De meeste schoolgebouwen in Nieuwegein zijn gebouwd in de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw. Deze bijna vijftig jaar oude gebouwen zijn toe aan vernieuwing. Wat is de beste aanpak: sloop en nieuwbouw? Of de gebouwen renoveren?
Om tot de juiste conclusie te komen, onderzoekt bbn eerst de functionele en de technische staat van alle gebouwen, vertelt Jaco de Wildt, sectormanager onderwijs bij bbn adviseurs in dit artikel in Schooldomein. De Wildt: ‘Daarna maken we voor alle scholen twee plannen: nieuwbouw en vernieuwbouw. Om vernieuwbouw als volwaardig alternatief te zien voor nieuwbouw, moet er ten minste een gelijkwaardige kwaliteit zijn als bij nieuwbouw en een levensduur van 40 jaar. Zo ontstaat ook financieel een genuanceerd beeld.’
bbn organiseert ontwerpsessies waarbij de scholen, bewoners en de verschillende afdelingen van de gemeente meedenken over de plannen en hun wensen aangeven. Spring architecten vertaalt de wensen vervolgens in een ontwerp. Architect Alfons Hams: ‘Bij de ontwerpen voor de scholen in Nieuwegein houden we rekening met de innovatieve en groene identiteit van Nieuwegein. Ik heb niet de neiging veel gebouwen te slopen, liever kijk ik naar wat mag blijven, ook in het kader van duurzaamheid. De scholen in Nieuwegein bieden uitstekende kansen om de kwaliteit van toen te behouden en die op een nieuwe manier te benutten.’
Voor het onderzoek naar de historische waarden van de scholen heeft de gemeente Nieuwegein een bijdrage gekregen van de Erfgoed Deal, een samenwerkingsverband tussen rijksoverheid, gemeenten, provincies en maatschappelijke organisaties actief in de ruimtelijke ordening en erfgoedzorg. Bouwhistoricus Lotte Zaaijer en architectuurhistoricus Leon Sebregts voeren dit onderzoek uit: ‘Het is vooruitstrevend van de gemeente Nieuwegein om erfgoedwaarde als één van de elementen mee te nemen in de huisvestingsplannen. De scholen in Nieuwegein zijn destijds snel en efficiënt gebouwd, maar ook met oog voor de stedenbouwkundige inpassing en de onderwijsvisie van destijds.’
Beeld: Spring architecten
Bestwijzer staat voor een samenwerkingsverband van 25 maatschappelijke organisaties in een gezamenlijke huisvesting. Het succes van Bestwijzer en de wens van de gemeente Best om haar dienstverlening op hetzelfde model te baseren, heeft geleid tot het project Huisvesting Samen Gaan. De gemeente en de organisaties van Bestwijzer gaan in dit project samen nieuwe duurzame huisvesting realiseren aan het Dorpsplein.
bbn adviseurs begeleidt de gemeente Best bij het opstellen van een gedeelde ambitie en vervolgens bij het uitwerken van een Programma van Eisen. Ook geeft bbn advies over de aanbesteding, bouworganisatie en het eigendom en beheer van de nieuwe huisvesting.
“We hebben gekozen voor bbn vanwege de vernieuwende aanpak en de ruime ervaring met het samenbrengen van meerdere partijen onder één dak,” zegt Jolanda van den Berghe, projectleider vanuit de gemeente. Wat eruit sprong waren met name de creatieve insteek om de betrokkenen bij elkaar te brengen, en de verbeelding die wordt ingezet om terug te koppelen wat de uitgesproken ambities concreet gaan betekenen voor het project.
Belangrijk bij dit project zijn de twee parallelle sporen: enerzijds de doorontwikkeling van de samenwerking en de dienstverlening van alle organisaties, anderzijds de ontwikkeling van het gebouwconcept. Door nog voor het Programma van Eisen een ambitieboek op te stellen in overleg met alle betrokkenen, zorgt bbn dat alle belangen gehoord worden en dat het draagvlak voor dit complexe project stap voor stap wordt opgebouwd.
Naar verwachting opent de nieuwe huisvesting in 2026 de deuren.
Bij bbn adviseurs leeft er onder de circa 130 collega’s een intrinsieke motivatie om duurzame stappen te zetten. De lat voor de eigen bedrijfsvoering ligt dan ook hoog: een CO2-neutrale, circulaire en klimaatadaptieve bedrijfsvoering. ‘Een CO2-neutrale bedrijfsvoering in 2030 was al langer een van onze doelen,’ zegt Arne Balvers, directeur van bbn adviseurs bij de presentatie van het jaarverslag duurzaamheid 2021, ‘maar het blijkt dat we dit doel vijf jaar eerder bereiken. Door flink te investeren in een volledig elektrisch wagenpark, door duurzame kantoorhuisvesting en door compensatie via Ecotree is onze bedrijfsvoering al in 2025 volledig CO2-neutraal.’
Om eraan bij te dragen de wereld een betere plek te maken, heeft bbn zich geïdentificeerd met zes van de zeventien Sustainable Development Goals (SDG’s) van de Verenigde Naties. Voor deze SDG’s verwacht bbn de meeste impact te kunnen maken via de circa 400 projecten die het adviesbureau jaarlijks start in opdracht van gemeenten, beleggers, ontwikkelaars en onderwijs- en zorgorganisaties. In het kort komt het erop neer dat bbn al deze opdrachtgevers wil overtuigen om 100 % duurzame energie te gebruiken, om projecten circulair te maken en om bij bouwplannen mens, natuur en dier een duidelijke plek te geven.
Dit overtuigen lukt door de kennis en ervaring van bbn met het doorrekenen van de kosten en opbrengsten van duurzame ambities. Zo heeft bbn bij de sloop van het raadhuis van Haarlemmermeer de gemeente geholpen bij het organiseren en meetbaar maken van een circulaire aanbesteding van de ontmanteling van het gebouw. En bij de plannen van woningcorporatie Rijswijk Wonen en ontwikkelaar Synchroon heeft bbn met rekenmodellen inzicht kunnen geven in de financiële gevolgen van verduurzamingsopties als groene daken, circulariteit, houtbouw en energieverbruik.
Balvers: ‘Dit is voor de tweede keer dat we een Jaarverslag Duurzaamheid publiceren. Het is een belangrijk hulpmiddel gebleken om onze duurzame ambities scherp te stellen en zo onze doelen te realiseren. Uiteindelijk willen we op deze manier vanuit de bouwsector een belangrijke positieve bijdrage leveren aan het Klimaatakkoord en aan een volledig circulaire economie in 2050.’
Lees meer over de duurzame ambities van bbn in het Jaarverslag Duurzaamheid 2021
Toenemende kosten voor parkeergarages onder woningen maken het moeilijker woningbouw financieel haalbaar te maken.
Het ministerie wil nieuwe regels toevoegen aan het bouwbesluit. Deze regels betekenen dat iedere nieuwe parkeergarage waarboven geslapen wordt, moet worden voorzien van een sprinkler. Gebouwen waarboven geslapen wordt zijn bijvoorbeeld appartementencomplexen, woontorens, zorggebouwen en hotels. Dat brengt mij bij de vraag: waarom hoor ik niemand over die sprinklers? Want: iedere politicus praat over meer en snellere woningbouw. Als adviseurs weten we dat parkeren een enorm belangrijk thema is bij gebiedsontwikkeling en woningbouw. De betaalbaarheid van de parkeeroplossing bepaalt in belangrijke mate hoeveel woningen ergens gebouwd kunnen worden.
Wat kost die sprinkler dan? Vanuit bbn adviseurs werken we aan veel gebiedsontwikkelingen en projectontwikkeling. De bouwkosten van een parkeerplaats in een garage met sprinkler liggen zomaar 5% hoger dan bij een garage zonder sprinkler. Een duurdere parkeergarage zet de financiële haalbaarheid van woningbouwprojecten onder druk. Minder parkeerplaatsen maken is ook niet zo eenvoudig: bewoners gebruiken nu eenmaal auto’s.
De afweging tussen veiligheid en haalbaarheid is uiteindelijk een politieke afweging: hoe zwaar mogen risico’s wegen? Gemeenten en projectontwikkelaars doen er goed aan de komende jaren rekening te houden met dit soort kostenverhogende maatregelen uit het bouwbesluit.
Blog van Maarten Pullen, afdelingsmanager strategie voor gebouw en gebied.
bbn adviseurs krijgt een volledig CO2-neutraal hoofdkantoor in Houten, op steenworp afstand van de huidige locatie.
‘Deze stap komt voort uit onze duurzame ambities,’ zegt bbn-directeur Arne Balvers, ‘Ons doel is in 2024 klimaatneutraal te zijn en dus een minimale CO2 uitstoot van onze bedrijfsvoering. Dit realiseren we onder meer met een volledig elektrisch wagenpark en ook via het verduurzamen van onze huisvesting. Het beetje CO2 uitstoot dat daarna overblijft, compenseren we met de aanplant van nieuwe bomen via langjarige samenwerking met Ecotree.’
bbn-collega Michaela Brethauer is nauw betrokken bij het realiseren van de nieuwe huisvesting. ‘We zijn blij dat het gelukt is een pand in Houten te vinden waar we onze wensen voor duurzame, groene en gezonde kantoorhuisvesting kunnen realiseren,’ vertelt Brethauer. ‘Voor de inrichting hebben we architectenbureau Ex Interiors geselecteerd. We hebben uitstekende ervaringen opgedaan met dit architectenbureau, onder meer bij het nieuwe hoofdkantoor van Triodos Bank in Driebergen. Hergebruik van materialen, groene wanden en het gebruik van hout zijn voorbeelden van hoe we ook in ons eigen kantoor prettige en bijzondere werkplekken gaan creëren voor collega’s en inspirerende ruimtes voor ontmoetingen met collega’s en met onze relaties.’
De nieuwe huisvesting komt in een bestaand, gedateerd gebouw dat in 2022 volledig wordt gerenoveerd en uitgebreid. Het gebouw krijgt groene gevels, nieuwe installaties en een dak vol zonnepanelen. De uitbreiding van het kantoor wordt uitgevoerd in een houtconstructie. Trae Architect maakt het ontwerp voor de renovatie, de uitbreiding en de hoofdindeling in het gebouw. Balvers: ‘Naar verwachting kunnen we begin 2023 onze collega’s en relaties ontvangen in een bijzonder gebouw dat onze duurzame ambities uitstraalt.’
Meer weten over onze duurzame plannen?
Lees het Jaarverslag Duurzaamheid 2021.
Gemeenten gaan binnenkort weer aan de slag met de jaarlijkse actualisatie van de grondexploitaties.
Bij bbn adviseurs zien we regelmatig dat het actualisatieproces bij gemeenten moeizaam verloopt. Daarom geeft onze planeconoom Ivo Liefferink bij de start van het ‘actualisatieseizoen’ vijf tips om de actualisatie op een soepele manier te laten verlopen.
De tips vind je in de whitepaper die is te downloaden op de website van Binnenlands Bestuur.
Illustratie: Katja Rossen
Wethouder Jan Hazen van gemeente Uithoorn signeert het eerste CLT-element (Cross Laminated Timber) van de multifunctionele accommodatie Zijdelwaard, samen met architect Erik Slangen van Sportbouwers B.V. en Jan Bolhoeve van Stichting Leefomgeving Schiphol (SLS).
De multifunctionele accommodatie (MFA) Zijdelwaard is grotendeels gebouwd van dit kruislings verlijmde hout. Een biobased constructie met zo’n mooie uitstraling dat deze ook direct als wandafwerking wordt gebruikt. Dat bespaart weer stucwerk, schilderwerk en gips voorzetwanden. Het CLT staat symbool voor de duurzame ambities die we met deze MFA realiseren: energieneutraal, natuurinclusief en vol maatschappelijke functies ten behoeve van een duurzame samenleving in de wijk Zijdelwaard. Een gebouw van deze tijd, voor een betere toekomst…
bbn adviseurs is bij dit project vanaf de haalbaarheidfase tot en met de ingebruikname verantwoordelijk voor het huisvestingsadvies, projectmanagement, kostenmanagement en kwaliteitsmanagement bij het Design & Build contract.
Werk je bij een gemeente aan het verduurzamen van vastgoed? En heb je interesse in praktische tips of inspirerende intervisie? Meld je dan aan voor onze gratis online ateliersessies!
In elk Atelier Verduurzaming bespreken we een duurzaamheidsvraag uit de praktijk. We delen met elkaar ervaringen over soortgelijke opgaven. Onze specialisten zorgen voor verdieping. Onderstaande vragen komen aan de orde:
Wil je als vakgenoot een Atelier Verduurzaming bijwonen? Meld je dan aan via: atelier@bbn.nl. Zodra de datum en het onderwerp van het volgende Atelier Verduurzaming bekend is, krijg je bericht.
Speelt er een duurzaamheidsvraag in jouw gemeente die je in een Atelier Verduurzaming wilt bespreken? We horen er graag over op atelier@bbn.nl. Wie weet analyseren we dit vraagstuk tijdens de volgende bijeenkomst. Samen zetten we stappen naar duurzamer gemeentelijk vastgoed.
Een verslag van het eerste Atelier Verduurzaming – over verduurzamen in de gemeente Veenendaal – vind je hier: lees meer>.
Met opdrachtgevers voeren wij graag het gesprek over hun visie op zorgvastgoed en hoe duurzaamheid daarin een plaats heeft. Het gesprek begint bij de eigen visie op zorg en ambities ten aanzien van duurzaamheid.
Meer weten over de route naar een duurzame visie die past bij de identiteit van de eigen zorgorganisatie? Lees de whitepaper ‘Duurzaamheid in de zorg’.
Bij projecten voor gebiedsontwikkeling is het belangrijk duidelijke afspraken te maken over de exploitatiebijdrage van de ontwikkelaar aan de gemeente. Alleen duidelijke afspraken kunnen in de praktijk ook correct worden nageleefd.
Hoe maak je duidelijke afspraken? Lees meer daarover in de whitepaper ‘De meerwaarde van een planeconomische check’.