Op 8 maart is het Internationale Vrouwendag: een mooie gelegenheid om stil te staan bij de bijdragen die vrouwen aan de maatschappij leveren. Een dag die nog steeds nodig is vanwege de ongelijkheid tussen vrouwen en mannen. Bij bbn waarderen we de bijdrage die de getalenteerde vrouwen aan onze organisatie leveren. Vandaag zetten we vier van hen in de schijnwerpers.
Carmen Ramkhelawan is proces-/projectmanager bij bbn en werkt ook in de vastgoedsector. “Als projectmanager ben ik verantwoordelijk voor het begeleiden van bouwprojecten en ben ik de rechterhand van de opdrachtgever. Vaak staan wij bij in de aanbesteding van de verschillende adviserende partijen, beheren wij de planning en de raming (vaak samen met onze collega’s van bouwkosten), organiseren we alle standaard en losse overleggen en helpen we ervoor te zorgen dat zowel opdrachtgever als gebruikers blij kunnen zijn met het resultaat.”
Pleun van Wijk werkt voor de afdeling Planontwikkeling en Advies, waarin ze werkt aan zowel huisvestingsadvies als projectmanagement binnen gebiedsontwikkelingen. “Ik ben betrokken bij verschillende opdrachten en neem de verantwoordelijkheid voor verschillende deelprojecten. Daarnaast richt ik me veel op duurzaamheid, met name het terugdringen van CO2-uitstoot binnen gebiedsontwikkelingen, en werk ik graag mee aan de kennisontwikkeling van onze organisatie.”
Michaela Brethauer is huisvestingsadviseur, projectmanager en afdelingsmanager. “Ik werk vooral voor maatschappelijke opdrachtgevers: gemeentes en schoolbesturen. Ik heb projecten in de initiatieffase, ontwerpfasen en realisatie. Ik stel Programma’s van Eisen op en help gebruikers hun wensen en eisen te formuleren, onder andere door het geven van workshops. Ik schrijf integrale huisvestingsplannen, maak haalbaarheidsonderzoeken en scenariostudies. Ik begeleid aanbestedingen voor adviseur en de uitvoerende partijen, leidt de projecten tijdens de ontwerpfasen en tijdens de uitvoering. Als afdelingsmanager ben ik vooral bezig met het begeleiden en ondersteunen van mijn team, de juiste mensen op de juiste projecten zetten, het organiseren van hulp en ondersteuning in projecten en met opleidingen, het voeren van gesprekken en een luisterend oor als iemand dat nodig heeft.”
Albertine van Dunné is junior huisvestingsadviseur. “Als huisvestingsadviseur ben ik samen met collega’s bezig met het inzichtelijk maken van de ruimtelijke en functionele behoeftes van een opdrachtgever. Dit wordt vertaald in onder andere een Programma van Eisen.”
Alle vier hebben ze een bewuste keuze gemaakt om in deze sector aan de slag te gaan. “Gebouwen hebben mij van jongs af aan al geïnspireerd,” vertelt Carmen. “Als je bedenkt hoeveel tijd wij als mens in Nederland wel niet doorbrengen in gebouwen, mogen we ook wel met een meer weidse blik kijken naar onze gebouwen. De concrete en harde zijde van een gebouw maakt de opbouw en toch kan dit een heel groot effect hebben op de zachte gevoelskant van de mens. Tijdens mijn studie bouwkunde kwam ik erachter dat ik zelf niet de beste ben in het ontwerpen van gebouwen, dus dat laat ik mooi over aan de architecten die hier wel goed in zijn. Maar het meedenken en het samenbrengen van de diverse aspecten vanuit het technische (comfort) en gebruikersperspectief (functionaliteit), daar ben ik wel goed in. Al deze aspecten bij elkaar maken al een hele goede basis voor een fijn en prettig gebouw.”
Als je bedenkt hoeveel tijd wij als mens in Nederland wel niet doorbrengen in gebouwen, mogen we ook wel met een meer weidse blik kijken naar onze gebouwen
Michaela studeerde architectuur en maakte van daar de overstap naar projectmanagement. “Ik heb altijd werk willen doen, waarbij er duidelijk een resultaat te zien is van wat ik gedaan heb. Dus het proces van een eerste idee op papier tot het daadwerkelijk gerealiseerd zien en er doorheen kunnen lopen en gebruikers die blij zijn met wat ze krijgen, vind ik het allerleukste aan mijn werk. Als architect kon ik het ontwerp zelf bedenken, nu teken ik niet meer zelf, maar voor mij zit er net zoveel creativiteit in het hele proces als vroeger. En ik vind leuk, dat ik nu al veel eerder aan tafel bij de opdrachtgever zit.”
Pleun vindt het leuk om analytisch onderzoek te combineren met creatieve en strategische oplossingen. “Zo kan ik bijdragen aan duurzame en waardevolle ontwikkelingen die de leefomgeving op de lange termijn verbeteren.”
Voor Albertine zit er ook een familietintje aan haar keuze: “Zowel mijn oma als tante hebben bouwkunde gestudeerd. Daarnaast heeft mijn andere tante, die ook technisch is aangelegd, haar eigen uitbouw getekend en geleid. Hoe gaaf is dat? Alle drie inspireren ze mij wat betreft doorzettingsvermogen, passie en het niet uit het veld laten slaan.”
Ook Carmen ontdekte tijdens haar werk een onverwacht mooie link met haar familie, toen ze werkte aan de Shri Saraswati basisschool in Rotterdam. “Dit is een relatief kleinschalige school die zich al jaren bevond in een statig pand, wat zijn eigen charmes heeft, maar niet meer geschikt is als basisschool. De gemeente wilde mede dit nieuwe gebouw gebruiken om een nieuwe impuls te geven aan de wijk. Ondanks de binnenstedelijke en compacte locatie hebben we een prachtig en licht gebouw gerealiseerd met specifieke karakteristieken die passen bij de Hindoestaanse achtergrond van de school. Wat dit project extra bijzonder maakte voor mij, is dat dit het eerste project was wat ik van begin tot eind heb meegemaakt en waar ik mijn liefde voor onderwijsprojecten heb ontdekt. Daarnaast is de opdrachtgever een stichting waar mijn overleden opa blijkbaar jaren geleden voor gewerkt heeft. Het was heel speciaal om daar achter te komen halverwege het project.”
Met doorzettingsvermogen en passie dragen de bbn-vrouwen bij aan een duurzamere en betere leefomgeving. “Als projectmanager kan je opdrachtgevers/gebruikers in een vroeg stadium begeleiden in de mogelijkheden van duurzame gebouwen,” vertelt Carmen. “Vaak vraagt dit om meerkosten in de beginfase, maar niet altijd. Steeds meer opdrachtgevers hebben vanuit zichzelf een drive om in te zetten op duurzaamheid. Dit is geweldig om te zien en hier kan je samen goed op voortbouwen. Daarbij vind ik het belangrijk om te kijken wat duurzaamheid nou daadwerkelijk is en hoe je dat kan bereiken in een gebouw.”
Pleun bevestigt dat: “Door in een vroeg stadium bewustwording te creëren rondom duurzaamheid, kunnen we duurzamere keuzes stimuleren. Door op tijd inzicht te geven in de mogelijkheden, zorgen we ervoor dat projecten bijdragen aan een gezonde en toekomstbestendige leefomgeving.”
Albertine is het met Pleun eens: “Vroegtijdig mensen enthousiasmeren en inspireren zorgt ervoor dat er meer mogelijk is. Het leuke is dat er zoveel verschillende kanten zijn aan duurzaamheid, waardoor er ook veel mogelijkheden zijn.”
Door in een vroeg stadium bewustwording te creëren rondom duurzaamheid, kunnen we duurzamere keuzes stimuleren
Michaela maakt gebouwen waar mensen graag willen komen, die een gezond en fijn binnenklimaat hebben, waar mensen zich thuis voelen, energiek en prettig. “Het is fijn als door ons werk leerlingen niet meer in verouderde, slecht geventileerde, koude of juist te warme scholen moeten zitten. Als we gebouwen maken waar mensen trots op zijn, worden die ook gekoesterd, goed onderhouden en daarmee duurzaam.”
Dat deed Michaela bijvoorbeeld bij Kindcentrum Doorslag Noord, een gebouw met voorheen twee scholen uit de jaren 70. “We hebben eerst in een haalbaarheidsonderzoek drie scenario’s vergeleken: instandhouding, vernieuwbouw en nieuwbouw. Vernieuwbouw scoorde het beste en wordt nu gerealiseerd. Ik ben ontzettend blij met deze keuze, waarbij een 50 jaar oud gebouw weer helemaal van deze tijd wordt. De ruimtelijke kwaliteiten van deze school zoals grote klaslokalen en veel daglicht blijven behouden, net als het hele gebouw met een hoge erfgoedwaarde en als middelpunt van de wijk. We voegen daar een moderne grote ontmoetingsruimte aan toe en maken het gebouw helemaal energieneutraal. Wat mij betreft een fantastische combinatie.”
Albertine ziet Internationale Vrouwendag als een gelegenheid om kritisch te kijken naar de stand van zaken en een blik op de toekomst te werpen. “Wat moeten we nog meer doen om vrouwen in de technieksectoren en in topfuncties te krijgen? Naast dat er op de werkvloer aandacht moet zijn voor gendergelijkheid, is het ook belangrijk om dit mee te geven aan kinderen. Er bestaat niet zoiets als ‘mannen-’ of ‘vrouwenberoepen’, of genderspecifieke talenten. Om vrouwen te enthousiasmeren voor deze sector/rollen, moeten ze zichzelf hier ook zien werken.”
Carmen is het daarmee eens: “De technische sector is van oudsher een ‘mannenwereld’. Ondanks dat er steeds meer vrouwen in de technische sector werken, schrikt dit veel vrouwen nog steeds af. Ik zie deze dag als een moment waarop er iets meer aandacht wordt besteed aan de vrouw en haar rol op de arbeidsmarkt. Laten we het gebruiken om gesprekken met elkaar te voeren, ervaringen te delen en elkaar te inspireren om te werken aan onderwerpen die eenieder leuk vindt. Ook al is dit een ‘mannenwereld’.”
Hoe kan je vrouwen dan inspireren om in de techniek aan de slag te gaan? Pleun geeft aan: “Ik denk dat diversiteit in ons vakgebied ons sterker maakt. Verschillende perspectieven zorgen juist voor een betere samenwerking en innovatie, dus laat je niet tegenhouden om je plek in te nemen.”
Er bestaat niet zoiets als ‘mannen-’ of ‘vrouwenberoepen’, of genderspecifieke talenten
“Doe alles waar je zin in hebt en waar je goed in bent,” adviseert Michaela. “Laat je in elk geval niet belemmeren door de gedachte dat iets een ‘mannenwereld’ is. Overal, ook op de bouw, zijn mensen zich steeds meer van bewust dat een gemengd team in welke opzichten dan ook, altijd een verrijking is.”
Ook Carmen zegt dat vrouwen zich niet moeten laten afschrikken: “Ik kom regelmatig tegen dat ik als vrouw in de minderheid ben aan tafel, maar dit kan juist positief zijn. Vooral in mijn tak van sport gaat het steeds meer om integraliteit en kennisdeling. Het samenbrengen van verschillende disciplines is iets wat karaktereigenschappen vraagt die over het algemeen goed liggen bij vrouwen. En maak je geen zorgen, je bent echt niet de enige vrouw en mannelijke collega’s zijn niet eng.”
Albertine vat het mooi samen: “Gewoon doen! Je hoort hier even goed thuis als een ander.”
Tot slot werpen de vier dames nog een blik in de toekomst. “De bouwwereld staat voor grote uitdagingen in Nederland; de verduurzamingsslag die nodig is, het tekort aan woningen, de veroudering van schoolgebouwen, strengere regelgeving, etc. Dit vraagt alleen maar om meer bundeling van kennis en samenwerking om dit voor elkaar te krijgen. Een vakgebied wat dus zal blijven groeien en ontwikkelen,” ziet Carmen.
De waardevolle leefomgeving van morgen omschrijft ze als “een plek met fijne mensen om mij heen en een gezond gebouw voor mens en natuur.” Om die situatie te bereiken, is het belangrijk om goed en logisch te blijven nadenken. “Het gaat niet altijd om hoe meer hoe beter. Simpel gezegd, denk vooral in het principe van Trias Energetica, en dan vooral de eerste twee stappen. Wat stoot ik nou uit en hoe kan ik dit verminderen, en hoe kan je dit verbruik op een duurzame en meer natuurvriendelijke manier opwekken?”
De aarde is eindig, dus steeds meer en meer, groter en beter, stopt een keer
Ook Pleun ziet dat duurzaamheid een steeds grotere rol speelt in ons vakgebied. “We gaan niet alleen duurzamer bouwen, maar ook bewuster kijken naar de integratie van natuur, circulariteit en sociale cohesie. Daarnaast verwacht ik dat leefbaarheid een nog belangrijkere factor wordt, vooral in onze steeds dichter bevolkte steden.”
Ze wil zich dan ook inzetten “voor innovatieve en duurzame projecten waarbij we niet altijd de gebaande paden volgen, maar juist durven te experimenteren en nieuwe manieren van ontwikkelen verkennen. Zo hoop ik écht impact te maken op de leefomgeving van de toekomst – een omgeving waarin stedelijke ontwikkeling en natuur in balans zijn.”
Michaela spreekt de wens uit dat er in de toekomst ruimte is voor iedereen. “Het zou fijn zijn als we allemaal iets meer vanuit ‘wij’ zouden kunnen denken in plaats van ‘ik’. De aarde is eindig, dus steeds meer en meer, groter en beter, stopt een keer. Misschien kunnen we ontdekken dat iets minder, kleiner en meer delen juist tot meer verbinding met elkaar en een leukere maatschappij kan leiden.”
Albertine ziet dat er voor zo’n duurzame toekomst nog best wat inspanning nodig is, onder andere in de samenwerking, maar: “Hoe meer mensen aan tafel meedenken en meewerken over duurzaamheid, hoe creatiever, praktischer en slimmer de oplossingen worden.”
31 januari jongstleden vierden we het bereiken van het hoogste punt van het nieuwe Universitair Sportcentrum in Leiden, direct aan het Campusplein. Het Sportcentrum bevat grote wedstrijdzalen en danszalen die overdag worden ingezet voor het tentamineren van circa 1000 studenten en ’s avonds en in het weekend voor sportactiviteiten, binnen en buiten. Ook de kleedruimten en horeca voor de naastgelegen sportvelden is in het gebouw meegenomen.
In het Universitair Sport Centrum komen twee grote wedstrijdzalen, drie danszalen, 1000 m2 aan fitnessruimte, een body en mindruimte, een spinningruimte, vier grote kleedruimtes voor binnensport, zes kleinere kleedruimtes voor buitensport, een kantoorzone en een horecagelegenheid.
Oorspronkelijk werd gekeken naar een gestapeld ontwerp aan de overzijde van de Einsteinweg. Door de kleine plot die daar beschikbaar was moesten de sportfuncties worden gestapeld. Nadat dit gestapeld ontwerp niet haalbaar bleek, adviseerde bbn om aan de andere kant van de weg te kijken. Door minder te stapelen en niet de grond in te gaan, kon op basis van Design & Build het project wél binnen het beoogde budget worden gerealiseerd. Met als bijkomend voordeel dat het gebouw ook direct de buitensport kan faciliteren, wat dan weer gunstig is voor de exploitatie.
De kosten voor de herinrichting van het sportpark worden gedekt uit de opbrengsten van nieuwe studentenhuisvesting die gebouwd kan worden op de plaats waar eerst het sportcentrum zou komen.
Op het groene dak, op circa 3,5 meter hoogte, wordt een heus fitness circuit in het groen gerealiseerd, dat vanaf maaiveld bereikbaar is via twee trappen. Een van de trappen is bovendien bruikbaar als tribune bij activiteiten. Het hogere dak – circa 8 meter hoog – wordt voorzien van zonnepanelen om te voldoen aan BENG-eisen. In het ontwerp is rekening gehouden met voldoende panelen om het pand energieneutraal te maken.
De warmtepompen voor het SeTC worden aangesloten op een gezamenlijk warmte- en koudeopslag installatie van de Universiteit. In het interieur worden oude plafonddelen en een oude gymzaalvloer hergebruikt. De gevel van de fietsenstalling wordt gemaakt van gebroken hergebruikte stoeptegels, die door het ‘tegelwippen’ in grote hoeveelheden verkrijgbaar zijn.
bbn adviseurs heeft voor dit project het Programma van Eisen (PvE) opgesteld en vanaf de definitiefase tot en met de uitvoering projectmanagement en kostenmanagement. Waarbij de belangrijkste taak is het borgen van de beoogde kwaliteit. Tijdens de ontwerpfasen wordt dit geborgd door de ontwerpdocumenten inhoudelijk te toetsen aan het PvE. Tijdens de uitvoering voeren onze technisch inspecteurs toezicht op de bouw.
Vrijdag 17 januari 2025 droegen de jongste en oudste leerling van basisschool Wisperweide in Weesp een tijdscapsule over aan Schools by CircleWood®. De inhoud? Tekeningen van alle leerlingen met ideeën over hun toekomst. Dit bijzondere moment markeert een uniek moment in de geschiedenis: de start van de bouw van de allereerste innovatieve school van Schools by CircleWood® en de eerste school die wordt gerealiseerd binnen het Innovatiepartnerschap Schoolgebouwen Amsterdam.
Wisperweide is de eerste school die gebruik maakt van de houtkern bouwmethode© van Schools by CircleWood®. Naast de toepassing van veel hernieuwbare materialen, worden de schoolgebouwen zo ontworpen dat ze eenvoudig gedemonteerd en hergebruikt kunnen worden. Het innovatieve concept verlengt hiermee de levenscyclus van bouwmaterialen en vermindert verspilling. Dit draagt bij aan een circulaire economie en daarmee een duurzamere toekomst.
Schools by CircleWood® is trots om bij te dragen aan een prettige en gezonde leeromgeving voor kinderen – de duurzaamheidsambassadeurs van onze toekomst. Monica Groenendaal, directeur van basisschool Wisperweide, kijkt uit naar de nieuwe school: “We hebben goed nagedacht over ons onderwijs en de benodigde indeling van ons nieuwe schoolgebouw. Het ontwerp past uitstekend bij ons onderwijs. Ons motto ‘Samen leert elk kind meer’ kan in het nieuwe gebouw goed in de praktijk worden gebracht. Alle leerlingen en medewerkers verheugen zich op het nieuwe gebouw waar ze goed kunnen leren, ontdekken, spelen en samenwerken!”
Schools by CircleWood® is ontstaan uit de noodzaak om duurzamer te bouwen. Onze werkwijze wordt voortdurend getest en doorontwikkeld om te voldoen aan strenge duurzaamheidseisen. Dankzij deze aanpak kan Schools by CircleWood® al in de ontwerpfase nauwkeurige voorspellingen doen over de milieu-impact. We monitoren continu de duurzaamheidsprestaties en leveren onderbouwde verklaringen voor CO2-uitstoot, losmaakbaarheid en verantwoord materiaalgebruik.
Schools by CircleWood®is onderdeel van CircleWood®. CircleWood® gebruikt de kracht van hout voor de gebouwen van vandaag en morgen. Hout zorgt voor een gezonde, aantrekkelijke en duurzame woon, werk, leer- en leefomgeving. Het natuurlijke materiaal biedt een warme sfeer, uitstekende isolatie en draagt bij aan een lagere CO2-uitstoot. Zo verlagen we samen de CO2 uitstoot en dragen we bij aan een betere leeromgeving. Voor huidige en toekomstige generaties.
Het Schools by CircleWood®-ecosysteem bestaat uit de werkmaatschappijen van Oosterhoff (ABT bv, Adviesbureau Lüning en bbn adviseurs), Friso Bouwgroep, Heko Spanten, Lomans Amersfoort, Adviesbureau DWA, Hedgehog Company, OMA en Studio A Kwadraat.
Ontwerp door: © Studio A Kwadraat
Supervisie door: OMA.
Maandag 3 december jl. bereikte de brede school Cingelplein in Beesd haar hoogste punt. Het energieneutrale, bio-based en natuurinclusieve ontwerp van RoosRos Architecten wordt gebouwd door Aannemersbedrijf P. van Leeuwen. Na het wind- en waterdicht maken start de afbouw van het houten gebouw, dat steeds meer vorm krijgt.
De bouw werd gevierd met bouwers en leerlingen van de scholen de Lingelaar en St. Antonius, die dagelijks de voortgang zien vanuit hun tijdelijke locatie. Beide scholen, de buitenschoolse opvang en de bibliotheek vormen straks samen met MFC het Klokhuis het maatschappelijke hart van Beesd.
Twee leerlingen overhandigden een tijdscapsule aan de aannemer, die in het gebouw worden verwerkt. De wethouder en uitvoerder spraken over de voorspoedige bouw, waarna de vlaggen van beide scholen werden gehesen. Na het officiële moment genoten de bouwers van wat lekkers.
Over enkele maanden wordt het gebouw opgeleverd. Leerlingen, docenten en gebruikers van de BSO, bibliotheek en het MFC kijken ernaar uit. bbn adviseurs begeleidt dit duurzame project vanaf de definitiefase, stelde het Programma van Eisen op en verzorgt het projectmanagement en directievoering en toezicht
Welke mogelijkheden zijn er voor schoolgebouwen uit de jaren ’60? Nieuwbouw of renovatie? En wat zou dit de gemeente kosten?
Dat onderzochten wij voor de gemeente Nieuwegein. Onze recente studie beslaat 7 complexen voor primair onderwijs en 3 voor voorgezet onderwijs. Het biedt een gedetailleerd plan voor de toekomst van deze gebouwen, met aandacht voor functionaliteit, technische kwaliteit, erfgoedwaarde en duurzaamheid.
Met deze aanpak zorgen we ervoor dat de schoolgebouwen niet alleen voldoen aan de huidige eisen, maar ook klaar zijn voor de toekomst. Dit project is een mooie stap richting een betere leeromgeving voor de leerlingen en een duurzame toekomst voor de gemeenschap.
Met dit onderzoek heeft gemeente Nieuwegein werk gemaakt van haar opgave als groeikern. Inmiddels is de vernieuwbouw van het eerste schoolgebouw in uitvoering en kunnen gebruikers na de zomer van 2025 het gebouw betrekken.
Lees meer over dit project in dit artikel van Binnenlands Bestuur.
Het realiseren van vervangende nieuwbouw voor De Piloot, een school voor speciaal primair onderwijs in Rotterdam. Stichting BOOR is de bouwheer.
Het schoolbestuur BOOR heeft op de huidige locatie van De Piloot twee units van het cluster 4-onderwijs samengebracht: een unit voor internaliserende leerlingen en een unit voor externaliserende leerlingen. Het samenbrengen van deze twee verschillende doelgroepen in één gebouw heeft echter de nodige uitdagingen opgeleverd, aangezien de behoeften van de groepen niet goed op elkaar aansluiten. Daarnaast is er een groei in het aantal leerlingen, wat heeft geleid tot wachtlijsten van thuiszittende leerlingen die op een beschikbare plek wachten. Om deze redenen is besloten nieuwe huisvesting te realiseren voor de externaliserende leerlingen, zodat de locatie aan de Nieuwe Ommoordseweg 30 volledig kan worden ingericht voor de internaliserende leerlingen.
De doelgroep vraagt om specifieke eisen, die vanaf de start van het project in het ontwerp moesten worden meegenomen. Het was essentieel om de behoeften van deze leerlingen meteen goed in kaart te brengen. Dit betrof niet alleen de materialisatie (denk aan ‘hufterproof’ materialen), maar ook de gehele opzet van het gebouw en terrein. Zo was privacy een belangrijke eis, zowel voor het gebouw als het schoolterrein, en hebben de leerlingen extra ruimte nodig om hun energie kwijt te kunnen. De lokalen zijn ruim opgezet, en er zijn speciale luwteruimtes tussen de lokalen ontworpen waar de kinderen rustig kunnen werken. De gangen zijn ingericht als leerpleinen en het speelterrein is groter dan bij een standaard basisschool. De meeste leerlingen worden met taxibusjes naar school gebracht. Een belangrijk aandachtspunt hierbij was dat het in- en uitstappen op het schoolplein plaatsvindt, zodat de kinderen meteen in de veilige schoolomgeving zijn en niet kunnen ‘wegglippen’.
In een eerder traject heeft bbn een businesscase opgesteld en het plan getoetst op haalbaarheid. Daarna is bbn via een minicompetitie gecontracteerd om het ontwerptraject te begeleiden. Voor Stichting BOOR verzorgde bbn het projectmanagement in alle projectfasen. Dit omvatte onder andere het voorbereiden en begeleiden van de aanbesteding voor adviseurs in het ontwerpteam, het voorzitten en de verslaglegging van de project- en stuurgroepoverleggen, het opstellen van de projectfasedocumenten en de aanbesteding voor een uitvoerende partij. Ook onderhield bbn de communicatie met de gemeente (onder andere voor de Frisse Scholen-toets en de welstandscommissie) en met diverse adviseurs op het gebied van ecologie, asbest en bouwkosten, evenals met de omgeving. Daarnaast hield bbn scherp toezicht op de planning en nam het de factuur- en budgetbewaking op zich.
Momenteel wordt het bestaande pand op de projectlocatie gesloopt, en zijn wij bezig met de aanbesteding voor de aannemers van de nieuwbouw. In de realisatiefase zal bbn adviseurs de directievoering en het toezicht op zich nemen. Naar verwachting kan begin 2025 worden gestart met de nieuwbouw, en wordt de school eind 2025 opgeleverd en in gebruik genomen.
Beeld: RoosRos architecten
bbn adviseurs verzorgt het bouwmanagement voor het nieuwe Integraal Kind- en Expertisecentrum (IKEC) in Hoorn, dat onlangs de naam ‘IKEC De Zevensprong’ heeft gekregen.
Het project omvat de ontwikkeling en realisatie van de huisvesting van het Integraal Kind- en Expertisecentrum Hoorn (IKEC), evenals een sportvoorziening met twee sportzalen en de inrichting van de buitenruimte ten behoeve van onderwijs en kinderopvang. Dit alles wordt gerealiseerd op de locatie van de voormalige hockeyvelden aan de Nieuwe Steen. Het nieuwe gebouw biedt een dagelijkse leeromgeving voor het personeel en de leerlingen van het speciaal onderwijs dat op het IKEC in Hoorn wordt gegeven. Belangrijke kwalitatieve uitgangspunten zijn:
Ontwerp
Het gebouw is opgedeeld in verschillende kleine ‘huizen’, elk met een eigen functie, waardoor kinderen (en medewerkers) zich makkelijk kunnen oriënteren. Aan de zuidzijde bevinden zich de klaslokalen, die uitkijken op een natuurspeeltuin. Vanuit de klaslokalen is er veel zicht op groen en water. Tussen de lokalen bevindt zich ook een leerplein, waar kinderen zich kunnen terugtrekken. Naast theorielokalen zijn er praktijklokalen in het ‘werkhuis’ (zoals een kooklokaal en een lokaal voor handvaardigheid). Daarnaast is er een grote sportzaal op de eerste verdieping van het ‘sporthuis’. Voor de onderbouw zijn er speelzalen op de begane grond, waar ook logopedie en fysiotherapie worden aangeboden. Het gebouw bevat tevens een kinderdagverblijf en biedt na schooltijd ruimte aan buitenschoolse opvang.
bbn adviseurs is eind VO-fase (2019) door de gemeente Hoorn ingeschakeld voor huisvestingsadvies, vanwege haar expertise in proces- en projectmanagement. Wij hebben een businesscase opgesteld, input geleverd voor de beheerovereenkomst, een MJOP opgesteld en een NEN2580-meting uitgevoerd. Daarnaast heeft bbn het overkoepelende projectmanagement verzorgd, waaronder de aanbesteding van het ontwerpteam, de begeleiding, het voorzitten en de verslaglegging van de projectgroepoverleggen met de gemeente en overige stakeholders. Ook hebben wij deelgenomen aan en verslaglegging verzorgd voor de stuurgroepoverleggen, afstemming op bestuurlijk niveau uitgevoerd, raadsvoorstellen beoordeeld, bouwkostenmanagement verzorgd, aanbestedingen van uitvoerende partijen begeleid, budgetbewaking in alle fasen uitgevoerd en directievoering en toezicht gehouden tijdens de realisatiefase.
De hoofddraagconstructie, gevels en binnenwanden zijn grotendeels opgetrokken uit hout. Adviesbureau Luning, onderdeel van Oosterhoff, was verantwoordelijk voor de engineering en het ontwerp van de houtconstructies. Abt was betrokken bij het ontwerp van de staalconstructies, met name in de sportzalen. Het IKEC De Zevensprong in Hoorn bevindt zich momenteel in de laatste fase van de ruwbouw. De oplevering staat gepland voor de zomervakantie van 2025, waarna de gebruikers hun intrek kunnen nemen.
Beeld: krft architecten. Bekijk HIER een filmpje gemaakt met een drone.
Het project MFA Hoek betreft de nieuwbouw van een multifunctionele accommodatie (MFA) van ca. 2.600 m² in Hoek, in de gemeente Terneuzen. In MFA Hoek worden de volgende functies gehuisvest:
‘The best of both worlds’
Naar aanleiding van eerdere goede ervaringen met een vergelijkbaar project is gekozen voor het volgende proces om te komen tot ‘the best of both worlds’:
De toekomstige gebruikers van het gebouw krijgen zo invloed op het ontwerp, zoals bij een traditioneel ontwerp- en realisatieproces. De gemeente Terneuzen krijgt vroeg in het traject budgetzekerheid en wordt gedurende het project ontzorgd door het Design & Build (D&B) proces.
Voortraject
Vanaf september 2022 is door bbn, in samenspraak met de gemeente Terneuzen en de toekomstige gebruikers van MFA Hoek, het Programma van Eisen (PvE) opgesteld. bbn en Studio YAA Architecten hebben het PvE samen met de gemeente en gebruikers vertaald in een bouwkundig Voorlopig Ontwerp (VO), waarin de ruimtelijk-functionele indeling van het gebouw is vormgegeven.
Design & Build
Het bouwkundig VO van Studio YAA Architecten wordt, samen met het PvE, als Design & Build (D&B)-opdracht op basis van UAV-gc met een vaste prijs én gunning op basis van kwaliteit en duurzaamheid in de markt gezet. De selectiefase vindt plaats in het najaar van 2023, de gunningsfase in het voorjaar van 2024. Door middel van deze Europese aanbestedingsprocedure verkrijgt een D&B-marktpartij de opdracht om zowel het ontwerp integraal uit te werken van VO tot en met uitvoeringsgereed ontwerp (UO) als ook te realiseren. bbn stelt de stukken op voor deze aanbesteding.
Duurzaam en circulair
De nieuwe MFA in Hoek wordt een energieneutraal (ENG), bio-based en circulair gebouw. Het schoolplein wordt groen ingericht, in overeenstemming met de habitatscan van ecoloog Maarten Kaales, met voldoende waterbuffering en begroeiing om hittestress tegen te gaan.
Een centrumfunctie voor het dorp
Het Integraal Kind Centrum (IKC) creëert een inhoudelijke samenwerking en goede verbinding tussen basisonderwijs en kinderopvang, en een doorlopende leer- en ontwikkelingslijn voor kinderen van 0 tot 12 jaar. Met de gezamenlijke huisvesting van het IKC, het dorpshuis, de bibliotheek, de gymzaal en maatschappelijke functies bevordert MFA Hoek het welzijn van mensen van 0 tot 99 in het dorp.
Rol bbn
Naast de bovengenoemde werkzaamheden verzorgt bbn het bouwkostenmanagement en begeleidt de gemeente Terneuzen en de toekomstige gebruikers richting het Design & Build-traject. De installatiedeskundigen van bbn en de deskundigen op het gebied van bouwfysica, daglicht en constructies van ABT voorzien daarbij Studio YAA Architecten van multidisciplinair advies.
De oplevering van MFA Hoek staat gepland in het voorjaar van 2026.
In de wijk Doorslag komt een brede school die aan alle eisen van deze tijd voldoet. In het gebouw komen alle schoolgroepen. Ook kinderopvang BLOS en peuteropvang Kind & Co krijgen een plek in het gebouw.
In opdracht van de gemeente heeft bbn onderzoek gedaan naar vernieuwbouw of nieuwbouw van de schoolgebouwen. Hieruit bleek dat vernieuwbouw goede resultaten oplevert tegen lagere kosten.
Daarom is besloten tot vernieuwbouw over te gaan. Zo krijgen de gebruikers een hedendaagse school, met alle kwaliteiten van het originele gebouw en het comfort van nieuwbouw.
Het complex Doorslag Noord is straks ENG (Energie Neutraal Gebouw) en voldoet aan de eisen van frisse scholen klasse B. Het totale complex omvat straks 3.886 m2 bvo inclusief nieuwe gymzaal.
De gemeente draagt hiermee bij aan de verduurzaming en het toekomst gereed maken van de huisvesting van scholen in Nieuwegein.
Beeldmateriaal: Spring Architecten
Openbare Basisschool (OBS) De Globe en Speciaal Basisonderwijs (SBO) Sonnevanck zijn gevestigd in een Rijksmonument gelegen aan Zwartewaalstraat 38 in de Tarwewijk in het Rotterdamse stadsdeel Charlois. Acht andere klassen van OBS De Globe zijn gehuisvest in een nabij gelegen dislocatie aan de Den Hertigstraat.
Zwartewaalstraat 38 vormt samen met Zwartewaalstraat 28 één monumentaal complex, ontworpen door architect Ad van de Steur. De bouw van het complex aan de Zwartewaalstraat hangt samen met de aanleg van de direct om de school gelegen Tarwewijk, waarvan de bebouwing tussen 1928 en begin jaren 30 gereed kwam. Het scholencomplex is destijds in 2 fasen gebouwd in de periode 1928 tot 1930.
Zwartewaalstraat nr. 28 is momenteel nog verhuurd ten behoeve van culturele activiteiten. Na afloop van die huurperiode is het de bedoeling om ook nr. 28 als school in gebruik te gaan nemen zodat de 8 klassen, die nu nog op een dislocatie gevestigd zijn, ook op deze locatie kunnen worden gehuisvest.
Uiteindelijk wordt zo het gehele complex voor onderwijshuisvesting ingezet. De twee bouwdelen (nr. 28 en nr. 38) worden daarvoor middels een beperkte nieuwbouw met elkaar verbonden. Deze beperkte nieuwbouw vormt straks de nieuwe hoofdentree van het complex met een centraal gelegen trappenhuis welke beide gebouwen op alle bouwlagen met elkaar verbindt.
Het gehele complex wordt gerenoveerd en verduurzaamd. Gevels en daken worden geïsoleerd en alle installaties worden vernieuwd zodat het gebouw geheel gasloos is. De uitvoering zal in 2 fasen plaatsvinden, waarbij fase 1 naar verwachting in april 2027 gereed zal zijn en fase 2 eind mei 2028.
In opdracht van Stichting BOOR verzorgt bbn adviseurs het project- en bouwkostenmanagement, directievoering tijdens de uitvoering en is verantwoordelijk voor de algehele kostenbewaking.