.
Waarom is het belangrijk?
Gebouwen en de bouwsector zijn verantwoordelijk voor een aanzienlijk deel van de CO₂-uitstoot. Wereldwijd gaat het om ongeveer 40 procent van de totale uitstoot, blijkt onder meer uit rapportages van de VN. Embodied carbon veroorzaakt ongeveer de helft van de totale koolstofvoetafdruk van gebouwen en infrastructuur. Vooral staal, beton en baksteen zijn grote veroorzakers.
Hoe kunnen we het verminderen?
Er zijn verschillende manieren om de embodied carbon te verminderen, zoals het gebruik van duurzame materialen, het verminderen van het transport van materialen en het gebruik van hernieuwbare energie tijdens de productiefase. Ook het verminderen van de hoeveelheid afval en het bevorderen van recycling en hergebruik van materialen kan helpen om de embodied carbon te verminderen.
Door de embodied carbon te verminderen kunnen we de impact van de bouwsector op het milieu en de klimaatverandering verminderen.
Waarom is meten belangrijk?
Het meten is van groot belang om de milieu-impact van gebouwen te verminderen en bij te dragen aan de vermindering van de wereldwijde CO₂-uitstoot. Door het meten van de embodied carbon van bouwmaterialen en gebouwen, kunnen ontwerpers en bouwers bewuste strategieën ontwikkelen en bewuste keuzes maken om de milieu-impact te verminderen en duurzame gebouwen te realiseren.