Door demissionair minister de Jonge is er een aanscherping van het MPG-stelsel aangekondigd in een wijziging van de Omgevingsregeling (OR). Afgelopen februari kon er vanuit de markt via een consultatie input worden geleverd op deze wijziging. bbn heeft daar dankbaar gebruik van gemaakt, omdat zij in haar dagelijkse werkzaamheden vaak met de MPG werkt. Lees hieronder de reactie:
Inhoudelijke reactie van de Oosterhoff groep
Houten, 22 februari 2024
In de dagelijkse praktijk van het ontwerpen, adviseren en realiseren van duurzame gebouwen, gebruiken de ingenieurs- en adviseurs van bbn adviseurs de Milieu Prestatie Gebouwen. Met ca. 130 adviseurs werken wij jaarlijks aan ruim 350 projecten en hebben wij ons tot doel gesteld om binnen de planetaire grenzen te bouwen.
Deze opgave is echter niet vanzelfsprekend en vereist zowel inhoudelijk als in de overtuiging richting onze opdrachtgevers dat wij alle zeilen bij moeten zetten om duurzame keuzes in de praktijk te brengen. Eenduidige wet- & regelgeving is een van de sleutels voor het succesvol doorvoeren van duurzaamheid. De MPG, ondanks zijn vele beperkingen, is in de huidige vorm een middel dat wij daarvoor dagelijks gebruiken.
De herziening van de milieuprestatie bevat een aantal zaken waar welke wij toejuichen, maar ook een aantal zorgwekkende ontwikkelingen. Wij sommen deze punten hieronder op en sluiten af met een puntsgewijs advies, waarvoor graag uw aandacht.
Positief vinden wij:
Zorgwekkend vinden wij:
Gemiste kans:
Tot slot vinden wij het onduidelijk hoe er omgegaan wordt met de oudere LCA-data die volgens de A1 norm is opgesteld. In het algemeen is een van de grote tekortkomingen van de MPG de beschikbaarheid van voldoende data (EPD’s) van bouwmaterialen. Het verliezen van bruikbare (A1) data door de overgang naar de nieuwe A2 norm zou een enorme beperking betekenen tijdens de overgangsperiode.
Conclusie
Het overstappen naar de hernieuwde milieuprestatie is niet zonder aandachtspunten. Het doorvoeren van de nieuwe A2 norm met 19 milieu-impact categorieën is zelfs nadelig en heeft een averechts effect op het verduurzamen van de bouwsector. De kwaliteit van MPG-berekeningen staat onder druk door het gebrek aan uniforme data en het gebrek op controle van uniforme berekeningen. Wij doen daarom de volgende aanbevelingen:
Wij stellen ons graag beschikbaar voor het voeren van een dialoog op bovengenoemde punten. Het is in ons aller belang om de verduurzaming van de bouw te versnellen. Dit behalen wij door het stellen van ambitie, het toepassen van eenduidige en transparante methoden, samenwerking en reflectie. Laten we op deze wijze ook de wijziging van de omgevingsregeling aanpakken!
Hoogachtend,
bbn adviseurs
Arne Balvers
CEO
bbn adviseurs kondigt met trots de lancering aan van een innovatief platform voor inzichten op CO2-budgetten per gemeente. Dit initiatief stelt elke gemeente in staat om een op maat gemaakt overzicht te downloaden via de website CO2BudgetGemeente.nl.
Om de klimaatdoelen te bereiken is het essentieel om te begrijpen hoeveel CO2-uitstoot elke gemeente mag genereren. Door elke gemeente een specifiek CO2-budget toe te kennen, biedt bbn een krachtig instrument waarmee lokale overheden beter kunnen bepalen hoeveel bouwactiviteit en emissies in hun gemeente toelaatbaar zijn.
Het concept is eenvoudig maar effectief: elke gemeente ontvangt een vastgesteld CO2-budget, wat aangeeft hoeveel uitstoot er plaats kan vinden binnen hun grondgebied. Dit wordt gekoppeld aan de woningbouwproductie van de gemeente: hoeveel uitstoot is mogelijk binnen de nieuwbouwopgave die de gemeente voor ogen heeft?
“Het is goed dat we deze stap kunnen zetten en deze informatie publiek met iedereen kunnen delen,” zegt Arne Balvers, directeur van bbn.” Door deze inzichten beschikbaar te stellen, bieden we een praktisch instrument voor duurzame stedelijke ontwikkeling en bevorderen we een gezonde balans tussen economische woninggroei en milieubewustzijn.”
bbn nodigt alle gemeenten uit om deel te nemen aan dit initiatief en gebruik te maken van de aangeboden inzichten om actief bij te dragen aan een duurzamere toekomst voor haar woningbouwplannen.
Voor meer informatie en toegang tot de CO2-budgetten per gemeente, bezoek CO2BudgetGemeente.nl.
Over bbn
bbn is een toonaangevend adviesbureau dat zich richt op duurzame oplossingen voor vastgoed en gebiedsontwikkeling over het hele spectrum. Met een focus op duurzaamheid en innovatie streeft bbn ernaar om praktische instrumenten te bieden voor een evenwichtige groei in harmonie met het milieu.
De inspiratiebijeenkomst op 31 januari 2024 was wederom een enorm succes! Met bijna 300 enthousiaste gasten delen we samen opnieuw een onvergetelijke ervaring, gewijd aan verandering en positieve ontwikkelingen.
De middag begint met de betoverende klanken van M. Lucky. Een getalenteerde muzikante uit Amsterdam die met haar zelfgeschreven poëtische popnummer Champagne Apocalyps haar zorgen over de toekomst uit. Haar muziek zet de toon voor een dag vol inspiratie en vernieuwing. Nieuwsgierig naar meer muziek van M.Lucky? Klik hier!
Michel Scholte, het brein achter True Pricing en medeoprichter van het Impact Institute neemt ons mee op een boeiende reis door de wereld van impactmeting en -beheer. Van belang hierin? De ontwikkeling van een gemeenschappelijke taal en het voeren van de discussie over werkelijke waarde tot in de bestuurskamers!
Michel roept ons op om te stoppen met zelfmedelijden en energiek en met plezier de avonturen aan te gaan waar we voor staan. Dus wanneer wissel jij de BAR (het Bruto Aanvang Rendement) in voor de BIR (het Bruto Impact Rendement) en stuur je niet alleen op financiële waarde, maar ook op sociaal maatschappelijke waarde?
Met complimenten aan bbn voor de stappen die zij hierin zet, waaronder het koppelen van CO2-data aan haar kostenramingen. Zo weet je niet alleen wat je project kost, maar ook wat de impact van je project is. En de CO2 budgetmonitor gemeenten voor woningbouw, welke gemeenten inzicht geeft of hun woningbouwplannen al dan niet in lijn zijn met het Parijsakkoord. Zie www.co2budgetgemeente.nl.
Hebben we het over energiek, dan hebben we het zeker ook over Marjet Rutten, inspirator en innovator en lid van Gideon. In een zeer interactieve sessie laat zij zien dat biobased bouwen nu mogelijk en betaalbaar is! Dus welke hernieuwbare materialen introduceer jij vandaag nog in jouw project?
Sanne van der Burgh, Associate Director en hoofd innovatie en technologie bij MVRDV deelt haar inzichten over hoe MVRDV in haar projecten stuurt op duurzaamheid. Ook toont zij aan dat het gelukkig nog altijd mogelijk is om bijzondere gebouwen te realiseren! Dank Sanne voor deze mooie en openhartige blik achter de schermen van MVRDV.
Een boeiende sessie ‘Omdenken’ vormt de afsluiting van een fantastische dag, waarbij we gezamenlijk leren om problemen niet te vermijden, maar te gebruiken als bouwstenen voor een betere wereld vol mogelijkheden.
Aan de slag-dag
Woorden inspireren, maar daden zetten aan tot echte actie. Wil je ook daadwerkelijk stappen zetten naar een betere wereld vol mogelijkheden? Op 14 februari aanstaande houden wij samen met Elemental de ‘Aan de slag-dag’. Deze middag gaan we met elkaar aan de slag en creëren we samen echte verandering. Meer weten of wil je je alvast aanmelden? Klik dan hier.
Hartelijk dank aan alle sprekers, deelnemers en organisatoren voor jullie betrokkenheid en actieve deelname. Samen hebben we een verschil gemaakt en stappen gezet richting een positieve en hoopvolle toekomst. Op naar nog meer inspiratie en verandering!
Welke wijzigingen in wet- en regelgeving maken de verduurzaming makkelijker?
De verkiezingen zijn geweest. In stilte wordt gewerkt aan de formatie. Wat er ook uitkomt, met duurzaamheid moet ieder kabinet aan de slag. In de praktijk van de verduurzaming van Nederland lopen we regelmatig aan tegen beperkende wet- en regelgeving. Daarom leek het ons verstandig verschillende tips mee te geven aan het nieuwe kabinet: welke wijzigingen in wet- en regelgeving maken de verduurzaming gemakkelijker?
Paris Proof bouwen: integratie in het bouwbesluit voor een duurzame toekomst
De term “Paris Proof” staat synoniem voor de ambitie om gebouwen te ontwerpen en te bouwen in lijn met de doelstellingen van het Klimaatakkoord van Parijs. We willen immers de opwarming van de aarde beperken. Het is belangrijk dit in alle fases van de bouwwetgeving te verwerken.
Enkele van onze wensen op hoofdlijnen:
Een betere MPG-database
Ingenieur Kitty Huibers van ABT geeft aan dat ze gemakkelijk een boek zou kunnen schrijven over talloze verbeteringen die kunnen worden aangebracht in de MPG-database. Deze database bevat de milieubelasting van bouwmaterialen. Echter, de huidige database is te beperkt; alleen Nederlandse producten worden bijvoorbeeld opgenomen, ondanks het internationale inkoopgedrag in de bouwmarkt. Daarnaast wijkt de rekenmethode voor de impact gedurende de levenscyclus van materialen af van Europese standaarden. De vele mogelijkheden tot verbetering zullen binnenkort breder worden gedeeld via NL Ingenieurs.
Houtbouw fair wegen in de MPG
Bij het verkrijgen van een bouwvergunning is het noodzakelijk om een MilieuPrestatie Gebouwen (MPG)-berekening te maken, die de ecologische impact van het gebruik van bouwmaterialen vertegenwoordigt. Momenteel wordt er bij deze berekening standaard uitgegaan van een levensduur van 75 jaar voor hout, terwijl hout juist uitstekend kan worden gedemonteerd en hergebruikt (voor de levensduur van woningen wordt uitgegaan van 75 jaar en voor kantoorgebouwen 50 jaar). Een ander voorbeeld betreft isolatiematerialen; sommige moderne isolatiematerialen zijn zeer duurzaam en gaan aanzienlijk langer mee dan momenteel wordt verondersteld.
De bestaande regelgeving plaatst houtbouw in een minder gunstige positie ten opzichte van traditionele en sterk vervuilende materialen zoals beton. Om de CO₂-uitstoot te verminderen, roepen we het nieuwe kabinet op om de berekeningsregels aan te passen. Hierdoor kan een realistischer beeld ontstaan van de duurzaamheid van bouwmaterialen, waardoor innovatieve en milieuvriendelijkere opties beter kunnen concurreren in de bouwsector.
Biobased bouwen promoten door biogene opslag mee te wegen
Biobased materialen zijn bouwmaterialen die geheel of gedeeltelijk zijn samengesteld uit plantaardige of dierlijke biomassa. Het unieke kenmerk van biobased materialen ligt in hun herkomst van levende organismen die tijdens hun groei CO₂ opnemen. In een duurzaam beheer voorziet de natuur voortdurend in nieuwe biomassa. Dus: bouwgrondstoffen die CO₂ opnemen!
Bij grootschalig gebruik van hout en andere biobased materialen in de bouw kan een rol worden gespeeld als een tijdelijke opslagplaats voor CO₂, wat bijdraagt aan het beperken van klimaatverandering. Momenteel wordt deze biogene CO₂-opslag in hout en andere biobased materialen niet meegenomen in de MPG en de MKI. Met “biogene CO₂” wordt verwezen naar het natuurlijke proces van koolstofopname tijdens de groei van bomen en planten.
In de LCA wordt gebruikgemaakt van de zogenaamde -1/+1 methode: de tijdens de groei geabsorbeerde CO₂ wordt bij verbranding aan het einde van de levensduur weer vrijgegeven, waardoor het netto-effect op nul wordt gebracht.
Participatie voor gemeenten verplicht bij opstellen omgevingsvisie en omgevingsplan.
Gemeentelijke projectleiders in de gebiedsontwikkeling hebben veel op hun bordje. Vanaf 2024 komt daar ook participatie onder de omgevingswet bij. Hoe kun je hier als gemeente verstandig mee omgaan?
Wat is participatie?
Participatie is al jaren een vast onderdeel van gebieds- en vastgoed ontwikkelingen. Participatie gaat over informatieverstrekking en afstemming van inzichten wat kan leiden tot het creëren van begrip en draagvlak.
Een van de krachten van participatie is het inbrengen van diverse perspectieven. Inwoners, bedrijven, en maatschappelijke organisaties hebben verschillende ervaringen en inzichten die van onschatbare waarde kunnen zijn. Door deze diverse groepen actief te betrekken, ontstaat een completer beeld van de behoeften en belangen in de leefomgeving waardoor een betere besluitvorming mogelijk wordt. Hiermee draagt participatie bij aan de kwaliteit van een ontwikkeling.
De verandering onder de omgevingswet
Participatie bestaat al heel lang in de gebiedsontwikkeling. In die zin verandert er niet veel nu de Omgevingswet per 1 januari 2024 van kracht is geworden. Wat wel verandert, is dat participatie in een aantal gevallen verplicht wordt. Zo worden gemeenten verplicht participatie te organiseren bij het opstellen van een omgevingsvisie en omgevingsplan. Ook schrijft gemeentelijk beleid steeds vaker voor dat participatie moet plaatsvinden.
Een recente uitspraak van de afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State leert dat ook draagvlak een formele positie krijgt. Hierbij gaat het er dan niet om dat iedereen het met een ontwikkeling eens moet zijn. Het gaat er echter wel om dat je laat zien wat je hebt gedaan aan participatie, wat de resultaten zijn, wat daarmee gedaan is en hoe je komt tot de eindoverweging. Met andere woorden, nee is ook een antwoord als je maar uit kunt leggen waarom het antwoord nee is.
Verder is het van belang verwachtingen te managen door bij aanvang duidelijke afspraken te maken en goed vast te leggen wat partijen van elkaar mogen verwachten. En daar zien we het vaak fout gaan. Er wordt iets beloofd wat men niet waar kan maken of er worden geen duidelijke afspraken bij de start van de participatie gemaakt. Hiermee wordt de eigen ellende georganiseerd. Nu participatie vaker verplicht wordt, wordt het ook onderdeel van de juridische toetsing. En daarmee levert het niet goed organiseren van de participatie dus een duidelijk risico op voor een ontwikkeling. Hierbij is een goede vastlegging van het proces, de bijeenkomsten, de inbrengreacties en wat daarmee is gedaan noodzakelijk.
De Omgevingswet zegt niets over hoe de participatie moet worden georganiseerd. Voor elke ontwikkeling is men vrij dit zelf te bepalen. Hierbij is het van belang om te bepalen op welk niveau de participatie wordt georganiseerd. Mogen belanghebbenden meedenken, mee creëren of worden ze alleen geïnformeerd? En vervolgens instrumenten te kiezen die passen bij het gekozen niveau van participatie. De initiatiefnemers maken dus zelf de inschatting wat ervoor nodig is om voor hen tot een ontwikkeling te komen en hoe dit ‘valt’ bij de juridische toetsing.
Twee voorbeelden: Gorinchem en Zoetermeer
Bij de ontwikkeling van een toekomstvisie op het Van Tuyllpark en de Oostelijke Bedrijventerreinen in Zoetermeer heeft Ciska Meijer als projectleider de participatie georganiseerd. Voor dit verouderde sportpark, en de naastgelegen bedrijventerreinen, was een nieuwe visie nodig.
Er werd gesproken tijdens interactieve bijeenkomsten met ondernemers, sportverenigingen en bewoners. Ook werd een enquête uitgezet onder inwoners van de stad. Daarmee is veel input verzameld voor het opstellen van modellen voor het gebied. Deze modellen zijn ook weer aan de betrokken stakeholders voorgelegd. Op basis van de reacties op de modellen is vervolgens een voorkeursmodel voor het gebied opgesteld. Binnenkort wordt met de presentatie hiervan de laatste stap in de participatie gezet.
In Gorinchem is met een kleiner budget toch veel bereikt bij de totstandkoming van de Nota van uitgangspunten voor Linge 2 Zuid. Ook hier is een enquête gebruikt om input voor de Nota op te halen. Verder is met een aantal stakeholders gesproken over de uitgangspunten die zij mee wilden geven aan de ontwikkeling van het gebied. Op basis hiervan is uiteindelijk de Nota van Uitgangspunten opgesteld.
Een gezonde, democratische samenleving met participatie
De waarde van participatie gaat echter veel verder dan de juridische verplichting. Het is een essentieel onderdeel van een gezonde, democratische samenleving. Door actief bewoners en belanghebbenden te betrekken, ontstaat een leefomgeving die niet alleen voldoet aan regelgeving, maar juist aansluit bij de behoeften en wensen van de gemeenschap. Participatie is een kans om samen de toekomst van onze leefomgeving vorm te geven.
In de race naar een CO2-neutrale toekomst is het verkrijgen van snel helder inzicht, versnellen waar mogelijk en borgen van de voortgang essentieel.
Verduurzamen-as-a-Service staat garant voor actuele financiële en technische kennis, gekoppeld aan onze gedreven inzet om te komen tot CO2-neutraal vastgoed. Tailormade inzicht voor elke portefeuille, gekoppeld aan financiële meerjarenplanning, met jaarlijkse monitoring en mogelijkheden tot versnelling. Flexibel aanbod voor non-profitorganisaties, vergelijkbaar met een APK, op basis van vaste prijzen per vierkante meter gebouw. Jaarlijks up-to-date routebesprekingen, waarin snel inzicht, kansen benutten en voortgang borgen centraal staan.
Meer weten? Download hier het document voor meer uitleg.
De bouwsector staat voor een grote verduurzamingsopgave. Dit gaat verder dan alleen het reduceren van CO₂ in de gebruiksfase. Ook het bouwproces en het materiaalgebruik veroorzaken een grote impact op de uitstoot van CO₂.
In de nieuwbouwopgave is veel aandacht geweest voor operationeel energieverbruik en is er door implementatie van maatregelen zoals de Bijna EnergieNeutrale Gebouwen (BENG) -eisen ook de benodigde voortgang op geboekt. Materiaalgebonden emissies krijgen hierdoor een steeds groter aandeel.
Materiaalgebonden emissies kunnen worden geminimaliseerd door in de gehele keten goed na te gaan waar reductie kan plaatsvinden. Met name in nieuwbouw is dit een punt van aandacht, gezien de nieuwbouwopgave waar we voor staan.
Maar hoe minimaliseer je de milieu-impact van een gebouw nu eigenlijk? En wat kost dat dan? Bij bbn geloven we erin dat je milieu-impact en bouwkosten niet los van elkaar kunt zien. Om duurzamere keuzes te maken moet je weten wat dit kost en wat dit oplevert aan minder milieu-impact. Daarom sturen de bouwkostenmanagers bij bbn op kosten, kwaliteit en milieu-impact.
Meer weten? Download hier het document voor meer uitleg.
Bij gebiedsontwikkeling worden allerlei keuzes gemaakt die voor CO₂-uitstoot zorgen.
U wilt dit zo veel mogelijk beperken, maar welke keuzes heeft u in een gebiedsontwikkeling?
Door bbn worden instrumenten geïntroduceerd om CO₂ in balans te brengen.
Wij kijken onder meer naar de impact van gebouwen, openbare ruimte, mobiliteit en landschapsontwikkeling
Laat ons u vertellen hoe dit instrument werkt en hoe dit aansluit bij uw manier van werken.
Maak een afspraak met Ciska Meijer (06 82 63 47 29) of Maarten Pullen (06 20 81 86 53) om te leren hoe uw gebied een betere CO₂-score krijgt.
Het project Sporthal Monnickendam betreft een onderzoek naar de nieuwbouw van een Sporthal met parkeergelegenheid van ca 2.500 m² aan de Pierebaan in Monnickendam in de gemeente Waterland.
Een zekere keuze
De gemeente wil vroegtijdig budget zekerheid hebben om niet voor verrassingen te komen te staan. Ook vindt de gemeente het fijn om ontzorgd te worden. In een workshop met de projectmanager en aanbestedingsjurist van bbn heeft de gemeente daarom gekozen voor:
Voortraject
Vanaf maart 2023 is door bbn in samenspraak met gemeente Waterland het Programma van Eisen (PvE) opgesteld. bbn heeft de financiële consequenties van duurzaamheidskeuzes inzichtelijk gemaakt en samen met de gemeente en De Zwarte Hond hebben het PvE vertaald in een stedenbouwkundige massastudie, waarin de inpassing van het gebouw in de omgeving is vormgegeven.
Workshop contractvormen en aanbestedingen
In een workshop met de projectmanager en de aanbestedingsjurist van bbn, de inkoper, de wethouder, de projectmanager en diverse andere verantwoordelijken vanuit de gemeente zijn de voor- en nadelen van verschillende contractvormen vergeleken voor het project. Hierbij is eerst een toelichting gegeven op de diverse smaken en mogelijkheden om het proces en daarmee de contracten en de benodigde juridische procedures vorm te geven. Daarbij is duidelijk aangegeven wanneer de verantwoordelijkheid bij welke partij ligt.
Zaken die meegenomen zijn in de besluitvorming zijn:
Duurzaam en circulair
bbn heeft de keuzes op het gebied van duurzaamheid (energie, circulariteit, klimaat adaptatie, bio diversiteit) vertaald in een aantal duidelijke keuzes. De raad heeft gekozen voor een volledig energieneutraal gebouw met extra maatregelen op het gebied van biodiversiteit (door bijvoorbeeld het plaatsen van bijenhotels en een dak met grassen), klimaatadaptatie (onder andere door de berging van regenwater) en het gebruik van circulaire bouwmaterialen.
bbn, als deel van het Schools by Circlewood consortium, heeft de competitie gewonnen om de school met voor- en naschoolse opvang Wisperweide in Weesp te realiseren. Wisperweide is de eerste school die het geprefabriceerde houten modulaire systeem van Schools by Circlewood toepast, dat eerder dit jaar door de gemeente Amsterdam en deelnemende schoolbesturen is geselecteerd voor het programma Innovatiepartnerschap Schoolgebouwen. Wisperweide is een ontwerp van Studio A Kwadraat + OMA.
De jury van de ontwerpwedstrijd van de school Wisperweide: “Het ontwerp heeft een ‘wauw’-factor en is uniek, en sluit volledig aan bij de bedoelde identiteit van de school. Het is modern met een natuurlijke uitstraling.”
Jimmy van der Aa, projectarchitect van Studio A Kwadraat: “Wisperweide is veel meer dan alleen een gebouw. Het is een inspirerend kindcentrum dat een vruchtbare bodem biedt voor de groei en ontwikkeling van onze toekomstige generaties. Ons ontwerp belooft een veilige en stimulerende omgeving voor kinderen om te leren, samen te werken en hun unieke potentieel te verkennen. Met flexibele ruimtes, een gastvrije sfeer en aandacht voor diversiteit is ons ontwerp voor Wisperweide een basis voor een betere toekomst, waar kinderen leren om positief bij te dragen aan de gemeenschap en de wereld om hen heen.”
Het plug-and-play systeem (de HoutKern Bouwmethode) van Schools by Circlewood bestaat uit gestandaardiseerde houten kolommen, kruisgelamineerde houten vloerpanelen, een slimme stalen knoop en verplaatsbare scheidingswanden. Het ontwerp van Wisperweide maakt gebruik van het systeem om maximale flexibiliteit te bereiken – zowel dagelijks als op de lange termijn. Centraal in het compacte gebouw bevindt zich een auditorium, dat de belangrijkste ontmoetings- en evenementenruimte van de school is en zichtbaar is vanuit de meeste delen van de school.
Rondom het auditorium zijn leeromgevingen verdeeld in twee karakteristieke zones – voor peuters en oudere kinderen. Elke zone heeft een eigen ingang en buitenspeelplaats, naast klaslokalen met grotendeels transparante gevels en muren. De ruime gangen – meer dan 3 meter breed en gevuld met natuurlijk licht – worden extra leer- en werkruimtes. De modulaire scheidingswanden maken het mogelijk om de klaslokalen en gangen te configureren volgens de voorkeuren van de kinderen en leraren om creativiteit en samenwerking te bevorderen. Naarmate de school ontwikkelt, kunnen er meer klaslokalen worden toegevoegd aan de noordzijde door de bestaande noordelijke gevel te verwijderen en het modulaire structurele raamwerk uit te breiden.
OMA Managing Partner – Architect David Gianotten: “Het ontwerp van Wisperweide illustreert het potentieel van het houten modulaire systeem om zeer aanpasbare gebouwen te creëren. Aangezien alle structurele en technische uitdagingen zijn opgelost toen we het systeem ontwikkelden, kunnen we ons nu richten op nauwe samenwerking met de school om de verschillende ruimtelijke scenario’s te definiëren die passen bij de visie, en om een routekaart te bieden voor verbetering van de onderwijsomgeving.”
Het houten modulaire raamwerk maakt afwerkingen van verschillende materialen en kleuren mogelijk. De gevel van het gebouw wordt gedefinieerd door horizontale banden met luifels die de belangrijkste ingangen markeren, en grote ramen die kleine kinderen aanmoedigen naar buiten te kijken. Klaslokalen op de begane grond hebben een directe toegang tot het speelplein, waardoor kinderen gemakkelijk buiten kunnen spelen. Binnen in de school zijn de scheidingswanden biobased en kunnen ze worden aangepast voor verschillende doeleinden: grote kastwanden, kluisjes of opslagruimte, kapstokken, of met groen beplante wanden. Anderen zijn tentoonstellingswanden om het werk van leerlingen te presenteren en de identiteit van de school te versterken. De flexibele technische backbone is uit het zicht boven de plafonds in de gangzones geplaatst.
Een kernonderwijsvisie van Wisperweide is het stimuleren van buitenonderwijs. De twee speelplaatsen van de school – gescheiden door de gedeelde fietsenstalling en elk afgestemd op een specifieke leeftijdsgroep – bieden uitgebreide groene ruimte voor activiteiten. Gekleurde rubberen gietvloeren in verschillende vormen en speeltoestellen vormen levendige speelomgevingen.
OMA Project Architect Michael den Otter: “Met ons ontwerp streven we ernaar om het onderwijsconcept van Wisperweide te vangen, die nieuwsgierigheid, autonomie en samenwerking aanmoedigt. We zijn er trots op dat we hebben samengewerkt met Studio A Kwadraat om een school te creëren die tegelijkertijd helder en gastvrij is.”
Wisperweide is de eerste school die wordt gerealiseerd binnen het Innovatiepartnerschap Schoolgebouwen Amsterdam. Het ontwerp behaalt de uitzonderlijke hoge duurzaamheidsambities van het innovatiepartnerschap. Het schoolgebouw is Paris Proof, losmaakbaar en biobased. Het is een voorbeeld voor de circulaire ambities van Gemeente Amsterdam. Het gebouw wordt compleet prefab geproduceerd, kent een hoge mate van biobased materialisatie en heeft een duurzaam installatie ontwerp. Dit helpt om de CO2- en stikstofemissies verder te reduceren.
Karin Kuipers, Schools by Circlewood: “Ons modulaire systeem, de HoutKern Bouwmethode, is aanvankelijk ontwikkeld voor The Natural Pavilion op de Wereldexpo Floriade 2022. Het maakt het mogelijk om de structuur eenvoudig te transformeren voor nieuwe functies of te demonteren aan het einde van zijn levenscyclus. We zijn trots dat we ons systeem nu kunnen toepassen om bij te dragen aan een prettige leeromgeving van kinderen – de duurzaamheidsambassadeurs van onze toekomst.”
Schools by Circlewood bestaat uit Noordereng Groep, Oosterhoff (ABT, Adviesbureau Lüning, bbn adviseurs), Studio A Kwadraat, DWA, Hedgehog Company, Heko Spanten, EtuConsult, Lomans, Ferross Staalbouw en OMA. Als creative director van Schools by Circlewood helpt OMA bij het selecteren van jonge ontwerpers en werkt samen met hen aan het ontwikkelen van nieuwe scholen. Studio A Kwadraat is de eerste geselecteerde ontwerper. De school Wisperweide wordt gebouwd door Friso Bouwgroep.
Naast Schools by Circlewood zijn De Elementaire School en Het Schoolvoorbeeld geselecteerd voor het programma Innovatiepartnerschap Schoolgebouwen. De drie consortia zullen samen negen tot dertig scholen in Amsterdam bouwen in de komende tien jaar.